一双皮鞋 （中文和世界语）
一双皮鞋 （Pipi）
活了半辈子，穿了很多双皮鞋。穿过多少双，自己也不记得了。但有一双皮鞋我到死也无法忘记。
那双皮鞋是我三十岁那年买的。
那是一个秋天的早晨。我早早起床，因为我要去大连参加一个世界语会议。早饭一吃完，我就忙着打扮。我穿上漂亮的西服，系上漂亮的领带。然后，我走出家门，打车去火车站。大约四十分钟后，我到了车站。
当我在候车室等车时，我忽然发现脚上穿了一双旅游鞋。天哪！我忘记穿皮鞋了！差不多还有三十分钟火车就要进站了。回家换双皮鞋已经来不及了。咋办呢？ 犹豫了一会儿，我决定在车站附近的一家商店里买一双。我赶忙走进商店，直奔售鞋柜台。打量了好一会儿，我的目光停在了一双紫色的“老人头”上，材质是硬牛皮，标价380元。女售货员指着那双“老人头”告诉我说这款鞋只剩一双41码的了，我要是买，给我打折。我摇了摇头，告诉她我穿的鞋必须是43码的，那双小两个号。女售货员向我保证地说皮鞋越穿越大，脚能穿进去就没问题。我信了女售货员的话，就试了。还真是的，我的脚进去了。女售货员要我走两步，看看合不合适。走了几步，我觉得挺好。最后我花了300元买下那双“老人头”。
我把旅游鞋存在寄存处后就上了火车。坐在座位上，我时不时地低头欣赏那双漂亮的“老人头”。我心里美滋滋的！
大约一小时后，火车到达大连火车站。我下了火车，走出车站。我需要步行三十分钟到达会场。我大步流星地走着，边走边唱。天高气爽。天气很好。我精神焕发，心情很美。
走了大约十几分钟后，我感觉鞋子有点紧。也许正如那位女售货员所说，新鞋刚穿都紧吧！我在心里这样自我安慰着。可是我越走，鞋子就越紧越挤脚。脚在鞋里进退两难。我的脚趾和脚踝疼得厉害。钻心的痛啊！我感觉仿佛两个怪兽在用尖锐的牙齿啃咬我的脚踝。我别无选择，只有放慢行进速度。我一步一步慢悠悠地向前迈，好似用中国古时小脚女人行走的步态。咬着牙，忍着剧痛，我终于走完了全程到达会场 ......
那天，那双鞋可把我害苦了，折磨得我都不想活了！我遭遇了从未有过的尴尬。我真想把它们脱下来，像踢破烂一样把它们踢得远远的！
回到家后，我脱下那双该死的“老人头”。我的脚趾和脚踝都磨破了，袜子上血迹斑斑。妻子看到后，哈哈地笑着对我说：
“扔了吧！宁受我气，勿受鞋气，对吧？”
“可是新鞋啊，挺贵的，扔了怪可惜的！” 我反驳。
“那你看咋办？ 鞋子你穿太小。你要穿，最好是削足适履！” 妻子回击。
“送给你爸穿吧！” 我建议。
“我爸不缺鞋，最好送给你爸！ 你爸那么大岁数了，他一辈子都没穿过皮鞋，让他享受一回吧！也许你爸穿着合脚！” 妻子说道。
“那好吧！” 我高兴地点了点头。
最后，这双“老人头”就这么地打发走了。
许多年过去了。父亲去世了。出殡后，我和母亲拾掇父亲的遗物。母亲从衣柜下拖出一双皮鞋。正是我寄的那双“老人头”。已经穿破了，千疮百孔的。看到鞋子，我问母亲：
“这不是我寄的那双皮鞋吗？”
听了我这么问，母亲抽吸着鼻子，泪水扑簌簌地流下。
“就是那双，” 母亲说道。“这是你爸一辈子穿的唯一一双皮鞋。每当村里人看到你爸穿着皮鞋上山放驴，都可羡慕了，都说他养了个好儿子。听到赞扬，你爸高兴啊，自豪啊！整天脸上都挂着笑啊！”
我不解地又问：
“我爸仔细了一辈子。他下地干活都脱了布鞋舍不得穿。穿着皮鞋在山上放驴，他不怕磨坏了鞋子？”
听我这么说，母亲哭得更厉害了。她边哭边说：
“舍不得穿它们就是浪费啊。你爸不穿，还有谁会穿呢？ 要知道，你爸的脚比你的脚小，你的鞋他穿着太大。为了让鞋子跟脚，他不得不在鞋子里垫两层鞋垫，垫两层鞋垫，鞋子还是大呀！ 他每次放驴，兜里都揣着小麻绳。”
“干嘛兜里揣着麻绳？” 我好奇地问母亲。
“为了把鞋子和脚绑在一起啊！” 母亲说着，便抽噎了。“那鞋子太宽松，不跟脚，太碍事了！ 在山坡上走来走去，你爸总是踉踉跄跄的，有一次还扭伤了脚。为了让鞋子跟脚，他就想出了那个好办法。他见周围没人，就用绳子把鞋子和脚捆在一起。就这样他仔细地穿了五年，高兴了五年，也受罪了五年！ ”
听完母亲的话，我泪流满面了。
父亲去世差不多十年了。今年清明节我回家给他上坟。在通往坟地的路上，在村头的小河边上，我又看见了在父亲去世后扔掉的那双“老人头”，因风吹日晒早已褪色干瘪了，仍静静地卧在树下的野草丛里。看到那双鞋，我的心猛地一颤，眼里一阵刺痛，泪水立即涌进我的眼眶 ......
我想，如果父亲还在世，我一定给他买一双合脚的皮鞋，让他穿上，潇洒地走完人生旅程。
——
Pipi
Dalian
2019.8.29
这篇“豆腐块”荣获《大连日报》社举办的有奖征文一等奖。后来我用世界语创作并发表在国际台的《文学园地》上。上面的中文是根据《文学园地》上的世界语文稿翻译的。
为了宣传世界语，在世界语文稿里我虚构了这些文字：我早早起床，因为我要去大连参加一个世界语会议。
世界语文稿附下 ——
