Intertempe oni sciigis al mi pri ekzempleroj ĉe la Germana Biblioteko (2 tre ĉifonitaj) kaj en La Chaux-de-Fonds.

Feliĉe iu Kantona samideano esploris kaj avertis min ke mi mislegis la ideografiaĵon de la nomo Li Lok, kaj li sendis al mi la ĝustan! Precipe en la malnova skribo, kaj en la malklara kopio de la Fundamento, la diferenco inter ambaŭ ne estas tiel granda. Li ankaŭ sciigis al mi ke vere la prononco, en Kantona Lingvo, estas Li Lok.
Pri Li Lok mi, ĝis nun, ne trovis multe da informoj. Iu alia samideano esploris kaj li trovis ĉinlingvan tekston, artikolon "Esperanto-Movado en Kantono (1908-1948)" {http://www.elerno.cn/emhistorio/guangdong/guangdong002.htm}. Laŭ ĝi la Kantona Esperanto-Instituto estis organizita de la tiama Kantona registaro, kaj ĝia ĉefa celo estis trejni instruistojn al Esperanta instruado. La aŭtoro Li Lok (李濼 Li Luo) gvidis la kurson pri Cseh-metodo tiam.
En la Enciklopedio de Esperanto (1933) kaj en Esperanto en Perspektivo (1974) mi ankaŭ ne trovis pliajn informojn. La unua artikolo estas trovebla en la Reto! ... Eble la dua ankaŭ, sed mi trovis nur la unuan.
Laŭ tiuj raportoj ŝajnas ke en tiu tempo la ĉina esperantomovado estis tre vigla, sed... ne malofte tiaj raportoj estas tre rozaj, kaj pli pentras la dezirojn kaj imagojn ol la veron. Nu, pli bone esti optimisma... tiam estis vigleco!

La sola unulingva (Esperanta) parto de la Fundamento estas la Antaŭparolo. Ĝi estis verkita de Zamenhof speciale por ĝin proponi al kaj voĉdonigi de la Esperantistaro, reprezentita de la partoprenantoj de la unua Universala Kongreso de Esperanto, en la jaro 1905, en Bulonjo-ĉe-maro, Francujo. Ĝi ankaŭ ricevis tie leĝan sankcion. Zamenhof estis sufiĉe inteligenta por ne riski traduki ĝin en la kvin naciajn lingvojn! Li bone sciis ke "oni" tradukas nur en sian propran nacian lingvon, el iu nepropra! Verŝajne li konsciis, kiel mi, ke Esperanto estas la sola lingvo, tre verŝajne, EN kiun oni rajtas traduki, kaj esti certa ke neniu eraro enestas. Inteligenta Esperantisto kapablas tion!

Unua matura teksto por lernantoj.
Zamenhof ne konsideris ĝin, tie kaj tiam, parto de la Fundamento sed en 1956 la Akademio de Esperanto decidis ke ĝi apartenas al la Fundamento, precipe en tiu senco ke ĉiuj ĝiaj radikoj estas ekde tiam konsiderataj kiel fundamentaj. Jam antaŭe ankaŭ estis kutimo ke en nacilingvaj tradukoj de la Fundamento, oni aperigu la antaŭparolon en Esperanto. Iuj, ne malprave, aldonis nacilingvan tradukon. Certe Zamenhof ankaŭ konsideris la tekston de la Antaŭparolo kiel taŭgan unuan konatiĝon kun "normala esperanta teksto". Enhave rimarkinde estas ke la teksto, malgraŭ ĝia ideo de fiksigo, klare priskribas la vojon de evoluo en elasta maniero.

Manko de originalo!
Mi trovas do bedaŭrinde, ke en la Ĉina Fundamento aperas nur la ĉina teksto, kvankam en tiu tempo ... ĝi eble estis pravigebla. Interese estas ke S-ro Li Lok aldonas, ĉe la fino, ke la Fundamento estis akceptita de la kongresanoj en la Unua Universala Kongreso en Bulonjo-ĉe-maro en 1905. Iel ... li skribas Bulonja, mi ne scias kial. (Eble li uzas adjektivon, ĉe deklaracio?). Li uzas por la subskribo Zamenhof, iun ĉinan transskribon: 柴 門 哈 甫. Mi supozas ke nuntempaj ĉinoj uzus alian transskribon, sed ne certas.

