柴门霍夫翻译的长篇小说《Marta 玛尔塔》(1)
柴门霍夫翻译的长篇小说《Marta 玛尔塔》(1)
我配上的中文仅供参考，如果觉得多余，可忽略。
La vivo de virino estas eterne brulanta flamo de amo, diras unuj. La vivo de virino estas sinoferado, certigas aliaj. La vivo de virino estas patrineco, krias parto da homoj. La vivo de virino estas amuziĝado, ŝercas aliaj. La virto de virino estas blinda kredo, ĥore konsentas ĉiuj.
“女人的生活是永不熄灭的爱情的火焰，”有些人说。
“女人的生活在于自我牺牲，”另一些人坚持说。
“女人的生活只是养儿育女，”又有一些人感叹地说。
“女人的生活无非是朝欢暮乐，”某些人讥笑说。
“女人的美德是她的盲目服从，”大家一致同意说。
La virinoj kredas blinde; ili amas, sin oferas, edukas infanojn, amuziĝas ... sekve ili plenumas ĉion, kion la mondo ordonas al ili plenumi, kaj tamen la mondo ial rigardas ilin senkonfide, kaj de tempo al tempo ĝi esprimas sian opinion en formo de riproĉo aŭ averto; vi ne estas en ordo!
女人都是盲从的，她们恋爱，牺牲自己，生男育女，快乐逍遥 ...... 总而言之，一切按着社会对她们的要求去做，可是人们仍然用三分怀疑的目光看待她们，时而对她们加以责难或警告：
“你们的生活有毛病哪！”
Inter la virinoj mem la pli akrevidaj, pli prudentaj aŭ pli malfeliĉaj, esplorante sin mem aŭ rigardante ĉirkaŭen, ripetas: ni ne estas en ordo!
比较深思明理的或者最不幸的妇女在回顾自己的生活和环境时，也肯定说：
“是啊，我们的生活有毛病！”
Por ĉia malbono estas necesa ia helpa rimedo; tiuj kaj aliaj vidas ĝin en tio aŭ alia, sed la malsano ne cedas per helpo de la recepto.
如果有毛病，那就应该想法医治。有人找到这种办法，也有人找到另一种办法，但是所有这些药方都治不好病症。
Antaŭ ne longe unu el la verkistoj plej merite estimataj en nia lando (S-ro Zacharyasiewicz en la novelo sub la titolo "Albina") anoncis publike, ke la virinoj malsanas fizike kaj morale kaŭze de tio, ke al ili mankas granda amo (kompreneble, koncerne la viron).
不久以前，我国一位无愧于受人尊敬的作家（扎哈里阿谢维奇）在他的长篇小说“阿尔比娜”中企图证明，仿佛妇女只因为不善于强烈地爱（当然是爱男子！），所以身心两方面都备受痛苦。
Ho, ĉielo! kia grandega maljusteco tio estas!
啊，天哪，这是多么惊人的不公平！
La rozokolora dio Eroso helpe flugu al ni malsupren kaj atestu, ke nia tuta vivo estas nenio alia ol konstanta incensado pro lia honoro.
愿玫瑰色的爱神厄洛斯飞下来替我们作证：我们的整个一生都是为供奉他而长燃不断的神香！
Apenaŭ ni komencis marŝi per niaj propraj infanaj piedoj, ni jam aŭdas, ke nia destino estos ami iun el la sinjoroj de la kreitaĵaro: estante ankoraŭ knabinetoj, ni pri tiu sinjoro kaj reganto revas ĉiun vesperon, kiam en la ĉielo la luno lumas aŭ la steloj brilas, ĉiun matenon, kiam la neĝoblankaj lilioj malfermas al la suno siajn bonodorajn kaliketojn, ni revas kaj sopiras. Ni sopiras ĝis tiu momento, kiam estos al ni permesite, kiel lilioj al la suno, turniĝi al tiu, kiu el la nebulo de la matenaj nuboj aŭ el la maro de la luna lumo elnaĝas antaŭ nia imago en la formo de Adoniso, dormanta sur ia mistero ... Poste ... kio do estas poste? La Adoniso malsupreniras el la nuboj, enkorpiĝas, ni interŝanĝas kun li ringojn kaj ni edziniĝas ... Tio estas ankaŭ akto de amo, kaj kvankam la supre citita verkisto, en siaj cetere tre belaj rakontoj, volas kredigi, ke ĉiam kaj senescepte tio estas nur akto de prikalkulo, mi ne konsentas kun li en tio. Ĝi estas akto de prikalkulo en esceptaj aferoj kaj cirkonstancoj, sed ĝenerale ĝi estas akto de amo. De kia amo? Tio estas jam tute alia afero, tre subtila kaj postulanta longan priparoladon; sed en ĉiu okazo, kiam en blanka muslino, kovrante la honteman vizaĝon per la tulaj randaĵoj, ni iras al la altaro, la ĉarma Eroso flugas antaŭ ni kaj balancas super nia kapo la torĉon kun la rozokoloraj flametoj.
我们刚刚过了童年，已经听说我们的命运是爱这些“万物的主宰”中的一位；到了少女时代，每逢皓月当空或者繁星闪烁的晚上，以及雪白的百合花迎着朝阳舒张芬芳的花萼的清晨，我们总是幻想这位君主。我们幻想着，盼望着，盼望着那样一个时刻的到来，那时候我们可以像百合花倾心于太阳一样，竭诚欢迎我们朝思暮想的人，好比欢迎在晨雾之中或者在如水的月光之下的阿多尼斯（爱神维纳斯所爱的美少年）...... 后来，后来怎么样呢？阿多尼斯从云端下降凡尘，化身为人，我们和他交换戒指，誓定终身 ...... 这也是爱情的证明，虽则上述的作家在他优美动人的小说中断言：这样做永远是出于利害关系，毫无例外；我们却不能完全同意。基于利害关系的婚姻通常只是特定阶层内和特定情况下的现象。一般来说，婚姻都是爱情的结果（是什么样的爱情，那是另一个问题，情况复杂，不是三言两语所能回答）。当一个穿着结婚礼服的姑娘，羞答答地用雪白的披纱遮住脸庞，款步走向祭坛的时候，美妙的厄洛斯便在前面飞翔，把发出玫瑰色情焰的火炬高举在她的头顶上，这就是充分的证明。
Poste? Kio do estas poste? Ni denove amas ... se ne tiun el la sinjoroj de la kreitaĵaro, kiun la knabineto vidis en sia revado kaj kiu al la junulino metis sur la fingron la edzigan ringon, — tiam alian: kaj cetere, se ni amas neniun, ni almenaŭ deziras ami ... ni konsumiĝas, ni enfalas en ftizon, ni ofte fariĝas furioj kaŭze de nia dezirego de amo.