一双皮鞋 （中文和世界语）
Paro da ledaj ŝuoj | Pipi | Ĉinio
(GMT+08:00) 2019-09-06 15:27:03 Redaktoro：Xiong
Paro da ledaj ŝuoj
Verkis Pipi
Dum mia tuta vivo mi ĝuis multajn parojn da ledaj ŝuoj. Kiom da? Mi ne memoris. Sed nur unu paron da ledaj ŝuoj mi neniel povis forgesi eĉ ĝis la morto.
Tiun paron mi aĉetis kiam mi estis en la aĝo de 30 jaroj.
Tio estis aŭtuna frumateno. Mi frue ellitiĝis, ĉar mi planis iri al Dalian* por ĉeesti Esperantan kunvenon. Mi tuj post la manĝo okupis min per vestado. Mi surportis miajn elegantajn okcidentan veston kaj kravaton. Post tio mi elhejmiĝis, kaj taksie veturis al la stacidomo. Ĉ. 40 minutojn poste mi atingis la stacion.
Kiam mi atendis trajnon en la atendejo, mi subite trovis, ke mi surhavis vojaĝŝuojn. Fulmo kaj tondro! Jen mi forgesis porti ledajn ŝuojn! Restis nur ĉ. 30 minutoj ĝis la alveno de la trajno. Estis jam tro tarde se mi iris returne hejmen por ŝanĝi ledajn ŝuojn. Kion fari? Ŝanceliĝinte kelkan tempon, mi decidis aĉeti unu paron da ledaj ŝuoj en magazeno situanta najbare de la stacio. Mi hastis en la magazenon direkte al la vendotablo por ŝuoj. Post longa okulmezurado, mia rigardo haltis sur paro da purpurruĝaj ŝuoj el dura bovledo, kun la fabrikmarko de "Maljunula Kapo" kaj kun la prezindiko de 380 juanoj. Fingromontrante al la paro da "Maljunulaj Kapoj", la vendistino rimarkigis al mi ke restas nur unu paro da 41-mezuraj ŝuoj en tiu speco kaj ŝi donus al mi rabaton se mi volus. Nee skuante la kapon, mi diris al ŝi ke la mezuro de la ŝuoj, kiujn mi portas, devas esti 43 kaj tiu paro estas du numerojn malgranda. La vendistino asertis al mi, ke ledaj ŝuoj ju pli uziĝas, ili fariĝas des pli malstriktaj, kaj tio certe ne estos problemo se mi povas enmeti en ilin miajn piedojn. Mi estis konvinkita de la vendistino, kaj provis ilin. Estis vere, ke miaj piedoj eniris. La vendistino petis min fari kelkajn paŝojn por sperti ĉu aŭ ne ili estis oportunaj. Post kelke da paŝoj, mi sentis, ke ili estis komfortaj. Fine mi prenis ilin kontraŭ 300 juanoj.