Interesa konstato.
Interese estas konstati ke ... la nacilingvaj tekstoj de la antaŭparolo, kiuj aperis en iuj nacilingvaj tradukoj, aŭ en aliaj lokoj... donas ŝiman impreson, la lingvo nacia estas arĥaika, plej ofte ankaŭ intertempe la ortografio de la nacia lingvo ŝanĝiĝis. La esperanta teksto, kontraŭe, apenaŭ montras aĝiĝon! Ĝi neniel ŝokas aŭ ĝenas. Fakte oni devus foje detale esplori tion, ĉar Esperanto ankaŭ evoluis intertempe, kiel ni pli klare pritraktos poste, ĉe pritrakto de la U.V.

Ĉina filologo eku!
Fakte la ĉina traduko de la antaŭparolo meritus detalan traktadon, sed... mi ne kapablas liveri ĝin. Mi esperas ke iu ĉina leganto havos la kuraĝon, kaj entreprenemon, por alglui al mia teksto sian analizon! Demandoj: ĉu pura Pekina lingvo, aŭ "infektita" de Kantonaĵoj? Kia stilo... Sendube ĝi meritus novan traktadon! Kaj... sendube, malgraŭ ĝia historia valoro kaj signifo, ĝi ankaŭ meritas retradukon, transigon al moderna ĉina lingvo, stile kaj forme.

post citinda: Interese ke ĝuste tiu ĉi laboro kondukis min al la konstato ke ankaŭ Albault iom "reordigis" la paĝojn de la fotokopio de la Unua Eldono. Li frontpaĝigis la komencajn paĝojn de partoj, kaj de la gramatikoj (por ke ĉiu parto komenciĝu en dekstra frontpaĝo) ... kaj do aldonis blankajn dorspaĝojn.

En la nuna momento mi kolektis tri diversajn ĉinajn transskribojn por la nomo Zamenhof.
En la Ĉina Fundamento de 1930 lia nomo aperas: 柴門哈甫。
La nuntempaj Ĉinaj samideanoj kaj samideaninoj uzas: 柴门霍夫。
Kaj en NAMES of THE WORLD’S PEOPLES（世界人名翻译大词典）kompilita de la “Servo por Propraj Nomoj kaj Tradukoj” de la Xinhua Novaĵagentejo, eldonita en oktobro de 1993 aperas: 柴门霍甫。
Dankon al la amiko kiu informis min!!!