后来 ...... 后来怎么样呢？我们又爱上 ...... 假如不是出现在少女的幻想中、给年轻姑娘戴上订婚戒指的那位万物的主宰，那么就是另一位；如果我们没有爱上任何人，我们就会渴望爱情 ...... 我们会肌肤枯槁、形容憔悴，这种没有得到满足的对于爱情的渴望，常常会使我们变成性情暴戾的老姑娘 ......
Kaj kio sekvas el ĉio ĉi tio? Unuj el ni, ŝirmitaj de la flugiloj de la dio de amo, traflugas la tutan vivon honeste, virte kaj feliĉe, sed aliaj, pli multaj, forte plimultaj, per sangantaj piedoj marŝas sur la tero, batalante pro la pano, pro trankvileco, pro virto, verŝante multe da larmoj, terure suferante, kruele pekante, falante ĉiam pli kaj pli en la abismon de honto, mortante de malsato.
结果怎么样呢？有的人在爱神羽翼庇护之下过着惬意的生活，她们正直、善良而又幸福；其他的人 — 而且这么多，多极了 — 却拖着血污的两腿四处奔波，为着一块面包，为着精神上的安宁，为着自己的贞操而奋斗；她们的命运是心酸的眼泪，是剧烈的痛苦；她们罪孽深重，坠入耻辱的深渊，忍饥挨饿而死 ......
Sekve la recepto, konsistanta el la sola vorto "amu", helpas ne kontraŭ ĉiuj malsanoj.
由此看来，“爱吧”这个药方并不是万应灵丹。
Eble ni aldonu al ĝi ankoraŭ unu ingrediencon, por ke ĝi estu pli efika?
显然，在药料中还应当增加些什么东西，才能使它迅速奏效。
Kian?
药方里到底缺少什么呢？
Tion eble diros al vi folieto, elŝirita el la vivo de virino ...
这也许可以从一个女人的生活史中寻出答案 ......
（未完待续）
柴门霍夫翻译的长篇小说《Marta 玛尔塔》(2)
柴门霍夫翻译的长篇小说《Marta 玛尔塔》(2)
我配上的中文仅供参考，如果觉得多余，可忽略。
La strato Graniczna estas unu el la sufiĉe vivoplenaj stratoj de Varsovio. Antaŭ kelke da jaroj, en tre bela aŭtuna tago, tra tiu strato iris kaj veturis multe da homoj, el kiuj ĉiu rapidis aŭ al siaj aferoj, aŭ al plezuro, ne rigardante flanken, nek dekstren nek maldekstren, kaj tute ne atentante tion, kio fariĝas en la profundo de unu el la kortoj, kiuj kuntuŝiĝas kun tiu strato.
格拉尼察街是华沙一条热闹的大街。若干年以前，在一个秋高气爽的日子里，许多行人车马从这条街上走过。大家都专心于自己的事情，行色匆匆，没有谁左顾右盼，所以丝毫不曾注意到这条街上一个院子里面发生的事情。
Tiu korto estis pura, sufiĉe vasta, de kvar flankoj ĉirkaŭita de altaj masonitaj konstruaĵoj. La konstruaĵo, kiu staris en la profundo, estis la plej malgranda, sed laŭ la grandaj fenestroj, la larĝa eniro kaj bela perono, kiu ornamis tiun eniron, oni povis konkludi, ke la loĝejoj, kiuj tie troviĝas, estas komfortaj kaj belaj.
这是个清洁、宽敞的院子，四面围着高耸的砖房。在院子深处的房子是顶小的一幢，可是照它的大窗户、宽阔的楼梯和漂亮的台阶看来，可以想见里面的住宅是舒适的，装饰得够华丽的。
Sur la perono staris juna virino en funebra vesto kun tre pala vizaĝo. Egale pala kaj ankaŭ funebre vestita kvarjara knabineto alkroĉiĝis al ŝiaj manoj, kiuj, kvankam ne perdinte sian forton, pendis tamen velke, donante al la figuro de la virino la eksteraĵon de granda malĝojo kaj sufero.
台阶上站着一个脸色惨白、身穿丧服的年轻夫人。一个大约四岁的苍白的小姑娘，也穿着丧服，抓住妇人两只无力地下垂的、仿佛表现了绝大的悲伤和疲倦的手。
De la pura, larĝa ŝtuparo, kiu kondukis al la pli alta etaĝo de la konstruaĵo, konstante deiradis homoj en malelegantaj vestoj kaj malelegantaj polvokovritaj botoj. Tio estis portistoj, kiuj portis la plej diversajn meblaĵojn, per kiuj povas esti plenigita kaj ornamita loĝejo, se ne tro vasta kaj eleganta, tamen almenaŭ bele kaj oportune aranĝita. Tie estis litoj mahagonaj, kanapoj kaj brakseĝoj tegitaj per punca lana damasko, belformaj ŝrankoj kaj komodoj, kelke da tabletoj eĉ kun marmoraj plataĵoj, kelke da sufiĉe grandaj speguloj, du grandaj oleandraj arboj en florpotoj kaj unu daturarbo, sur kies branĉoj pendis ankoraŭ kelke da ne tute defalintaj kalikoj de blanka floraĵo.
几个穿着粗布衣服和沾满灰尘的鞋子的搬运工人，从楼上沿着清洁而宽阔的楼梯走下来。他们搬出各种各样的家具和物件，搬出在住宅里 —— 这所住宅即使不十分宽大和奢华，至少也布置得漂亮而且舒适 —— 能够找到的一切。这里有红木床、沙发和蒙着彩缎的靠手椅，有贵重的衣橱和五屉柜，有好像大理石的台座、大镜子和两株栽在木桶里的花 —— 长得很高的夹竹桃和曼陀罗，曼陀罗的枝条上挂着一些还没有完全凋落的白色的花冠。
Ĉiujn objektojn la portistoj portis malsupren de la ŝtuparo, kaj, pasante preter la virino, kiu staris sur la perono, ili starigis la objektojn sur la pavimo de la korto, aŭ lokis sur du ŝarĝveturiloj, kiuj staris proksime de la pordego, aŭ portis eksteren sur la straton. La virino staris senmove kaj akompanis per la okuloj ĉiun el la elportataj meblaĵoj. Oni povis rimarki, ke tiuj objektoj, kiuj videble estis forprenataj de ŝi, havis por ŝi valoron ne sole materialan; ŝi disiĝis de ili en tia maniero, en kia oni disiĝas de videblaj signoj, kiuj prezentas antaŭ niaj okuloj historion de senrevene foririnta pasintaĵo, ŝi disiĝis de ili tiel, kiel oni disiĝas de mutaj atestantoj de perdita feliĉo. La pala nigrokula infano pli forte ektiris la veston de la patrino.
搬运工人们走过站在台阶上的妇人身旁，把东西都搬到院子里，放在地下或者装上停在离大门口不远的两部大车，有些东西一径搬到大门外。妇人呆呆地站着，目送每一件东西。显然，这些撇她而去的物品对她不仅具有物质上的价值：她和它们一一告别，好像告别某种和一去不返的往日生活有着密切联系的东西，好像告别逝去的幸福的沉默的证人。
黑眼珠的小女孩拉了拉母亲的衣裳。
（未完待续）
柴门霍夫翻译的长篇小说《Marta 玛尔塔》(3)
柴门霍夫翻译的长篇小说《Marta 玛尔塔》(3)
我配上的中文仅供参考，如果觉得多余，可忽略。
— Panjo! — mallaŭte diris la knabineto, — la skribtablo de la patro! La portistoj portis de la ŝtuparo kaj metis sur la ŝarĝveturilon grandan kabinetan skribtablon, tegitan per verda drapo kaj ornamitan per bele skulptita galerieto. La virino en la funebra vesto per longa rigardo fiksis la meblaĵon, kiun montris al ŝi la malgranda fingreto de la infano.
“妈妈！” 她低声说。“你瞧！爸爸的写字台！”
搬运工人们把一张很大的写字台从楼梯上搬下来，放在大车上，这张写字台蒙了一块绿呢子，周围有雕花的美观的小栅栏。穿丧服的妇人向它投去一瞥久久凝视的目光。
— Panjo! — mallaŭte diris la knabineto, — ĉu vi vidas tiun grandan nigran makulon sur la skribtablo de la patro? ... Mi memoras, kiel tio fariĝis ... La patro sidis antaŭ la skribtablo kaj tenis min sur la genuoj; vi, panjo, venis kaj volis forpreni min de la patro. La patro ridis kaj ne donis min, mi petolis kaj elverŝis la inkon. La patro ne koleris. La patro estis bona, li neniam koleris, nek min, nek vin ...
“妈妈，” 女孩继续轻轻地说，“你看见绿呢子上一大块墨水迹吗？我记得这是怎么回事 ...... 爸爸坐在书桌前，把我抱在膝盖上。妈妈，你走过来想把我抱开。爸爸笑着不放。我一淘气就打翻了墨水瓶 ...... 爸爸没有生气 ...... 爸爸是好人。他从不对我生气，也不对你生气。”
La infano mallaŭte parolis tiujn vortojn, kaŝante sian vizaĝeton en la faldoj de la funebra vesto de la patrino, per sia tuta korpeto alpremante sin al ŝiaj genuoj. Videble eĉ sur tiu infana koro la rememoroj montris jam sian forton, premante ĝin per senkonscia doloro. El la ĝis nun sekaj okuloj de la virino elfluis du grandaj larmoj: la momento, kiun revokis en ŝian memoron la vortoj de la infano, momento, kiu iam perdiĝis en miliono da similaj ĉiutagaj, ekridetis nun al la malfeliĉulino kun ĉarma maldoĉeco (maldolĉeco?)* de perdita paradizo. Povas esti, ke ŝi ankaŭ ekpensis pri tio, ke la libereco kaj gajeco de tiu momento alportis al ŝi hodiaŭ perdon de unu el la lastaj pecoj da pano, kiuj restis al ŝi kaj al ŝia infano, kaj morgaŭ alportos al ŝi malsaton; la inka makulo, kiu naskiĝis meze de ridado de la infano kaj kisoj de la gepatroj, deprenis unu aŭ du spesmilojn de la valoro de la meblaĵo. Post la skribtablo aperis sur la korto bela fortepiano, sed la virino en funebra vesto akompanis ĝin jam per rigardo pli indiferenta. Videble ŝi tute ne estis artistino, la muzika instrumento vekis en ŝi malplej da bedaŭroj kaj rememoroj; sed malgranda mahagona liteto kun kovrilo el kolora brodlano, kiam oni ĝin elportis el la domo kaj starigis sur la ŝarĝveturilo, alforĝis al si la rigardon de la patrino, plenigis per larmoj la okulojn de la infano.