Deponinte miajn vojaĝŝuojn en la deponejo, mi envagoniĝis. Sidante sur la kanapo, mi de tempo al tempo mallevis mian kapon kaj ŝate okulkaresis tiun paron da belaj "Maljunulaj Kapoj". Mi sentis ekstazon.
Post ĉ. unu horo, la trajno eniris la stacion de Dalian. Mi elvagoniĝis kaj elstaciiĝis. Mi bezonis piediri duonhoron por atingi la kunvenejon. Mi grandpaŝe iris kaj iris, kantetante, iris kaj iris. La ĉielo estis klara kaj la aero estis freŝa. La vetero estis tre bela. Mi estis vigla kaj en gaja humoro.
Post ĉ. dekkelke da minutoj da vojado, mi ricevis la senton, ke la ŝuoj estis iom striktaj. Eble ĝuste kiel la vendistino diris, ke novaj ŝuoj komence estas striktaj! Mi tiel konsolis min mem en la koro. Sed ju pli mi iris, ili des pli kaj pli striktiĝis kaj premis min. Miaj piedoj estis en la dilemo, ĉu iri antaŭen aŭ ne. Kiel miaj piedfingroj, tiel ankaŭ miaj maleoloj ekstreme doloris min. La boranta doloro min draste atakis. Mi havis tian senton, kvazaŭ du monstroj per akraj dentoj ĉirkaŭmordus miajn maleolojn. Mi havis neniun alian elekton, ol malrapidigi la marŝon. Mi paŝo post paŝo lante movis miajn piedojn antaŭen kvazaŭ per tiaj paŝoj, per kiaj iris la virinoj kun vinditaj piedoj pasintece en antikva Ĉinio. Premante la dentojn kaj glutante la mordantan doloron, mi finfine min trenis tra la tuta vojo ĝis la celo ...
Tiun tagon, la ŝuoj terure min ĉagrenis kaj doloris. Ili tiel turmentis min, ke mi apenaŭ volis plu vivi! Mi sentis tian embarason, kian mi neniam antaŭe sentis. Kiel mi volis detiri ilin kaj dispiedbati kiel ĉifonojn tre tre malproksimen!
Reveninte hejmen, mi demetis tiun damnindan paron da "Maljunulaj Kapoj". Miaj piedfingroj kaj maleoloj ricevis frotvundojn kaj la sango makulis miajn ŝrumpetojn. Vidante tion, mia edzino hahae diris al mi:
"Forĵetu ilin! Preferas esti sub miaj ŝuoj ol toleri ilin, ĉu?"
"Ili estas tre novaj kaj karaj. Kiel domaĝe forĵeti ilin!" mi obĵetis.
"Laŭ vi, kion ni faru pri ili? Ili estas tro malgrandaj por vi. Se vi volas porti ilin plu, estas pli bone, ke vi fortranĉetu viajn kalkanojn por adapti viajn piedojn al ili!" mia edzino rebatis.
"Donacu ilin al via patro!" mi proponis.
"Al mia patro ŝuoj ne mankas. Prefere sendu ilin al via patro. Via patro jam havas grandan aĝon. Li la tutan vivon neniam ĝuis ledajn ŝuojn. Lasu lin ĝui ilin unu fojon! Eble ili bone sidus al via patro!" komentis mia edzino.
"Konsentite!" mi ĝoje kapjesis.
Finfine tiuj ledaj ŝuoj estis tiel ekspeditaj.
Pasis multaj jaroj. Mia patro mortis. Post la funebra ceremonio mi kaj mia patrino ordigis la aferojn postlasitajn de la patro. Mia patrino tiris el sub la vestoŝranko unu paron da ledaj ŝuoj. Tio ĝuste estis la ŝuoj, kiujn mi forsendis. Ili estis trivitaj, plenaj de truetoj. Vidante ilin, mi demandis al mia patrino:
"Ĉu tio ne estas la paro, kiun mi sendis?"
