第十九课
DEK NAŬA LECIONOA
PARTO A
LA PLANTOJ
En la kamparo oni vidas preskaŭ ĉie vegetaĵojn, t.e. arbojn, arbedojn, herbojn, fungojn ktp.
La arbo estas plurjara ligneca planto, kiu havas pli-mlapli altan trunkon kaj branĉojn, ekz. la pino, platano, kverko. Ankaŭ la arbedo estas ligneca planto, sed ĝi havas nur malaltan trunketon kaj disbranĉiĝas tuj de la bazo, ekz. la rozo, siringo, kratago. Se multaj arboj dense kreskas sur pli-malpli granda areo, ili formas arbaron.
La arboj, kiuj produktas fruktojn, estas fruktarboj. Printempe la fruktarboj burĝonas kaj naskas belajn florojn; somere ili estas kovritaj de densaj folioj kaj ŝarĝitaj de oraj fruktoj; aŭtune la folioj velkas kaj falas, kaj vintre la arboj faras en si trankvile preparadon por la venonta printempo.
La arbo, kiu donas pomojn, estas pomarbo aŭ pomujo; la arbo, kiu donas pirojn, estas pirarbo aŭ pirujo. La pomujo kaj pirujo estas fruktarboj. Jen estas kelkaj aliaj fruktarobj: oranĝujo, ĉerizujo, persikujo, prunujo, abrikotujo, kaŝtanujo, olivujo.
Sed ne ĉiu fruktoplanto estas arbo, ekz. La vinberujo estas arbedo kaj la fragujo estas nur herbo.
La herbo estas pli-malpli mola kaj sukoplena planto, kies surteraj partoj ĉiujare forvelkas. Anstataŭ trunkon la herbo havas tigon. La greno kaj legomoj estas herboj, kaj tiaj estas ankaŭ la melono kaj akvomelono; cetere, eĉ la bananujo estas herbeca planto.
Malbonaj herboj, kiuj estas malutilaj al la kulturataj plantoj, estas nomataj herbaĉoj. La herbaro estas loko, kiu estas kovrita de herboj, kaj la herbejo — loko, kie kreskas sovaĝaj aŭ kulturataj paŝtaj herboj. La fojno estas maturaj herboj, kiujn oni rikoltas kaj konservas kiel nutraĵon por la brutoj.
Ĉia panodona herbeca planto etas nomata greno. Al la greno apartenas la tritiko, hordeo, milio, maizo kaj rizo. Kiam la grenplantoj estas maturaj, la kamparanoj falĉas ilin per falĉiloj kaj ligas en garbojn. Poste ili portas la garbojn al draŝejo kaj draŝas la falĉaĵon per draŝilo aŭ draŝmaŝino, por eligi la grajnojn el la spikoj.
Ĉiu ĝardena herbo, kiu povas servi al ni kiel plado, estas legomo, ekz. brasiko, florbrasiko, terpomo, tomato, spinaco, karoto, rafano, kukumo, pizo, cepo, kapsiko, fabo, fazeolo. Diversaj legomplantoj havas diversajn manĝeblajn partojn. La terpomo estas la subtera tigo de terpomo-planto; la tomato estas la frukto de tomatoplanto; la karoto estas la radiko de karotoplanto. La florbrasiko estas manĝebla je la flora parto kaj la spinaco, kiel oni scias, estas manĝebla je preskaŭ ĉiuj partoj.
La plantoj vegetas en ĉiaj lokoj, kie la suno brilas je longaj horoj kaj la grundo estas taŭga, la plantoj kreskas tre rapide. Musko povas vegeti en tre malvarmaj, ombraj lokoj, dum kaktoj kaj iuj krudaj herboj povas vegeti en tre sekaj, varmegaj lokoj. La fungoj, kiel oni scias, kreskas ja sur aliaj plantoj aŭ putriĝinta ligno.
Iuj plantoj kreskas sovaĝe, aliaj kreskas nur tie, kie oni ilin semis, nome sur kampoj aŭ en ĝardenoj. Por ke la plantoj povu bone kreski, oni devas plugi la teron, de tempo al tempo erpi kaj sarki la kampojn kaj la legom- kaj fruktoĝardenojn, prizorgadi la plantojn ktp. , kaj tiel estiĝis la argikulturo, kiu estas la bazo de la tut-homara vivo.
PARTO B
LA LUMBRIKO
Ĉiu homo konas la lumbrikon aŭ tervermon, kiel oni ofte ĝin nomas. Kelkaj homoj abomenas kaj forĵetas ĝin, post kiam ili ĝin trovas en siaj ĝardenoj, sed aliaj komprenas, ke ĝi estas utila, kaj ĝin ne forĵetas. Sed ĉu vi scias, kiel kaj kial la lumbriko estas tiom utila al la tero?
Ordinare la lumbriko vivas en la tero, sub la surfaco, kie ĝi moviĝas antaŭen, manĝante la teron. La tero englutita trapasas la inteston de la vermo, kaj la intesto eltiras el la tero la digesteblaĵon, per kiu la lumbriko nutras sin. Dank’ al la supre montrita procedo la tero fariĝas truoriĉa, tiel ke la aero kaj akvo povas cirkuli en la tero, kio havas grandan signifon por la vegetaĵoj, kiuj kreskas sur la tero. Dum la mallumaj noktoj la lumbrikoj eliras el siaj truoj sur la tersurfacon kaj tie serĉas velkintajn arbofoliojn, herbopecojn ktp. Trovinte tiajn aĵojn, ili per la molaj lipoj klopodas tiri ilin en siajn truojn. En la tero tiuj vegetaĵaj restaĵoj putras kaj tiel grasigas la grundon. La lumbrikoj do efektive trasterkas la teron multe pli sisteme kaj ĝisfunde ol povas fari ia ajn homa inventaĵo.
La lumbrikoj ja estas fidelaj, diligentaj nesalajrataj helpantoj de la terkulturistoj kaj ili eĉ ne postulas libertempon. Sen la lumbrikoj la terkulturo, ĝardenkulturo kaj arbarkulturo estus neeblaj, sed bedaŭrinde ne ĉiu kamparano komprenas, kiom multe li ŝuldas sian rikolton al tiuj bestoj “abomenaj”.
DU VERSAĴETOJ
AKVOMELONO
Akvomelono,
Akvomelono,
Konfesu nur sen fanfarono;
Ĉu estas ruĝa vi, aŭ blanka,
Dolĉega, aŭ sukeromanka?
— Gustumu, timu pri nenio,
Min ame vartis sunradio!
(Ludmila Jevsejeva)
AGLO KAJ STRUTO
Aglo flugas alte en l’ aero,
Struto marŝas pene sur la tero.
La flugilojn struto vane movas,
Ĝi atingi aglon, ho, ne povas!
(Julio Baghy)
NOVAJ VORTOJ
vegeti(ntr.) (植物)生长；
过单调的生活，混日子
ligneca(lign-eca)木质的；木本的
arbedo灌木
herbo草木；草本植物
～aĉo杂草，野草，莠草
～aro草地
～eca草质的；草本的
～ejo牧草地，牧场
branĉo树枝
dis~iĝi分叉
platano法国梧桐
kverko栎，橡树
bazo基底，底部，基础
siringo丁香
kratago山楂
areo面积
densa浓的，密的，茂密的
burĝono芽，蕾
～i(ntr.) 发芽，出芽，萌芽
folio叶子
ŝarĝi(tr.) 装载，使负载，
使装潢，使充满
velki(ntr.) 枯萎
oranĝo 桔子
ĉerizo樱桃
persiko桃
pruno李子
abrikoto杏
kaŝtano栗子
olivo橄榄
frago草莓
mola软的，柔软的
suko汁，液，浆
tigo茎，梗
melono甜瓜
akvo～o西瓜
banano香蕉
fojno(饲畜）干草
konservi(tr.) 保存，保藏
hordeo大麦
milio黍，小米
maizo玉米
falĉi(tr.) (用镰刀）割
～aĵo割下的草或谷物
～ilo镰刀
garbo（稻、麦等的）捆，束，把
spiko穗
brasiko芸苔
flor～o花椰菜
tomato蕃茄，西红柿
spinaco菠菜
karoto胡萝卜
rafano萝卜
kukumo黄瓜
pizo豌豆
cepo洋葱
kapsiko辣椒
fabo蚕豆
fazeolo菜豆
radiko根
kondiĉo条件
musko苔，苔藓
kakto仙人掌
semi(tr.) 播种
plugi(tr.) 耕
erpi(tr.) 耙（地）
sarki(tr.) 除草，锄草
agrikulturo农业
lumbriko蚯蚓
vermo蠕虫，蛆
ter~o(=lumbriko)
surfaco表面，面
dank’ al多亏，赖…之力，由于
procedo方法；过程
truo孔，洞
sterko肥料
～i(tr.) 施肥
grundo土壤；地面
fundo底
ĝis～e一直到底；彻底
inventi(tr.) 发明
～aĵo发明物
fidela忠心的，忠诚的，忠实的
salajro工资
～i(tr.) 付给工资
fanfaroni(ntr.) 说大话，自吹自擂，夸口
～o自吹自擂，夸口
varti(tr.) 看护（幼儿），照料，照管
aglo雕
struto鸵鸟
KLARIGOJ
A
- planto和vegetaĵo都作“植物”讲。前者是由动词planti（种植）转化而来的，后者则是由动词词根veget-（生长）加后缀-aĵ派生而来的。另外，kreskaĵo（由动词词根kresk-加后缀-aĵ派生而成）也作“植物”讲。
- arbo通常译为“树”、“树木”，主要指乔木，也可指较大的灌木。本课作“乔木”讲。
- ligneca（lign-eca）的意思是“木本的“，herbeca（herb-eca）的意思是“草木”的。
后缀-ec除了用来表示性质（如beleco美，amikeco友谊）外，还可以表示“像…似的”、“貌似…的”。例如：
silkeca 丝一样的，像绸缎的
ligneca 像乔木一样的，木本的
oleeca 油状的
vitreca 像玻璃一样的；〈转〉没有神采的（如：vitreca rigardo 没有神采的目光）
- Ankaŭ la arbedo estas ligneca planto, sed ĝi havas nur malaltan trunketon kaj disbranĉiĝas tuj de la bazo, ekz. la rozo, siringo, kratago. 灌木也是木本的植物，但它只有矮小树干并且从基底部就开始分枝，如玫瑰、丁香、山楂。
1）ankaŭ放在la arbedo前，用来强调不但乔木而且灌木也是木本植物。
2）副词tuj既可用在时间意义上，也可用在空间意义上。用在空间意义上tuj作“靠得很近地”、“紧靠地”讲。本句中的tuj表示分叉离基底很近。下面再举几个tuj表示空间意义的例子。
Li staras tuj apud mi. 他紧挨着我站着。
Mi iras tuj post li. 我跟在他后面走。
Tuj antaŭ via nazo ili vin mokas. 他们当面嘲笑你。
- Sed ne ĉiu fruktoplanto estas arbo, ekz. vinberujo estas arbedo kaj la fragujo estas nur herbo. 但不是所有结果实的植物都是乔木，例如葡萄是灌木，草莓是草本植物。
后缀-uj可表示：a. 容器（如sukerujo糖罐）；b. 国家（如Francujo法国）；c. 结果实的植物（如pirujo梨树）。
〈注〉《世界语新词典》将上列第三义项说成“表示果树”是不恰当的，因为结果实的植物并不都是“树”（ne ĉia fruktujo estas arbo 并非任何结果子的植物都是树）。
- vegeti和kreski的意思都是“生长”，它们的区别是：前者专指植物的“生长”，后者能指生物（包括植物和动物）的“生长”、“长大”、“成长”。例如：
La bananujo vegetas ĉie en la sudlando. 香蕉生长在南方各地。
La tritiko kreskas preskaŭ ĉie. 小麦几乎到处都能生长。
Tiu ĉi knabo kreskas pli kaj pli alten. 这孩子越长越高。
Kunikloj rapide kreskas. 家兔长得很快。
Nia pli juna generacio kreskas en la batalo. 我们的年轻一代正在战斗中成长。
- Somere ili estas kovritaj de densaj folioj kaj ŝarĝitaj de oraj fruktoj. 夏季时树木长满茂密的叶子并结满金黄的果实。
ŝarĝi的意思是“使负载”、“装载”、“装满”。例如：
ŝarĝi veturilon装车
ŝarĝi ŝipon装船
ŝarĝi ĉevalon per sakoj da terpomoj把几袋土豆装到马背上
tablo ŝarĝita per pladoj摆满菜肴的餐桌
- La greno kaj legomoj estas herboj, kaj tiaj estas ankaŭ la melono kaj akvomelono; cetere, eĉ la bananujo estas herbeca planto.谷类和蔬菜是草本植物，甜瓜和西瓜也是草本植物；此外，连香蕉也是草本植物。
“tiaj”代替前面的“herboj”。tia可用来代替前面已提到过的非确指的名词。例如：
Mia frato estas kirurgo, kaj mi ne estas tia.我哥哥是外科医生，而我不是。
但如果前面的名词是确指的，则用tiu代替。例如：
Li kredas min la profesoro, sed mi ne estas tiu.你以为我是那位教授，可我不是。（试比较：Vi kredas min profesoro, sed mi ne estas tia.你以为我是教授，可我不是。）
- Ĉia panodona herbeca planto estas nomata greno.各种生产粮食的草木植物叫做谷类。
西方人以面包为主食，所以“pano”一词还可以引申作“食物”，“粮食”或“生计”讲。例如：
Espero panon ne donas. (谚语）希望不能充机。
Por perlabori ĉiutagan panon li forlasis Varsovion.为了谋生他离开了华沙。
10.“de tempo al tempo”的意思是“有时”、“不时地”、“时常”。例如：
Ili vizitas la teatron de tempo al tempo. 他们有时去看戏。
Kvankam Johano jam transloĝiĝis aliloken, tamen ni ankoraŭ vidas lin de tempo al tempo. 虽然约翰已经搬到别处去住了，但我们还是时常见到他。
B
- Sed ĉu vi scias, kiel kaj kial la lumbriko estas tiom utila al la tero? 您是否知道蚯蚓是怎样并且为什么对土地这么有益的？
1）“kiel kaj kial…”是以两个并列的疑问副词引导的宾语从句。这种表达方式在汉语中比较少见，所以译成汉语不太自然。
2）tiom utila ＝ tiel utila
tiom和tiel一样，可以用在形容词或副词前，表示该形容词或副词的程度。例如：
li parolas tiom flue. （= Li parolas tiel flue.）
Li estas tiom malĝoja, ke li eĉ ne volas manĝi. （= Li estas tiel malĝoja, ke li eĉ ne volas manĝi.）他悲伤得连饭都不想吃。
- Dank’ al la supre montrita procedo la tero fariĝas truoriĉa, tiel ke la aero kaj akvo povas cirkuli en la tero, kio havas grandan signifon por la vegetaĵoj, kiuj kreskas sur la tero.由于上述过程的作用土壤形成了许多孔隙，空气和水便可以在土中流通，这对生长在地面上的植物具有重大的意义。
“dank’ al”的意思多“多亏”，“赖…之力”，“由于”。例如：
Dank’ al via helpo ni sukcesis.多亏你帮助我们成功了。
Dank’ al la sudvento la tiea klimato estas varma kaj humida.由于南风的影响那里的气候温暖而湿润。
“tiel ke”用来引导结果状语从句，意思是“结果是”，“以致”，“因而”。例如：
Mia pluvombrelo difektiĝis, tiel ke mi ne povas plu ĝin uzi.我的雨伞坏了，不能再使用了。
La malgranda kudrilo falis sub la liton, tiel ke ŝi neniel povis ĝin trovi.小针掉在床下，她怎么找也找不到。
另外，关系代词kio在句中代替前面的整个意思（其用法参见第十四课语法“关系代词的用法”）
- Sen la lumbrikoj la terkulturo, ĝardenkulturo kaj arbarkulturo estus neeblaj… 没有蚯蚓就不可能有农业、园艺和林业……
句中的介词词组“sen la lumbrikoj”表示一种虚拟的假设条件（事实上蚯蚓是不可能没有的），所以句子的谓语动词用假定式。这句话可以改写为：Se ne ekzistus lumbrikoj, la terkulturo, ĝardenkulturo kaj arbarkulturo estus neeblaj…
- …sed bedaŭrinde ne ĉiu kamparano komprenas kiom multe li ŝuldas sian rikolton al tiuj bestetoj “abomenaj”.但遗憾的是并非一个农民都懂得他的收获在多大程度上应归功于这些“讨厌的”小动物。
“ŝuldi”除了作“欠（款）”讲外，还可作“受恩于”，“归功于”，“多亏”讲。例如：
Al Nilo ŝuldas Egiptujo sian prosperon.埃及的繁荣归功于尼罗河。
Mi ŝuldas al li mian vivon.他是我的救命恩人。
Li ŝuldas sian progreson al la Partio.他的进步应归功于党。
- Aglo flugas alte en l’ aero …雕在高空翱翔…
在诗歌中冠词“la”可以根据节奏的需要略成l'(字母“a”不再读出)。从理论上来说，“la”的前后只要与元音字母相连，都可以略成l’, 例如：l’ espero; por unuigi l’ homaron. 但实际上冠词的这种省音形式除了常用于以元音字母结尾的介词之后（如de l’, ĉe l’, pri l’, pro l’等）一般不宜多用；在以元音开头的名词前，则更应避免使用，因为它在听觉上有时会使人产生误解，如l’ afero(la fero), l’ avo(lavo).
GRAMATIKO
词序
世界语的词序是比较自由的。例如，“Johano amas Marion”和“Marion amas Johano”所表达的意思都是“约翰爱玛丽”。这两句话之所以意思相同，是因为在世界语中决定句意的主要因素不是词序而是名词的格和其他语法手段。
世界语的词序虽然灵活，但这并不意味着我们可以任意安排句中各个成分的位置。和汉语一样，在正常情况下世界语的句子也应该按照“主语——谓语——宾语”这一顺序来安排词序。如果改变这种词序，就会产生种种文体和意思上的细微差别。
世界语词序安排的总原则是：有直接关系的句子成分应尽可能互相靠近。主要规则如下：
1.主语应尽量靠近谓语。可以插在主语和谓语之间的成分只有：
a.由副词构成的状语（因为这种状语与谓语动词有直接关系而且形式一般比较短小）。例如：
Ŝi bele kantas. 她唱歌唱得很动听。（需要强调时可将bele置于句首：Bele ŝi kantas.)
b.由人称代词构成的直接宾语（这种宾语应避免置于句末）。例如：
Finfine mi lin trovis.我终于找到了他。
2.谓语动词和它后面的动词不定式之间至多只可以插进一个宾格人称代词或修饰不定式的副词。例如：
Mi volas lin vidi.我要见他。（不定式的宾语如果是名词，则不可插在它们之间，例如：Mi volas vidi Petron.我要见彼得。）
Mi ne povas tuj ekiri.我不能立刻动身。（由介词词组构成的状语应置于不定式之后，例如：Mi ne povas ekiri en ĉi tiu momento.我此刻不能动身。
3.复杂时态和被动语态的esti与分词两个组成部分在一般情况下应靠在一起，但如果在它们之间适当插进一个人称代词、指示代词或由副词构成的状语，这在文体上似乎更为可取（因为用这种方式可以消除或减轻复杂时态在形式上给人造成的笨重感）。例如：
Li estas ĵus veninta.他刚到。
Se mi estus lin vidinta, mi estus la plej feliĉa homo en la mondo.假如我见过他，我就是世界上最幸福的人。
Se mi estus tion sciinta, mi ne kolerus kontraŭ li.要是我知道那件事，我就不会对他生气。
Mi estas treege okupita.我非常忙。
Ŝi estas ruĝe vestita.她身穿红衣。
4.由介词词组构成的状语通常置于谓语动词（或宾语）之后，但有时为了强调也可以将这种状语置于句首。例如：
En la ĝardeno tio okazis.那件事是在花园里发生的。（强调“en la ĝardeno”；正常的词序是：Tio okazis en la ĝardeno.)
Per volo vi povas superi ĉiujn malfacilaĵojn.凭借意志你可以克服一切困难。（强调“per volo”；正常的词序是：Vi povas superi ĉiujn malfacilaĵojn per volo.)
5.如果句中同时有直接宾语和间接宾语，其安排原则是：
a.短的在前，长的在后。例如：
Mi donis al li multajn interesajn librojn.我给了他许多有趣的书。（直接宾语在后）
Mi donis ĝin al via fratino.我把它给了你的妹妹。（直接宾语在前）
b.为了避免歧义，在某些情况下可以将间接宾语置于直接宾语之前。例如：
Mi forprenis de Petro la vortaron.我从彼得那里拿走了那本词典。（不一定是彼得的词典。试比较：Mi forprenis la vortaron de Petro.我拿走了彼得的词典。）
6.由形容词构成的定语通常置于被修饰的名词前，但在下列情况下也可置于名词之后：
a.为了强调：
Li estas poeto granda.他是一个伟大的诗人。（强调“granda”）
b.如果定语是由用kaj连接的两个形容词构成的：
Li estas homo sperta kaj lerta.他是一个既有经验而又灵巧的人。
c.如果形容词的后面带有其他附属成分：
Sur la tablo troviĝas glaso plena de vino.桌上有一只盛满葡萄酒的杯子。
Li estas instruisto estimata de ĉiuj kursanoj.他是受全体学员尊重的老师。
ĉ.在某些习惯用语中：
lingvo internacia国际语
d.在某些呼语中：
patro mia我的父亲
kara mia我亲爱的
7.有些副词（如ne, ankaŭ, nur, eĉ, almenaŭ, apenaŭ）应放在所强调的词的前面，而另一些副词（如mem, ajn）应放在所强调的词的后面。例如：
Mia patro ne legas libron, sed skribas leteron.我父亲不在读书而在写字。（试比较，Mia patro legas ne libron, sed gazeton.我父亲不是在读书而是在读杂志）。
（其例子参见第十四课语法）
8.介词、数词、连词的位置是固定不变的。例如：
post tri tagoj三天后（不可改为tri tagoj post, 也不可改为post tagoj tri）
Li diris, ke lia patro estas inĝeniero. 他说他父亲是工程师。（句中“ke”的位置不可变动）
9.疑问句中疑问副词“ĉu”或“kio”，“kia”，“kie”等疑问代词、疑问形容词、疑问副词必须放在句首。（例句略）
- 连词ke的位置也是固定不变的：它只能放在所连接的名词性从句和副词性从句的前面。例如：
Li diris, ke lia patro estas inĝeniero. 他说他父亲是工程师。
Estas gratulinde, ke vi rikoltis tian brilan sukceson. 你们获得如此辉煌成就，值得庆贺。
Trapiku lin, ke li falu. 把他刺倒。
以上所讲到的只是一些主要的词序安排原则。除此之外，还有不少和汉语习惯不同的其他语序安排规则，如修饰不定代词io的形容词需要放在io之后，不定式动词作定语时通常应该放在被修饰的名词之后，等等。这些具体的词序规则是可以在世界语阅读中逐渐学会并能养成使用习惯的。
EKZERCOJ
- 将下列各词译成世界语：
1.植物 2.树木(乔木) 3.灌木 4.木本植物 5.草本植物 6.菌, 蘑菇 7.根 8.树干 9.树枝 10.芽, 蕾 11.花 12.叶子 13.茎 14.汁,桨 15.穗 16.谷粒 17.种子 18.果实 19.浆果 20.苹果 21.梨 22.桔子 23.樱桃 24.桃 25.杏 26.葡萄 27.草莓 28.栗 29.甜瓜 30.西瓜 31.香蕉 32.松树 33.法国梧桐 34.橡树 35.玫瑰 36.丁香 37.山楂 38.果树 39.谷类 40.小麦 41.大麦 42.小米 43.玉米 44.大米 45.蔬菜 46.芸苔 47.花椰菜 48.西红柿 49.菠菜 50.胡萝卜 51.萝卜 52.黄瓜 53.豌豆 54.洋葱 55.辣椒 56.蚕豆 57.菜豆
- 用世界语说出下列水果的名称：
- Dolĉa frukto ruĝflava, preskaŭ globforma, kies mola ŝelo(壳，皮) estas facile disigebla for de la karno(肉，果肉). ( )
- Dolĉa frukto malmolkerna(kerno核), sukoplena kaj karneca, en formo de elektra lampo. ( )
- Malmolkerna frukto, kiu havas flavan, pli-malpli ruĝvangan haŭton(皮) kaj tre sukoplenan, bongustan karnon. ( )
- Longa berfrukto kun nemanĝeble, facile deŝirebla, ĉe maturiĝo flava ŝelo kaj kun blanka, dolĉa, mola, pli-malpli faruneca(faruo面粉) karno uzata kiel nutraĵo. ( )
- Kapogranda frukto, havanta ruĝan aŭ flavan ege sukoriĉan karnon. ( )
- Malhele-verda, sufiĉe malgranda frukto, havanta oleoriĉan kranon kaj malmolan kernon, uzata salita aŭ por produktado de manĝoleo. ( )
- Ruĝa aŭ flava pugnogranda frukto rondforma kun blanka sukoplena karno kaj mola kerno. ( )
- Dolĉa, tre sukoplena bero, manĝata freŝa aŭ sekigita aŭ uzata por vinproduktado. ( )
III. 将下列句子译成汉语：
- La floroj staras en plej luksa florado.
- Li donacis al ŝi bukedon(花束) da floroj.
- Petofi mortis en la floro de sia juneco.
- Mi vidis tie florantajn persikarbojn.
- Floru la amikeco inter niaj du popoloj.
- Se estas pli da ĝojo inter la homoj, oni diras, ke la ŝtato floras.
- Tiu arbo havas malfruan floradon.
- Floroj velkas pli rapide en hejtata domo.
- La deŝirita rozo sen akvo baldaŭ velkos.
- Inter la folioj de la libro kuŝas velkintaj floroj.
- Tiu ĉi velkinta pomo ne plaĉas al mi.
- La koloroj de la kurteno(幕，帘) jam velkas.
- La majunulino etendis(伸出) siajn velkintajn brakojn kaj ostecajn manojn.
- La varmega suno velkigas la florojn.
- Li tralegis la libron folion post folio.
- La branĉoj de la pomarbo fleksiĝis sub la fruktoj.
- Doktoro pri ĉiuj diversaj branĉoj de scienco ankoraŭ ne troviĝis.
- Jen estas branĉoj de la montaro.
- La vojo al tiu urbo tie ĉi disbranĉiĝas de la ĉefa ŝoseo(公路).
- Nun en nia urbo jam burĝonas Esperanta movado.
- Se Peĉjo ne semos, Petro ne rikoltos.
- Kiu semis maljuston, rikoltas insulton(责骂).
- Mi esperas, ke vi ĉesos semi inter ni malpacon.
- Kiam la tritiko estis rikoltita, oni faris feston.
- Li rikoltis nenion, krom sendankeco.
- La oratoro rikoltis grandan sukceson.
- Ĉu oni povus vegeti kiel la planto?
- En Parizo oni vivas, en provinco (外省，即巴黎以外的地方)oni vegetas.
- Ili vegetas en la plej malluma nesciado.
- Ĉio estus preferinda al tiu velka kaj vegeta vivo en peze enfermita aero.
- 说出下列各组句子在意思上的细微差别：
- Mi ne skribis leteron.
Mi skribis ne leteron.
Ne mi skribis leteron.
- Mi tute ne kredas tion.
Mi ne tute kredas tion.
- Hieraŭ ni nur legis.
Hieraŭ nur mi legis.
Nur heiraŭ mi legis.
- Eĉ li ridas pri tio.
Li ridas eĉ pri tio.
Li eĉ ridas pri tio.
- Eĉ li montris al mi la leteron.
Li eĉ montris al mi la leteron.
Li montris eĉ al mi la leteron.
Li montris al mi eĉ la leteron.
- Mi bezonas almenaŭ tri horojn.
Almenaŭ mi bezonas tri horojn.
- Ankaŭ mi regalos vin.
Mi regalos ankaŭ vin.
Mi ankaŭ regalos vin.
- Mi loĝas ankaŭ tie.
Ankaŭ mi loĝas tie.
Mi ankaŭ loĝas tie.
- Je la oka ĉiuj preskaŭ finis sian laboron.
Je la oka preskaŭ ĉiuj finis sian laboron.
Preskaŭ je la oka ĉiuj finis sian laboron.
- Ĉi tie ni nur parolas Esperanton.
Ĉi tie ni parolas nur Esperanton.
Ĉi tie nur ni parolas Esperanton.
Nur ĉi tie ni parolas Esperanton.
- 下列各句在词序安排上都不够完满，请根据你对句子的理解适当调整词序，使句子更加完美：
- Mi lian fratinon sur la strato renkontis.
- Tiu libro estas interesa treege.
- Nun komprenas mi jam la tekston.
- En Finnlando estas la vintro longa.
- Tion mi ne kredas, la patro de Johano respondis.
- Oni akceptis la de Petro faritan proponon.
- Mi ne renkontis lin, sed lian fraton.
- En dimanĉo oni ne devas labori, sed ripozi.
- Mi pruntedonis mian novan vortaron al li.
- La floroj kaj herboj sur la kampoj jam velkis.
- 将下列句子译成汉语，注意句中介词的用法：
PO
- Por miaj tri infanoj mi aĉetis naŭ pomojn kaj al ĉiu el la infanoj mi donis po tri pomojn.
- Tiu ĉi libro havas sesdek paĝojn, tial, se mi legos en ĉiu tago po dek kvin paĝojn, mi finos la tutan libron en kavar tagoj.
- Ni veturis po kvindek kilometrojn tage.
- La gastoj trinkis po glaseton da vino.
- Tiu ĉi ŝtofo kostas po kvin jŭanojn por metro.
POR
- Mi mendis kafon por vi.
- Tio estas ĉambro por la gastoj.
- Li estas invitita por kanti.
- Ilo el oro taŭgas por ĉiu laboro.
- Li aĉetis florojn por du frankoj por sia edzino.
- Li pagis por la floroj du frankojn。
- Mi abonis la gazeton <El Popola Ