柴门霍夫建议在没有戴帽字模的情况下，用 h 代替帽子，即 ch,gh, jh, sh。X 的用法不是柴门霍夫的意见，是电脑程序上用来自动替换的，例如 Kajero 软件，输入cx就会自动变成 ĉ。

Kiun skribsistemon elekti?

Ĉiu homo rajtas mem elekti kiun el tri ekzistantaj skribsistemoj li uzu por tajpi en Esperanto: Unikodon, H-sistemon proponitan de Zamenhofo kaj surogatan sistemon uzante X-skribon, ^-antaŭ- kaj postmetadon. Neniu homo rajtas altrudi ajnan skribon al alia homo. Tamen oni konsideru sekvajn punktojn:

kiam ajn eblas, ĉapelitaj estas la plej bona solvo;

kiam ili ne eblas, la sola "oficiala" alternativo (t.e., la sola menciata en la tuto de Fundamento kaj Aldonoj) estas la H-sistemo;

tiu lasta tamen ne estas ideale oportuna por perkomputila konvertado al ĉapelitaj, kaj pro tio estis proponata la X-sistemo;
pri interna reprezentado de ĉapelitaj literoj en komputila memoro nenion diras la Fundamento; pri la alfabeto ĝi nur mencias, unuflanke kiel elparoli la diversajn literojn, kaj aliflanke kiel skribi aŭ presi ilin sur paperon (aŭ sur lernejan nigran tabulon, komputilan ekranon, k.s.).

Jen eltiro el la oficiala deklaro de la Akademio de Esperanto:

Nur kiam la cirkonstancoj ne permesas uzi la ĝustajn supersignojn, kaj kiam pro apartaj bezonoj la Fundamenta anstataŭa skribsistemo (ch, gh, hh, jh, sh, u) ne estas oportuna, oni povas anstataŭigi la supersignajn literojn per aliaj signoj aŭ signokombinoj.