女孩唧唧哝哝地说着，把小脸儿藏在母亲丧服的褶皱里，整个小身子依偎在她的膝前。看来，回忆已经控制了这个幼稚的心灵，用一种本能的痛苦煎熬着它。两滴沉重的泪水从妇人干枯的眼睛里滚了出来；现在，女儿的话在她的记忆中勾起了消失在无数类似的日常生活情景中的一幕往事，这个不幸的妇人感到又痛苦又甜蜜，好似回忆失去了的天堂。她也许想到：由于那一分钟无忧无虑的欢乐，今天她正付出几乎失掉她和孩子仅存的最后一块面包的代价，明天还要因为它遭受挨饿的报应，因为当时在孩子的嘻笑和父母的亲吻声中泼出的墨水痕迹，使这张写字台的价格降低了几十兹罗提。
继写字台之后，院子里出现了一架漂亮的钢琴，可是穿丧服的妇人看到它已经比较冷淡了。显然，她不是一位真正的音乐家，所以这一乐器很少引起她的回忆与惋惜。然而从屋里搬出来放在大车上的一张红木小床，连同一床编结的花花绿绿的小被子，却吸引了母亲的视线，而且惹出了孩子的眼泪。
— Mia liteto, panjo! — ekkriis la knabineto — tiuj homoj forprenas ankaŭ mian liteton, kaj ankaŭ tiun kovrileton, kiun vi mem al mi faris! Reprenu, panjo, de ili mian liteton kaj la kovrileton.
“妈妈，我的小床！” 女孩叫道。“他们拿走我的小床！还有小被子，你亲手替我编结的！我不让他们带走我的东西！妈妈，快从他们手里把我的小床和小被子抢回来呀！”
La tuta respondo de la virino konsistis nur en tio, ke ŝi pli forte alpremis al la genuoj la kapon de la ploranta infano; ŝiaj nigraj, belaj, iom enfalintaj okuloj estis denove sekaj, la pala delikata buŝo estis fermita kaj silenta.
妇人没有回答，只是紧抱着啼哭的小孩的脑袋；她的乌黑动人的、但是有点凹陷的重又干涸了，苍白的、线条柔和的嘴抿得紧紧的。
——
*maldoĉeco (maldolĉeco?)：括号里的maldolĉeco纸版里没有，是我后加的。我是根据1968年法国出版的《Marta》打字的，在打字时发现maldoĉeco似有不妥，要么是笔误，要么是印误。可能是maldolĉeco?
（未完待续）
读《玛尔塔》的些许感悟
《玛尔塔》这部长篇小说我读了无数遍，它是我的床头必放之书。小说脉络清晰，情节不杂，读它放佛在看一场电影。发了3段，如果说第1段是序幕，那么，从第2段开始就正式开演，小说以低沉的语调，含泪静静诉述着一个寡妇和女儿的生活 ......
在今天发的（3）里的第3自然段：
— Panjo! — mallaŭte diris la knabineto, — ĉu vi vidas tiun grandan nigran makulon sur la skribtablo de la patro? ... Mi memoras, kiel tio fariĝis ... La patro sidis antaŭ la skribtablo kaj tenis min sur la genuoj; vi, panjo, venis kaj volis forpreni min de la patro. La patro ridis kaj ne donis min, mi petolis kaj elverŝis la inkon. La patro ne koleris. La patro estis bona, li neniam koleris, nek min, nek vin ...
“妈妈，” 女孩继续轻轻地说，“你看见绿呢子上一大块墨水迹吗？我记得这是怎么回事 ...... 爸爸坐在书桌前，把我抱在膝盖上。妈妈，你走过来想把我抱开。爸爸笑着不放。我一淘气就打翻了墨水瓶 ...... 爸爸没有生气 ...... 爸爸是好人。他从不对我生气，也不对你生气。”
作者展示给读者的只是makulo（一大块墨水迹）吗？ 不，作者巧妙地以此小细节勾勒出父亲对女儿爱的痕迹和一家人曾有的幸福和欢乐的痕迹。细心而视角敏锐的读者不难捕捉到作者其用意。
《玛尔塔》这部小说的主角玛尔塔属于在资本主义社会中占相当人数的一种妇女，是这种妇女的代表。她起初在父亲的家里，后来在丈夫身边受到保护，度过了一段衣食无忧的生活，但是突然的变化 —— 丈夫的死亡 —— 立即把她推到无情的现实面前。已往的生活与教育既没有给予她从事社会劳动的能力，也没有使她受到为求生存而必须的斗争的锻炼，因此，当她一旦面对着赤裸裸的资本主义社会的冷酷的现实，而逐渐又感觉到自己在这个社会中已经陷入绝境时，她们就在绝望与悲愤之下投入了死亡的怀抱。
从另一种视角审视，这部小说的作者是含泪同情又是讨伐玛尔塔！不能说看到眼泪，就心生怜悯！想想当今社会的“金丝雀”，如果失去丈夫，失去顶梁柱，有着与玛尔塔共同的境遇，她们又会怎样呢？
柴门霍夫翻译的长篇小说《Marta 玛尔塔》(4)
柴门霍夫翻译的长篇小说《Marta 玛尔塔》(4)
我配上的中文仅供参考，如果觉得多余，可忽略。
Tiu bela infana liteto estis jam la lasta el la elportitaj meblaĵoj. Oni malfermis en la plena larĝo la pordegon, la veturiloj ŝarĝitaj per la meblaĵoj enveturis en la belan straton, post ili foriris la portistoj, tenante sur la ŝultroj la reston de la ŝarĝoj, kaj malantaŭ la najbaraj fenestroj malaperis la homaj kapoj, kiuj ĝis nun scivole elrigardis sur la korton.
精致的小孩床是从住宅里搬出来的最后一件东西。大门敞开，满载东西的大车驶到大街上，搬运工人们拿着其余的东西跟在后面，在窗户里观望的左邻右舍离开了窗口。
De la ŝtuparo malsupreniris juna knabino en supervesto kaj ĉapelo kaj haltis antaŭ la virino en la funebra vesto.
从楼梯上走下一个穿大衣、戴帽子的姑娘，在穿丧服的妇人前面站住。
— Sinjorino, ŝi diris, — mi plenumis jam ĉion ... mi pagis, al kiu oni devis ... jen estas la resto de la mono.
“太太，” 她说，“我一切都办好了 ...... 该付的账都付清了 ...... 这是剩下的 ......”
Tion dirante, la juna knabino donis al la virino malgrandan rulon da monpaperetoj.
说时，她将几张钞票递给穿丧服的妇人。
La virino malrapide turnis al ŝi la vizaĝon.
那一个慢慢地转过脸来对着她。
— Mi dankas vin, Sonjo, ŝi diris mallaŭte, — vi estis por mi tre bona.
“谢谢，Sonjo，” 她轻轻地说，“你始终是好心的姑娘。”
— Sinjorino, vi ĉiam estis bona por mi, — ekkriis la knabino, — mi servis ĉe vi kvar jarojn, kaj nenie estis al mi nek iam estos pli bone, ol ĉe vi.
“您对待我一向情深义重！” 姑娘叹息地说。“我在您这里服侍了四年，我从来没有找到象您家这样好的地方，将来也不会找到。”
Dirinte tion, ŝi tuŝis la larme malsekajn okulojn per sia mano, sur kiu estis videblaj postesignoj de kudrilo kaj gladilo, sed la virino en la funebra vesto kaptis tiun krudan manon kaj premis ĝin forte en siaj blankaj delikataj manplatoj.
她抬起一只手擦了擦湿润的眼睛，—— 她手上看得见针刺和熨斗烫伤的痕迹。妇人抓住这只粗糙的手，把它紧紧地握在自己一双白皙的手里。
— Kaj nun, Sonjo, — ŝi diris, — adiaŭ ...
“现在分手吧，Sonjo！”
— Mi akompanos vin al la nova loĝejo, — rediris la knabino, — mi tuj vokos veturilon.
“我要送您到新屋里去！” 姑娘说。 “我马上去叫一辆马车来。”
Kvaronhoron post tiu interparolo la ambaŭ virinoj kaj la infano eliĝis el veturilo antaŭ unu el la domoj ĉe la strato Piwna.
过了一刻钟，在Piwna街的一幢房子旁边，两个女人和一个小女孩跨下了马车。
Tiu domo estis mallarĝa, sed alta, trietaĝa, ĝi havis eksteraĵon malnovan kaj malgajan.
这是一所又窄又高的四层楼房，外表破旧，而且相当阴暗。
La malgranda Janjo per larĝe malfermitaj okuloj rigardis la murojn kaj la fenestrojn de la domo.
小Janjo睁大了眼睛，望着墙壁和窗户。
（未完待续）
如果你想读一部世界语小说，那就从现在开始吧！
第（4）段，出现了一个Sonjo，玛尔塔家的佣人。Sonjo是一个小角色，只在这段和下段里出现，这个角色不可或缺，主要起陪衬作用，烘托玛尔塔家曾经的“小康生活”，随着玛尔塔丈夫的故去，玛尔塔失去了养尊处优的日子，不得不辞去佣人，和女儿过着简朴的生活。读小说时，一开始就要捋清人物关系。这篇小说的人物不多也不杂。记住：主人公是Marta和其女儿Janjo，贯穿整本书，直至剧终。
如果你想读一部世界语小说，那就从现在开始吧！
这可是原汁原味的世界语教材哦，你可别错过机会啊！
我们大家一起读，每天读一页或两页。对一些人来说，一两页不够读，太少；对一些人来说，不多不少正好；对一些人来说，有点多，甚至吃力。我要说的是，你无需知道每一个单词的意思，你也无需明白每一个语法现象，主要是通过阅读，养成阅读习惯，从阅读中学习世界语的表达规律。开始会吃力，以后慢慢就好了。
我配上的中文，如果觉得多余，你可以忽略。我要强调的是：我不建议你参考中文阅读。最好直接读世界语，直接进入语境。
至于在这里发的《玛尔塔》小说的所有文字，不是从别处下载的，而是均由我一人逐字打出来的，如发现打错，请及时反馈，以便修改。我是按着1968年法国出版的《玛尔塔》打的。全书共213页。
还要提醒一下：《玛尔塔》里有大量的表达已被收入词典中，应该说，这是一本好教材。比如第一段里的：1. sub la titolo de ... 2. vi ne estas en ordo! ... 不信你查查词典，肯定有的，词典里有很多东西都是取自于《玛尔塔》。
最后就俩字：坚持！
柴门霍夫翻译的长篇小说《Marta 玛尔塔》(5)
柴门霍夫翻译的长篇小说《Marta 玛尔塔》(5)
我配上的中文仅供参考，如果觉得多余，可忽略。
— Panjo, ĉu ni loĝos ĉi tie?
“妈妈，我们要住在这里吗？”
— Ĉi tie, mia infano, — per mallaŭta voĉo respondis la virino en la funebra vesto, kaj ŝi turnis sin al la pordisto, kiu staris en la pordego.
“是的，孩子，” 妈妈轻轻地回答，转身对站在大门口的看院人说：
— Mi petas, sinjoro, la ŝlosilon de la loĝejo, kiun mi luis antaŭ du tagoj.
“请您把两天以前我租定的那所住宅的钥匙给我。”
— Ha! en la mansardo, sendube, — respondis la portisto kaj aldonis: — Iru supren, mi tuj malfermos.
“啊，想必是屋顶下那间！” 看院人回答，接着说，“你们上去吧，我马上来开门。”
El la malgranda kvadrata korto, kiu de du flankoj estis ĉirkaŭita de senfenestra brikokolora muro kaj de la du aliaj — de malnovaj lignaj staloj kaj konservejoj, la virinoj kaj la infano supreniris sur mallarĝan, malluman kaj malpuran ŝtuparon. La juna knabino prenis la infanon sur sian brakon kaj iris antaŭe, la virino en funebra vesto malrapide marŝis post ŝi.
她们通过一个四方形的小院子， —— 这院子两边围着没有门窗的砖墙，还有两边是破旧的小房子， —— 沿着狭窄、阴暗而且肮脏的楼梯走上楼去。Sonjo抱着女孩在前面走，母亲在后面慢慢地跟着。
La ĉambro, kies pordon la portisto malfermis, estis sufiĉe vasta, sed malalta kaj malluma; unu negranda fenestreto, malfermiĝanta super la tegmento de la domo, donis nesufiĉan lumon; la plafono, oblikve iranta de supre malsupren, kvazaŭ premis la murojn, de kiuj blovis malsekeca odoro de kalko, per kiu oni videble freŝe ilin blankigis.
看院人替她们打开的那间房相当宽敞，但是低矮而且阴暗。因为只有一扇小天窗，房间的光线微弱；自上而下的倾斜的天花板有一种紧压在墙上的感觉，四壁发出潮湿的石灰气味， —— 显然，墙壁在不久以前粉刷过。
En la angulo apud la forno el simplaj brikoj estis negranda kameno por kuirado: kontraŭe ĉe unu el la muroj staris negranda ŝranketo, poste ankoraŭ lito sen flankapogiloj, kanapeto tegita per disŝirita katuno, tablo, nigre kolorigita, kaj kelke da flavaj seĝoj kun pajla reto, parte disŝirita kaj kavigita.
在角落里一个马马虎虎砌起来的砖灶旁边，有一个不大的炊炉；对面，挨墙放着一顶小橱子，一张平床，一只蒙着破旧印花布的沙发，一张黑漆桌子和几把椅子，椅子的稻草坐垫处处都压瘪了、磨破了。
La virino en funebra vesto haltis momenton sur la sojlo, ĵetis malrapidan rigardon en la tutan ĉambron kaj poste, farinte kelke da paŝoj, sidiĝis sur la kanapeto.
穿丧服的妇人在门口停了一下，徐徐环视这间住房，然后迈步向前，在沙发上坐下。
La infano stariĝis apud la patrino kaj senmova, pala, turnadis ĉien la okulojn, en kiuj vidiĝis miro kaj timo.
女孩子走到母亲跟前，呆呆不动，脸色苍白，她的眼睛望着房间，目光中流露出恐惧和惊讶。
La juna knabino forliberigis la veturiliston, kiu enportis en la ĉambron du malgrandajn pakaĵetojn, kaj ŝi komencis klopodi pri ordigo de la objektoj, elprenitaj el la pakaĵetoj ...
这时候，Sonjo把搬上来两只小箱子的马车夫打发走了，开始整理东西 ......
（未完待续）
我帮你捋一捋（5）帖里的两段
我帮你捋一捋：
有的人阅读时会有障碍，这障碍要么是语法要么是单词。单词好办，可查词典；语法不好办，搞不懂句子结构，就整理不出意思，难以理解句意，最后是雾里看花，一脸懵逼。
一句话，无论有多长，有多复杂，先缩句找出主干 —— 主谓宾。找到主谓宾就好办，其他的筋头巴脑都是附件，都是围着主谓宾转。试分析《玛尔塔》（5）段帖子里的两段：
El la malgranda kvadrata korto, kiu de du flankoj estis ĉirkaŭita de senfenestra brikokolora muro kaj de la du aliaj — de malnovaj lignaj staloj kaj konservejoj, la virinoj kaj la infano supreniris sur mallarĝan, malluman kaj malpuran ŝtuparon. La juna knabino prenis la infanon sur sian brakon kaj iris antaŭe, la virino en funebra vesto malrapide marŝis post ŝi.
上段就三句话：
第一句的主干是：El la malgranda kvadrata korto la virinoj kaj la infano supreniris sur mallarĝan, malluman kaj malpuran ŝtuparon. 如果你还没看出来，把El la malgranda kvadrata korto换个位置，放在主语后面：la virinoj kaj la infano （El la malgranda kvadrata korto） supreniris ... （女人和孩子从小院子里走上 ......） 为什么这样行文？那是因为El那串太长，如果放在后面就会很沉重，语感也不好。在El那串里有定语从句，从句用的是被动语态；而kaj de la du aliaj — de malnovaj lignaj staloj kaj konservejoj, 这里的破折号 — 是省略了与前面相同的成分，如果不省略就是：kaj de la du aliaj flankoj estis ĉirkaŭita de malnovaj lignaj staloj kaj konservejoj, 这样看，定语从句是并列两个被动语态。
第二句话和第三句话是两个简单句，不必分析了。
La ĉambro, kies pordon la portisto malfermis, estis sufiĉe vasta, sed malalta kaj malluma; unu negranda fenestreto, malfermiĝanta super la tegmento de la domo, donis nesufiĉan lumon; la plafono, oblikve iranta de supre malsupren, kvazaŭ premis la murojn, de kiuj blovis malsekeca odoro de kalko, per kiu oni videble freŝe ilin blankigis.
上段也是三句话：
第一句主干是：La ĉambro estis sufiĉe vasta, sed malalta kaj malluma; 而kies pordon la portisto malfermis,是定语从句修饰先行词La ĉambro.
第二句主干是：unu negranda fenestreto donis nesufiĉan lumon; 而malfermiĝanta super la tegmento de la domo, 是分词短语作后置定语，根据行文需要，可扩展成一个定语从句。
第三句主干是：la plafono kvazaŭ premis la murojn, 而oblikve iranta de supre malsupren,是后置定语，根据行文需要，也可扩展成一个定语从句。而de kiuj blovis malsekeca odoro de kalko, per kiu oni videble freŝe ilin blankigis.两个定语从句，逐级修饰，修饰与之邻近的先行词。
柴门霍夫翻译的长篇小说《Marta 玛尔塔》(6)
柴门霍夫翻译的长篇小说《Marta 玛尔塔》(6)
Ili ne estis en granda nombro, ilia ordigo sekve daŭris mallonge; ne deprenante la superveston kaj ĉapelon, la knabino en unu el la pakaĵetoj orde aranĝis kelke da infanaj vestetoj kaj iom da tolaĵo, la duan, malplenigitan, ŝi forŝovis en angulon de la ĉambro, la liton ŝi ordofaris per du kusenoj kaj lana kovrilo, al la fenestro ŝi pendigis blankan flankkurtenon, en la ŝranko ŝi ordometis kelke da teleroj kaj potetoj, argilan kruĉon por akvo, tian saman pelvon, latunan kandelingon kaj malgrandan samovaron. Farinte ĉion ĉi tion, ŝi prenis ankoraŭ el malantaŭ la forno faskon da lignetoj kaj ekbruligis sur la kameno gajan fajron.
— Jen tiel, — ŝi diris, leviĝinte de la genua pozicio kaj turnante al la senmova virino la vizaĝon, ruĝigitan de la blovekscitado de la fajro: — mi ekbruligis fajron, kaj tuj estos al vi pli varme kaj pli lume. Lignon por hejtado vi trovos malantaŭ la forno, estos kredeble sufiĉe por ĉirkaŭ du semajnoj; la vestoj kaj tolaĵo estas en la pakaĵeto, la vazoj kuirejaj kaj bufedaj en la ŝranko, la kandelo en la kandelingo ankaŭ en la ŝranko.
Dirante ĉi tion, la bona servistino videble penis havi gajan tonon, sed la rideto ne povis sin teni sur ŝia buŝo, kaj la okuloj apenaŭ retenis larmojn.
— Kaj nun, — ŝi diris mallaŭte, kunmetante la manojn, — nun, mia sinjorino, mi devas jam iri!
La virino en funebra vesto levis la kapon.
— Vi devas jam iri, Sonjo, — ŝi ripetis, — ĝi estas vero, — ŝi aldonis, ĵetinte rigardon al la fenestro, — komencas jam vesperiĝi ... vi certe timos iri vespere tra la urbo.
— Ho, ne tio, kara sinjorino! — ekkriis la knabino, — por vi mi en la plej malluma nokto irus al la fino de la mondo ... sed ... miaj novaj gesinjoroj morgaŭ tre frue matene elveturas el Varsovio, kaj ili ordonis al mi veni antaŭ la vesperiĝo. Mi devas iri ĉar ili hodiaŭ ankoraŭ min bezonos ...
Ĉe la lastaj vortoj la juna servistino kliniĝis kaj, preninte la blankan manon de la virino, volis levi ĝin al sia buŝo. Sed la virino subite leviĝis kaj ĵetis ambaŭ brakojn ĉirkaŭ la kolon de la knabino. Ambaŭ ploris, la infano ankaŭ komencis plori, kaj per ambaŭ manetoj ĝi kaptis la superveston de la servistino.
（未完待续）
柴门霍夫翻译的长篇小说《Marta 玛尔塔》(7)
柴门霍夫翻译的长篇小说《Marta 玛尔塔》(7)
— Ne foriru, Sonjo! —kriis Janjo, — ne foriru! ĉi tie estas tiel terure, tiel malĝoje!
La knabino kisis al sia estinta sinjorino la brakojn, la manojn, premis al sia koro la plorantan infanon.
— Mi devas, mi devas iri! — ŝi ripetadis plorĝemante, — mi havas malriĉan patrinon kaj malgrandajn fratinojn, mi devas labori por ili ...
La virino en funebra vesto levis la palan vizaĝon kaj rektigis sian elastan talion.
— Mi ankaŭ, Sonjo, mi ankaŭ laboros, — ŝi diris per voĉo pli forta ol tiu, per kiu ŝi ĝis nun parolis, — mi ankaŭ havas infanon, por kiu mi devas labori ...
— Dio vin ne forlasu, kaj Li vin benu, mia plej kara sinjorino! — ekkriis la juna servistino, kaj, ankoraŭ unu fojon kisinte la manojn de la patrino kaj la plorantan vizaĝon de la infano, ŝi, ne rigardante returne, elkuris el la ĉambro.
Post la eliro de la knabino en la ĉambro ekregis granda silento, interrompata nur de la kraketado de la fajro, kiu brulis sur la kameno, kaj de la bruo de la strato, kiu obtuze kaj neklare atingadis la mansardon. La virino en funebra vesto sidis sur la kanapeto, la infano en la unua momento ploris, poste ĝi alpremiĝis al la brusto de la patrino, silentiĝis kaj laca endormiĝis. La virino apogis la kapon sur la manplato, per la brako ŝi ĉirkaŭis la malgrandan talion de la infano, kiu dormis sur ŝiaj genuoj, kaj per senmovaj okuloj ŝi rigardis la tremetantan brilon de la flamo. Kun la foriro de la fidela kaj sindonema servistino foriris de ŝi la lasta homa vizaĝo, kiu estis atestanto de ŝia estinteco, la lasta apogo, kiu restis al ŝi post la malapero de ĉio, kio antaŭe servis al ŝi kiel apogo, helpo kaj subteno. Ŝi restis nun sola, elmetita al la volo de la sorto, al la malfacileco de la soluleco, al la forto de siaj propraj manoj kaj kapo, kaj kune kun ŝi estis nur tiu malgranda, malforta ekzistaĵeto, kiu povis nur ĉe ŝia brusto serĉi ripozon, de ŝia buŝo postuli kareson, el ŝia mano atendi nutron. Ŝia domo, kiu estis iam aranĝita por ŝi de la amanta mano de la edzo, nun, forlasita de ŝi, akceptis en sian internon novajn loĝantojn: la bona, amata homo, kiu ĝis nun ĉirkaŭadis ŝin per amo kaj bonstato, de kelke da tagoj kuŝis en la tombo ...
（未完待续）
感谢坛主刘晓哲先生的大力支持！
感谢坛主刘晓哲先生：
《玛尔塔》已贴了七段，帖子一直是处于置顶状态，这足以说明坛主刘晓哲先生对读书和学习的重视，谢谢坛主的大力支持！这让我发帖更来劲了。这本书共200多页，每天发两页，能发100天，我会坚持发完的。可大家会坚持读完吗？
实话说，这本书我读了很多遍，这次发帖，我也读，至少两遍，我要珍惜这次阅读机会。每个人虽然读书万卷，但总有自己最爱的几本，对最爱的几本读万遍也不多。我也有几本最爱，老实说，快读烂了，得空就翻看，日夕涵泳于其中，认真观察和掌握世界语的表达规律。什么是世界语的表达规律？ 打个比方：房间里静悄悄的。千万不要说：La ĉambro estas silenta. 应该习惯这样说：En la ĉambro regas silento. 这就是世界语的表达规律，就要习惯并掌握这样的表达规律。
就我个人来讲，世界语难的不是单词，也不是语法，而是表达，怎么表达妥当，怎么表达能让人懂，这是个难题！语法也不是刻意使用的，往往随着语流而自然产生。
再比如：他是花园里的常客。常客用ofta gasto 还是 ofta vizitanto? 她这人有病！这句的“有病”不是指malsano，而是：Ŝi ne estas en ordo! 今早我第一个醒来，我会说：Hodiaŭ matene mi estis la unua vekito. 等等，我们要这样说话，要习惯这样说话。我的世界语也不好，知道的也少，我也在努力适应世界语的表达规律。
《玛尔塔》的中文以后我就不配了，打字太耗时了，还累脑，现在没时间，等我再过九年退休，我再好好琢磨琢磨。
希望大家读下去，安静地读下去！
再次感谢坛主刘晓哲先生的大力支持！
无需执着于西方语言式的表达习惯
La ĉambro estas silenta. 应该习惯这样说：En la ĉambro regas silento. 这就是世界语的表达规律。
我觉得，所谓的世界语表达规律本质上是西方语种的表达规律。如果认为符合这种表达规律才算是正确乃至地道的世界语的话，那就会不利于世界语的使用和发展。因为世界语并非民族语，在语法、单词和搭配都正确的情况下，就不存在哪种表达方式更为地道的说法了。毕竟，各民族的世界语者都很难避免把各民族语的使用习惯融入到世界语说写方面去。
比如，作为民族语的汉语，其量词张，是指扁平的东西。如果某个学汉语的老外某天看到地上有一只被压得扁平的老鼠，他说他看到一张老鼠。我们就会说这表达方式不地道，因为中国人不这样说。但从语法、单词、逻辑上来看，说一张老鼠也是没毛病的。
所以，我觉得，如果某民族语的世界语者因其母语有一张老鼠这样的表达方式，而他把这种表达方式直接用世界语表达的话，也不能算错的。
如果一句话其语法和单词没用错，逻辑上也说得过去的话，那就是正确的句子了。当然，常用的搭配也得讲究，但问题是无法规定出所有搭配形式，并标明这才是绝对正确。
世界语没有母语者，也就是没有像民族语那样的母语表达习惯。而世界语本质上是西方语种，要以全世界世界语者像西方语种表达习惯看齐也不现实。
语言需要民间的表达方式，仍然还叫世界语。
Ŝi ne estas en ordo! 是世界语范例题。post la difino de la politika linio, kadroj je estas decida faktoro 。
Ŝi ne estas en hejmo 。
咬文嚼字的翻译
En la ĉambro regas silento.
房间由寂静控制着。（房间很寂静）
La ĉambro estas silenta.
这是一个寂静房间。（房间很寂静）
La ĉambro estas en silento.
房间在一个寂静里。（房间很寂静）
La ĉambro silentas.
这个房间正寂静着。（房间很寂静）
La ĉambro estas silente.
这个房间是寂静时。（房间寂静时）
也许，这就是“Esperanto”。:
那么，请教“咬文嚼字”，怎么说Esperanto。
如果能用一个词，就能表达中文的“咬文嚼字”，那才叫精彩。:
柴门霍夫翻译的长篇小说《Marta 玛尔塔》(1)
La vivo de virino estas eterne brulanta flamo de amo, diras unuj. La vivo de virino estas sinoferado, certigas aliaj. La vivo de virino estas patrineco, krias parto da homoj. La vivo de virino estas amuziĝado, ŝercas aliaj. La virto de virino estas blinda kredo, ĥore konsentas ĉiuj.
有一些人赞美说：“女人的一生是一团永恒燃烧的爱之火。”
另一些人坚持说：“女人的一生是一种为了爱而牺牲自我。”
又一些人感叹说：“女人的一生是一切努力为了养儿育女。”
其他的人讥笑说：“女人的一生是一心盼望与夫朝欢暮乐。”
所有的人同声说：“女人的美德是一味盲目服从唯唯诺诺。”
这样的翻译不知可否。好像是把作者的原意，篡改翻译了。
非常感谢雁过留声贴主，辛辛苦苦地一字一句地打字出原文来，让我们大家享受阅读。我原以为是电子版复印的。
柴门霍夫翻译的长篇小说《Marta 玛尔塔》(1)
"Tion eble diros al vi folieto, elŝirita el la vivo de virino ..."
Tion eble diros al vi, folieto elŝirita el la vivo de virino ...
这也许可以从一个女人的生活史中撕出一小页来告诉你 ......
雁过留声贴主，《Marta 玛尔塔》(1)的最后一句里的逗号，位置是不是打错了。
柴门霍夫翻译的长篇小说《Marta 玛尔塔》(1)
假如按着你的这句：Tion eble diros al vi, folieto elŝirita el la vivo de virino ...
就好比：Historion rakontos al vi, mi. 或者：Mi, rakontos al vi historion. 你看加了逗号，这样行吗？
柴门霍夫翻译的长篇小说《Marta 玛尔塔》(1)
"Tion eble diros al vi folieto, elŝirita el la vivo de virino ..." 后面的分词短语作后置定语修饰folieto, 相当于一个定语从句的短缩。
你这样解释我明白了。
现在再回头分析一下我的那句修改，Tion eble diros al vi, 确实有点问题，没有主语。谁来告诉“Tion”啊？
经你的解释“Historion rakontos al vi, mi. 或者：Mi, rakontos al vi historion.”，哦，明白了。
因此，“Tion eble diros al vi folieto,”同样道理。
"Tion eble diros al vi folieto, elŝirita el la vivo de virino ..."
可能一小页（folieto）会告诉这个（Tion）给你，从一个女人的生活史中撕出的一小页。
在此，非常感谢雁过留声贴主的让人明白的解释。