La 24 sunperiodoj povas esti prenata kiel metodo por subtile dividi la sezonojn jene: dividu la ekliptikon(ŝajna orbito, laŭ kiu ni teranoj vidas la sunon laŭiri dum unu jaro ) en 24 partojn per 15° ekde 0°, (alidire, dividu unu jaron en 24 periodojn), surbaze de tag-ŝanĝoj, ŝanĝoj de vetero, kreskado de plantoj kaj bestoj, kaj agrikuturadoj,k.a. La nomoj de tiuj divid-punktoj estas Jieqi-oj(ĝje ĉi). Ekzemple, kiam la suno estas ĉe 315° , ni nomas la tagon per “Lichun( li ĉun 立春, la Komenco de Printempo)” el la Jieqi-oj. Lichun estas la unua Jieqi-o en la jaro, kaj Dahan(da han 大寒, Plej Malvarmego) la lasta.
Tiu maniero ekaperis antaŭ pli ol 2000 jaroj kaj perfektiĝis dum la dinastioj Qin-Han (221 a.K.- 24 p.K.) , kiam la baseno de Flava-Rivero estis la centro de politiko, ekonomio kaj kulturo. Tial la Jieqi-oj montras naturan kaj agrikulturan karakterojn de tiu regiono, kaj povas helpi agrikulturan produktadon. Iuj Jieqi-oj same kiel Qingming(ĉingming清明, Klaro kaj Brilo) , Dongzhi(dongĝi 冬至, Vintra Solstico) ankaŭ estas gravaj festoj en ĉina vivo.
La 24 Jieqi-oj estas gravaj partoj de ĉina tradicia kalendaro, kies monato estas kalkulata laŭ la rondiro de luno ĉirkaŭ la tero (luna kalendaro) kaj kies jaro estas kalkultata laŭ la rondiro de tero ĉirkaŭ la suno ( suna kalendaro). La funkcio de Jieqi-oj estas akordigi la du kalendarojn laŭ malsamaj rondiroj per aldoni superaj monatoj en jena rimedo: Unue dividu la Dudek-kvar Jieqi-ojn en du grupojn kun nombroj paraj aŭ neparaj, poste trovu la monaton sen par-numera Jieqi-o kaj prenu ilin kiel superajn monaton en la jaro.
La 24 Jieqi-oj estis aldonitaj en la Reprezentan Liston de Nemateriaj Kulturaj Heredaĵoj de la Homaro dum la 11-a Sesio de Interregistara Komitato pri Protekto de Nematuraj Kulturaj Heredaĵoj sub UNESKO je la 30-a de novembro, 2016.
Jen la tablo de la Dudek-kvar Jieqi-oj:
Ĉina nomo | Esperanta nomo | Suna ekliptika
longitudo |
Proksimuma dato laŭ suna kalendaro | Signifo |
立春LIchun | Komenco de Printempo | 315 | 3 aŭ 4, Feb | La Printempo (tuj) komencas. |
雨水Yushui | Pluva Akvo | 330 | 18 aŭ 19, Feb | Pli abundas pluvokvanto. |
惊蛰 Jingzhe | Insekto-vekiĝo | 345 | 5 aŭ 6, Mar | Ektondras kaj insektoj vintrodormantaj estas vekitaj. |
春分 Chunfen | Printempa Ekvinokso | 0(360)
|
20 aŭ 21, Mar | La tago kaj nokto estas egalaj en tiu dato de Printempo. |
清明 Qingming | Klaro kaj Brilo | 15 | 5 Apr | La ĉielo fariĝas hela, klimato varmeta kaj herboj verdiĝas. |
谷雨 Guyu | Grenpluvo | 30 | 19 aŭ 20, Apr | Pli multiĝas pluvoj, kio tre favoras al plantoj. |
立夏 Lixia | Komenco de Somero | 45 | 5 aŭ 6 ,Majo | La somero (tuj) komencas. |
小满 Xiaoman | Grajnoformiĝo | 60 | 21, Majo | Tritiko kaj aliaj someraj plantoj ekmaturiĝas. |
芒种 Mangzhong | Grenmaturiĝo | 75 | 5 aŭ 6, Jun | Tritiko, hordeo kaj aliaj plantoj havantaj aristojn ekrikoltas. Aŭtunaj plantoj semas. |
夏至 Xiazhi | Somera Solstico | 90 | 21 aŭ 22, Jun | Venas varma somero. La tago tiam estas la plej longa en la jaro, kaj poste la tago pli mallongiĝas. |
小暑 Xiaoshu | Varmego | 105 | 7 aŭ 8, Jul | La vetero fariĝas varmege. |
大暑 Dashu | Plej Varmego | 120 | 22 aŭ 23, Jul | La plej varmega tempo en la jaro. |
立秋 Liqiu | Komenco de Aŭtuno | 135 | 8, Aŭg | La Aŭtuno (tuj) komencas. |
处暑 Chushu | Retiriĝo de Varmego | 150 | 23, Aŭg | Finiĝas varmegaj tagoj, la temperaturo pli kaj pli malaltiĝas. |
白露 Bailu | Blanka Roso | 165 | 7 aŭ 8, Sept | Roso ekaperas pro malaltiĝanta temperaturo. |
秋分 Qiufen | Aŭtuna Ekvinokso | 180 | 23, Sept | La tago kaj nokto estas egalaj en tiu dato de Aŭtuno. |
寒露 Hanlu | Malvarmega Roso | 195 | 8, Okt | Pli malaltiĝas la temperaturo kaj abundas malvarma roso. |
霜降 Shuangjiang | Prujnofalo | 210 | 23 aŭ 24, Okt | Prujno ekaperas. |
立冬 Lidong | Komenco de Vintro | 225 | 7 aŭ 8, Nov | La Vintro (tuj) komencas. |
小雪 Xiaoxue | Neĝo | 240 | 22 aŭ 23, Nov | ekneĝas. |
大雪 Daxue | Neĝego | 255 | 7 aŭ 8, Dec | Multe kaj dense neĝas, la tero akumuliĝas neĝamaso. |
冬至 Dongzhi | Vintra Solstico | 270 | 22, Dec | Venas frosta vintro. La tago tiam estas la plej mallonga en la jaro, sed poste la tago pli longiĝas. |
小寒 Xiaohan | Malvarmego | 285 | 5 aŭ 6, Jan | La vetero fariĝas malvarmege. |
大寒 Dahan | Plej Malvarmego | 300 | 20, Jan | La plej malvarmega tempo en la jaro. |