________________________________________
Mi invitas vin iom promeni kun mi, por ke vi instruiĝu pri la fundo, la seriozo de nia Fundamento, kaj de la akademianoj kiuj serioze kaj konscience kribris ĝin.
Fundamenta Muslino.
En la Fundamento aperas la radiko muslin′, kaj la nacilingvaj ekvivalentoj estas: F: mousseline, A: muslin, G: Nesseltuch, R: (kiseja) кисея, P: muślin. Ni scias ke Zamenhof perfekte regis la rusan, kaj tre bone konis la germanan. En la rusa ekzistas ankaŭ la vorto муслин (muslin), en la germana ekzistas Musselin. Laŭ mia rusa vortaro la diferenco inter ambaŭ rusaj vortoj estas ke kiseja (кисея) estas travidebla. Tio pensigas min pri la urtikfibraĵo kiun oni uzis (uzas?) por kovri vundojn. Jam en la Unua Oficiala Aldono de la Akademio aperas por tio la vorto gazo (ne nepre el urtikfibraĵo).
Kio ĝi estas?
En la Nederlanda traduko de la Fundamento, de Schoofs, aperas neteldoek (= tuko el urtikaj fibroj), kaj ankaŭ ĉe Van Straaten aperas nur neteldoek, kiel traduko de muslino. Mi, post Middelkoop, fidele sekvis. Sed nun, ni esploru plie. La difino de muslino en la vortaro de Kabe estas: plej malpeza teksaĵo, kotona, lana. (klare ke malpeza estas uzata en la senco de maldensa). Laŭ la enciklopedio de Verschueren temas pri: fajna, tre maldense teksita silko, originale el la urbo Mosulo (Mosul, Mosoel – Nordo de Irako). Le petit Larousse tekstas: maldensa, malpeza, supla kaj travidebla teksaĵo el Mosulo. Plej multaj aliaj libroj ne mencias silkon (nek urtikfibraĵo) sed kotonon kaj lanon. Oni povas dedukti ke originale temas pri teksaĵo silka el Mosulo, tre maldensa kaj travidebla. Nia nova PIV difinas: delikata, maldensa kaj malpeza teksaĵo el kotono, lano aŭ silko. Ĝi plie referencas al gazo (prave).
Ĝenerala Tendenco.
Estas klare, fakte jam el la pripenso pri la nacilingvaj tradukoj en la U.V., ke Zamenhof vere deziris plivastigi, pliĝeneraligi la sencon, en la direkto de la neteldoek (kun forigo de la urtikeco!). Ĉiuokaze la germanlingva korekto de la U.V. plaĉas al mi, ĉar la propono de la reviziisto estas ke ambaŭ germanaj terminoj aperu : Musselin, Nesseltuch. Mi nur ŝanĝus la ordon.
Kion diras la grandaj vortaroj germanaj de Krause? En la E-G li tradukas muslino per Musselin, kaj prisilentas la U.V.-an vorton, kio estas bedaŭrinda. En la G-E mankas Nesseltuch, sed enestas Nesselstoff, kiun li tradukas per: kruda kotonaĵo, kio ŝajnas al mi neĝusta.
La Deksepa! 17-a!
Nu, kio do? Estas klare ke en la ĉiutaga lingvouzo, ĉe ni almenaŭ, ambaŭ vortoj mousseline kaj neteldoek iĝis sinonimaj. Kaj Zamenhof ja, iom kaŝe, liveris al ni deksepan regulon por la universala gramatiko de Esperanto, en la 35a ekzerco de la ekzercaro (13a frazo): ″Ĉemizojn, kolumojn, manumojn kaj ceterajn similajn objektojn ni nomas tolaĵo, kvankam ili ne ĉiam estas faritaj el tolo.″ Li predikas do toleremon; kaj ni estu toleremaj, kiel Zamenhof ĉiam estis... Do ni donu al muslino, vastan signifon. Mi do nepre korektu mian vortaron, kaj mi metu ambaŭ vortojn ĉe muslino.
Interesaj ŝajnas al mi la francaj: pommes mousseline (tre fajna pureo) kaj sauce mousseline (holanda saŭco kun batita kremo miksita), kiuj ambaŭ enhavas la ideon ″tiel fajnas ke ili trakribriĝas tra muslina tuko″. Verre mousseline kontraŭe, enhavas alian ideon.
Kelkaj Zamenhofaj Eldiroj.
Ĉie en Zamenhofaj tekstoj oni ree kaj ree renkontas eldirojn kiuj esprimas la ideon ke oni estu tolerema, ke oni apliku regulojn elaste, ke oni ne strebu al absoluta logiko! Se oni volas absolute tute komplete kaj logike paroli.... oni decidas silenti, ĉar ne estas eble. Iu korespondanto, cetere, skribis al Zamenhof: la esprimo "Parolo de X en la kunveno Y" estas tute mallogika kaj malpreciza: anstatu "parolo" oni devas en tia okazo diri "antaŭpublikparolataĵo" .... Al tio kondukas ĉaso de logikeco! La rimarkon li ricevis, amuze, ĝuste dum li estis skribinta al alia pioniro: Ĝenerale mi devas ripeti ĉi tie tion, kion mi jam kelkajn fojojn esprimis ĉe aliaj okazoj: ni ne devas peni, ke nia lingvo estu tro preciza, ĉar tiam ni nin mem nur katenus kaj ofte, por esprimi plej simplan ideon, ni devus uzi vorton deksilaban; ĉiufoje, kiam ni sen timo de malkompreniĝo povas doni al la uzanto liberecon, ni devas tion ĉi fari kaj permesi al li uzi laŭvole diversajn formojn (se ili nur ne estas kontraŭ la leĝoj de nia lingvo) aŭ kontraŭ la logiko aŭ komprenebleco), anstataŭ postuli, ke li nepre uzu ĉiam nur unu formon. Kaj Zamenhof ankaŭ ofte ripetis: Ne demandu scienculon, demandu spertulon! Kaj, en alia loko, li skribis: Lingvo absolute logika estus lingvo senviva!
Mi lasas al vi trovi pliajn konsilojn pri toleremo kaj elasteco (en apliko de reguloj) en la Lingvaj Respondoj kaj en la korespondado de Zamenhof.

________________________________________
En subtila, poezieca teksto – almenaŭ tio estis mia intenco – mi klopodas skizi la amuzajn kontraŭdirojn pri unu vorto en la Fundamento (U.V.) ... kaj... la fuŝajn klopodojn, kiuj kondukis al germana miskorekto fare de niaj doktuloj. Ĉiam la eraro restas en nia Fundamento, sed – kaj tio estas laŭdinda – intertempe ĉiuj vortaroj (mi esperas) silente kaj trankvile korektis la eraron… krom, eble, nia laŭdata PIV, kiu daŭre insistas flirtigi francan vimplon.
________________________________________

Kion malgranda museto povas suferi... viktimo de Franca Verda Konspiro.
.
Mimo, malgranda feliĉa akvotalpeto ĝuis sian vivon en vasta Rusio, en la akvoj de la imponega Volgo kaj en iom pli trankvila Dono. Sian longan nazeton ĝi ŝovis kie manĝo abundas, en somero ĝuis la sunon sub la reĝimo de la Rusa Caro. El ĝia eteco ĝi admire rigardis la pintojn de Uralo. En la komenco de la nova jarcento, la tiama, malkovris ĝin la Majstro, kaj li enigis ĝin en sian Fundamenton. Honoro, ĉar en Unua Libro ne jam estis loko por ĝi. Li donis al ĝi internacian nomon, laŭ ĝia Latina familia nomo, kaj nomis ĝin miogalo. Bedaŭrinde la Majstro ne estis bestologo en Franca kaj Angla lingvoj, kaj vulgarigis la aristokratecan besteton al moskorato, al ondatro. En la aliaj lingvoj, eĉ en la Germana, ĝi konservis sian veran nomon.

En 1914 la Akademio de Esperanto havis preta la liston de korektoj de la Universala Vortaro, kiun ili ekis en 1906. Pro la milito tamen, la listo povis esti publikigita nur en 1922-23. Kaj la Franca Konspiro jam funkciis. Nia ĉarma besteto ankaŭ en la Germana iĝis ordinara ondatro. Nepre mankis bestologoj kiuj konis sufiĉe da lingvoj por konstati la kontraŭdiron inter la neslavaj kaj la slavaj lingvoj. Longe restis tiel! Eĉ en la Granda Franca Vortaro de Varingjeno, en 1957, Mimo restis moska rato! Nur en 1994, en la nova eldono de tiu vortaro, ĝi iĝis France myogale, desman.

Eble Mimo estis kontenta – kiu scias – sed tiam ĝi tro frue jubilis. La nomoj en la Universala Vortaro estas ankoraŭ tre ĝeneralaj, kaj fakte nomas tutan subfamilion, la familion de la Akvotalpoj (Desmaninae). En la Pireneoj, kaj ankaŭ en Nordaj Hispanio kaj Portugalio, same feliĉa, naĝetas Momo, simila al Mimo, parenca, sed kun ankoraŭ multe pli longa ĉarma kaj tre moviĝema nazeto. Tiun, naturamantaj Francoj ja konas, kaj kiam la monumenta PIV listigis kaj difinis la esperantajn radikojn, ili enigis en la komenco (ĝis PIV1987) ambaŭ Mimon kaj Momon, sub la nomo miogalo, ĉar ili klare diras ke la besteto naĝas en Eŭropo kaj Azio. Pro iu aŭ alia kaŭzo tamen, en sekvontaj PIV, la Francoj denove fermis la feran kurtenon, forigis la Rusan Mimon kaj konservis nur la Momon, ĉar nur en Pireneoj ĝi plue rajtas flosi.

Ŝajne do la Francoj supozas ke Ludoviko pasigis siajn feriojn en la Pireneoj, kaj ne promenis inter Dono kaj Volgo! Estas ekster ĉiu dubo ke Zamenhof pensis pri la Rusa miogalo (Desmana moschata) kaj ne pri la Pirenea miogalo (Galemys pyrenaicus) kiam li enigis Mimon!

En la Nederlanda lingvo la Rusa miogalo estas konata sub kvin diversaj nomoj, inter kiuj unu estas transskribo de la rusa nomo (wychuchol) dum la aliaj priskribas Mimon, kiel moskodoran besteton kun rastreca nazeto (bisamslurfdier; muskusbisam; bisamspitsmuis).

Ĉu iam venos rehonorigo de Mimo? Mi ne scias, mi supozas ke ĝi rezignos sian rusecon kaj iĝos definitive pireneeca.

Spuroj de Mimo kaj Momo.

Ili ne jam malaperis el mia vivo! Mia dika amiko, nia norma klariga vortaro van Dale instruis al mi ke ni prenis la nomon desman, la oficialan nomon, el la sveda desmansråtta, en 1640. Kion Momo (aŭ Mimo) do faris en Svedio? Ĉu survoje al vizito de nevo? Verŝajne ĉar vojo akva kondukas ja de la Pireneoj al Siberio! Mi ankaŭ malkovris ke mia dika amiko malbone traktas Mimon kaj Momon! Ĉe bisamspitsmuis (sinonimo de desman) mi legas ke temas pri insektovora ronĝulo el la Pireneoj kun Latina nomo Myogale moschata, sed ĉe desman mi trovas ke temas pri speco de bisamspitsmuis aŭ akvotalpo el Suda Rusio, kiu havas moskodoron kaj... kiu havas la Latinan nomon Myogale moschata. Sama nomo Latina por du malsamaj bestoj? Tio ne eblas! Ni nepre devos atendi la venkon de la scienca nomsistemo de mia similnomano Wim en la tago de Sankta Neniamo, por solvi la problemon, mi pensas. Klarigo: Wim (Wim de Smet) estas (mortinta) kolego, kiu estis biologo, kaj okupighis pri sistemo de bestonomoj, bazita sur Espernto!

Denove mi lernis ke ni ne devas esti tro malkontentaj kiam ni trovas nelogikaĵojn en PIV. Ankaŭ la multe pli aĝaj kaj multe pli respektataj vortaroj havas ofte mankojn.

En la ĉina Fundamento mankas, inter alie, la radiko ablativ' . Supozeble neniu lasas dormon pro tio. Sed ĝi donas al mi la eblecon iom babili pri la kazoj.
Kazo en mia okazo.
En mia lingvo, la nederlanda, iam estis kvin kazoj: nominativo, vokativo, genitivo, dativo kaj akuzativo. Kiam mi eniris la kvinan elementgradan (10-jaraĝa mi estis) klason, oni avertis nin: "Atentu! vi devos lerni la akuzativon, kaj tio estas tre malfacila!" ... ĉar tiam nur la akuzativo restis, ... sed nur en skriba lingvo, tute ne plu en la parollingvo. Temis nur pri uzo de la artikolo " la" (en nia lingvo: de aŭ den ). Niaj gepatroj "sentis" la kazon, kaj sciis uzi la ĝustan artikolon... ni ne plu! Tamen, ĝuste en mia transira jaro oni finis gian instruadon!
Kaj la Eŭropaj kazoj?
Nu, sama situacio ie sed ne ĉie. En iuj lingvoj, ekzemple en la germana kaj en la rusa, ili estas plenvivaj. La infanoj, ekde bebeco, sen iu ajn problemo, guste uzas ilin, eĉ nesciante la nomojn de la kazoj! Eĉ ĉina bebo, hazarde kreskante tie, "akiras" ilin senpene. Sed, kiam MI parolas germane aŭ ruse, mi en ĉiu frazo devas pripensi la sistemon: rolo de la vorto (objekto/subjekto), genro de la vorto (ina, malina, neŭtra), tabelo de la fleksioj... kaj do ofte... mi tutsimple eraras! Kaj, kredu min, mi ne estas la sola!
Kvizo.
Cetere, se vi al 100 Flandroj demandus pri la funkcio de la ablativo... eble unu povos respondi (se hazarde, kaj feliĉe, vi trafis profesoron de lingvoj). Multaj eĉ ne konos la vorton.

Evidente, korelativo Ties formas kontrau Esperanto postulanta gramatikajn finajhojn... Kiel vi opinias pri ghi? La china lingvo havas saman vorton, sed ni skribas ghian formon Tiua.

--
西安世界语协会王天义
http://esperanto.shop.kongfz.com

Dum la priparolado de la Ekzercaro mi dediĉis multe da atento al la skribliteroj, sed mi trovas ke, vere, estas bone foje pli funde rigardi la aferon, kaj samtempe trovi klarigojn.

Kvankam mi, dum mia studado, lernis, legis kaj skribis diversajn skribsistemojn: la germanajn frakturojn sed ankaŭ eĉ la suterlinskribon (gotikan skribon), la grekan, la rusan, la japanan, la ĉinan kaj eĉ iom la araban, mi ne konsciis pri la graveco de la skribliteroj. Mi fermis la okulojn je tiu problem(et/eg?)o. Kiam mi mem prizorgis reeldonadon de la nederlanda traduko de la Fundamento, mi do ankaŭ tute neglektis tiun problemeton! Mi elektis kaj enmetis iun serion da skribliteroj, kiu plaĉis al mi: moderna, facile skribebla, agrabla por la okulo. Sed tio estis erara konduto! Fakte mi devus... obei la fundamenton, kaj transpreni la alfabeton el ĝi! ... Aŭ, ... mi devus minimume elekti literojn kiuj vere taŭgas por skribado, tio signifas: kiu (aŭtomate) ligiĝas unu al alia, en sinsekvo en vorto. Tion mi ne faris! Se oni skribus laŭ la de mi elektitaj literoj, ĉiu litero restus memstara kaj ne estus konektita al la sekvonta.

En la naŭa eldono de la Fundamento, la eldono prizorgita de D-ro A. Albault, estas klariga enkonduko, kaj en tiu enkonduko s-ro Albault iom skribas pri la elekto de la skribliteroj. Li, i.a. skribas ke en 1894 Zamenhof sciis elekti simplan skribeblan alfabeton skriban. Do, tio signifas longe antaŭ la apero de la Fundamento (1905), nome ĉe la apero de la unua eldono de la Ekzercaro. Mi neniam vidis ekzempleron de tiu Ekzercaro, sed... en la reto, ĉe la Viena Muzeo, mi trovis ĝin! Kaj jes, vere, tiu skriblitera alfabeto ne estas la sama kiel tiu en la Fundamento!
Sed... tiu Ekzercaro ne estis presita de Hachette, sed de iu presisto en Varsovio, de iu Gins. Kaj en tiu tempo, ni ofte jam komencas forgesi tion, la elekto de tiparo ne estis tiel facila kiel ĝi estas hodiaŭ! Estis afero de "kio estas disponebla, ĉe la presisto", elekto inter la diversaj disponeblaj tiparoj. Verŝajne la presisto eĉ ne disponis pri la supersignitaj literoj, kaj devis speciale mendi (kaj pagi) ilin. En tiu tempo: afero de multe da mono, afero de multaj kilogramoj da plumbo. Alfari supersignitajn litertipojn al jam ekzistanta alfabeto certe estis pli logika, kaj pli facila, kaj multe palpli kosta ol fabrikado de nova tiparo.

Kiam la Fundamento aperis... la presado kaj eldonado jam estis en la manoj de Hachette. Estas logike ke Hachette ne disponis pri la samaj tiparoj (aŭ almenaŭ verŝajne) ... kaj verŝajne Zamenhof devis elekti inter la disponeblaj, kaj... fakte li sukcesis elekti iun, malpli simplan, sed tamen similan tiparon. Bedaŭrinde ke en tiu tiparo la diferenco inter majuskla I kaj majuskla J estas preskaŭ nula.
Kial do Zamenhof elektis alian tiparon ekde la kvina eldono de la Fundamento? Nu, la kvina jam ne plu estis eldonita de Hachette, sed de la Esperantista Centra Oficejo (ECO), en Parizo kaj presita de Brodard et Taupin, en Parizo. Do, logike ke la tiparo ŝanĝiĝis... kun aŭ sen konsento de Zamenhof... tion ni ne scias, kaj verŝajne neniam scios.

Mi mem disponas pri ekzemplero de la 4-a eldono (1910) kaj de la 8-a (1931) kaj de fotokopio, en la 9-a eldono, de la unua (1905). Sed, en la naŭa, la eldonistoj de la diversaj eldonoj estas indikitaj.

La diferencoj estas inter subliniaj "sakoj" aŭ ne, distingo inter I kaj J, formo de la majuskla Z ktp... Mi intencas fari pdf-on de tiu ĉi teksto, kun aldono de kopioj de la tri fundamentaj alfabetoj skribliteraj. Kiu deziras ricevi: skribu al mi!

Nepre estas utile foje pripensi pri la senco de la Ekzercaro en la Fundamento de Esperanto. Ĉu ĝi estas nura ilustraĵo?
Komenca Ideo.
La unua ideo, celo, utilo de la Ekzercaro estas ilustri la regulojn de la gramatiko. Sed fakte ili faras multe pli! En la ekzercaro sin kaŝas klarigoj, aldonoj. Ekzemple la tabelo de korelativoj ne troviĝas en la 16 reguloj, sed estas tre klare enkondukita en unu el la paragrafoj de la ekzercaro. Multaj aliaj, logikaj jes, sed ne nepre memkompreneblaj gramatikaj ŝtonoj de falpuŝiĝo kuŝas en tiu parto de la Fundamento. Kompreneble ili trovis sian vojon al la naciaj lernolibroj... kio, cetere, estas alia utilo de ĝi!
Pragmata Konstato.
Sed neniu malpermesas al vi, kara amiko, uzi ĝin rekte el sia originala fonto! Se vi lernus parkere la frazetojn el la ekzercaro vi jam rapide akiros fluan parolon, kondiĉe ke vi lernu ilin eldiri, prononci, en natura flua maniero. Klopodu foje!
Kaj plie: uzu la modelojn por konstrui aliajn, samformajn frazojn! Mi donos du ekzemplojn:
Sekvante la modelon de la unua frazo de la dekkvara paragrafo:
Mi havas cent pomojn.
vi facile povos konstrui dekojn da aliaj frazetoj. Mi montros kvinon:
Li havas dek librojn.
Ŝi donacis okdek juanojn.
La gepatroj posedas kvin kastelojn.
La bela knabino havas ĉarman vizaĝon.
La vidvino mortigis cent amantojn.
kaj... vi daŭrigu mem...
Sekvante la modelon de la dekdua frazo de la tridektria paragrafo:
Li staras supre sur la monto kaj rigardas malsupren sur la kampon.
vi povas akiri:
Ŝi sidas supre en la turo kaj vokas malsupren sur la promenantaron.
Ĝi (la kato) kuŝas supre en vimena korbeto kaj saltas elen en fotelon.
Mia patro sidas supre en arbo kaj ĵetas pomojn malsupren sur la teron.
Ili loĝas supre en altkonstruaĵo kaj admiras la malsupran pejzaĝon.
kaj... vi daŭrigu mem...
Kaj la materialo?
Karaj geamikoj, mi timas ke vi, Ĉinoj, forgesas ke vi disponas pri la plej bonaj vortaroj kiuj estas troveblaj en Esperantujo! Se la vortoj el la Universala Vortaro ne sufiĉas al vi, vi trovos abundan, bonegan materialon en la Baza Radikaro Oficiala, kiu aperas en la paĝoj 1022 ĝis 1033; en naŭ oftecogrupoj, en la Esperanto-Ĉina vortaro de Gang Hongfan【张 闳 凡】. Tiuj listoj estas bonegaj helpiloj, por zorgi ke vi unue lernos la plej necesajn, plej ofte uzatajn, radikojn/vortojn. Ek!!! Ek!!! Ek!!!
Pardonu al mi mian arogantecon! Sed pro mia aĝo mi pensas ke mi rajtas konsili... ĉu ne?