这是柴门霍夫翻译的《安徒生童话集》 里HISTORIO DE UNU PATRINO的开头两段。我阅读它时，会注意一些什么？

Unu patrino sidis apud sia malgranda infano; ŝi estis plena de timo, ke la infano mortos. La infano kuŝis pala, la malgrandaj okuloj estis fermitaj, ĝia spirado estis mallaŭta, nur de tempo al tempo interrompata de profunda enspiro, simila al ĝemo; kaj la patrino tiam ankoraŭ pli dolorplene ekrigardadis sian amaton.

1. 看见apud，我会想到ĉe, apud和ĉe是有区别的。
2. ŝi estis plena de timo, ke la infano mortos. 看见ŝi estis plena de timo，我会想到：pleniĝi de/per, esti plena je, pleni je等。有时构成短语：plena de ĝojo, kun okuloj plenaj de larmoj等。还要想到plena de ĝojo, 还可以说：ĝojplena. 再看timo, ke la infano mortos. 这里ke引导一个从句，我不会去追究它是同位语从句还是定语从句，我会模仿它的结构在日记中使用它。我还会联想并造句，如：Mi foriris sen timo, ke ... (pro timo, ke ..., la timo, ke ..., kun timo al ...)，再看ke la infano mortos. 从句中没什么是mortos，而不是mortis呢？哦，用的是相对时间而不是绝对时间。
3. La infano kuŝis pala, 这句中的pala是表语，也称主语表语，是形容词，不能改为pale. 主语表语位于动词之后，说明主语在发出动作时的身份、特征、状态等。如：Li promenas sola. (=Li estas sola, kiam li promenas.) 再如我的日记里：Ŝi fortrotis deprimita, kun penda kapo. （她耷拉着头，沮丧地走了。） 你不必去分析它的语法或搞清楚它的语法，但求你模仿使用，足矣！
4. la malgrandaj okuloj estis fermitaj, 这句里的estis fermitaj, 为什么不用fermiĝis? 这需要你注意这句前后的句子，说白一点，都是estis + -a的结构，这是行文，属于修辞范畴，可以简单地理解为“平行关系”。
5. ĝia spirado estis mallaŭta, nur de tempo al tempo interrompata de profunda enspiro, simila al ĝemo; 这是一句话，一个简单句。可以看作主系表结构。看到de tempo al tempo， 还要想到jen kaj jen. 而interrompata de承接前面的estis，构成被动语态。还要考虑到profunda enspiro, simila al ĝemo; simila al ĝemo是和前面的profunda enspiro发生关系，还是 ......?

这是我在阅读过程中加以注意的，但不是刻意花长时间去抠语法，只在脑子里闪一下，做到心中有数就行。

如果有人问我：读哪一本书好？我建议你研读《安徒生童话集》，是研读，不是读，果真把《安徒生童话集》读透，可以说，你的世界语水平够高的了，然后再读读柴门霍夫翻译的《玛尔塔》小说，是纯文学，虽然难度大，但有嚼头。我们学的是柴门霍夫创造的语言，他是师爷，理应先读他的文字！

有人会说《安徒生童话集》是童话，读它是不是太幼稚了？我可以这样说，如果每个人都能写出像《安徒生童话集》里的文字，那就是柴门霍夫第二！

问题是，再好的读物，谁会去读呢！？