Aŭdinte tion, mia patrino eksnufis, kaj tuj sekve larmoj ŝprucis el ŝiaj okuloj.
"Jes," mia patrino respondis. "Tio ĉi estas la sola paro da ledŝuoj, kiun via patro ĝuis en sia tuta vivo. Ĉiun fojon, kiam la homoj en la vilaĝo vidis, ke via patro surhavante ledajn ŝuojn sur la monto paŝtas azenojn, ili tre enviis lin, dirante, ke li havas bonan filon. Aŭdinte la laŭdojn, via patro sin sentis ne nur ĝoja, sed ankaŭ fiera, kaj rideto tuttage ŝvebis ĉirkaŭ liaj lipoj kaj brovoj."
Mi konfuzite ree demandis:
"Mia patro estis ŝparema la tutan vivon. Li eĉ formetis tolajn ŝuojn por laborado en kampo, ĉar li domaĝas ilin. En ledaj ŝuoj paŝtante azenojn surmonte, ĉu li ne timis erodi ilin?
Ĉe tio, la patrino ploris pli kaj pli forte. Larmante, ŝi diris:
"Domaĝi ilin estis malŝpari ilin. Kiu alia povus uzi ilin se via patro ne uzis? Sciu, la piedoj de via patro estis malpli grandaj ol viaj, kaj viaj ŝuoj estis tro vastaj, por ke li povu porti ilin. Por ke la ŝuoj firme sidu al li, li estis devigita enŝovi en ĉiun ŝuon po du tavolojn da alplandaĵoj. Malgraŭ tio, la ŝuoj ankoraŭ sentiĝis larĝaj. Ĉiam, kiam li paŝtis azenojn, li ĉiam kaŝis en la poŝo kanabŝnuretojn."
"Por kio li kaŝis ilin en la poŝo?" mi scivole demandis al la patrino.
"Por kunŝnuri la ŝuojn kaj la piedojn!" daŭrigis la patrino, spasme plorsingultante, "La ŝuoj, tre lozaj, neobeemaj al la piedoj, multe ĝenis lin! Paŝante tien-reen sur la deklivo, via patro ofte stumblis kaj foje eĉ tordis sian piedon. Por submetigi la ŝuojn al li, li eltrovis la bonan rimedon. Kiam li vidis, ke en la ĉirkaŭaĵo estas neniu, li ŝnure kunligis la ŝuojn kun la piedoj. En tia maniero li zorgeme ĝuis ilin kvin jarojn, pro ili ĝojis kvin jarojn kaj ankaŭ suferis kvin jarojn!"
Je tio, miaj larmoj torente fluis.
La patro mortis preskaŭ dek jarojn. Ĉi-jare en la Festo de Klaro kaj Brilo mi veturis hejmen por "balaado de la tomboj**". Kiam mi estis survoje al la tombejo, ĉe la riverbordo de la vilaĝrando mi revidis la ledajn ŝuojn, forĵetitajn post la morto de la patro, kiuj, tute senkoloriĝintaj kaj ŝrumpiĝintaj pro la vento kaj la sunumo, ankoraŭ silente restis kuŝantaj en sovaĝa herbo sub la arbo. Ĉe la vido de tio, mia koro abrupte ektremis. Mi eksentis kvazaŭ pikon en la okuloj, kaj larmoj tuj venis en miajn okulojn ...
Mi pensis, ke, se mia patro nun ankoraŭ vivus, mi certe mendus paron da laŭmezuraj ledaj ŝuoj por li, por ke li surmetu ilin kaj bone frandu la homvivan vojaĝon ĝis la fino.
——
* Dalian estas fama ĉemara urbo, situanta sude de Liaoning-provinco de nordorienta Ĉinio.
** Festo de Klaro kaj Brilo estas la 5-a (aŭ la 4-a) de aprilo. En tiu ĉi tempo ĉiujare oni en la malnova Ĉinio faris sian filan devon al siaj prapatroj per "balaado de la tomboj", kaj en la nova ili honoras siajn karmemorajn mortintojn per floroj.
——
Pipi
Dalian
2019.8.29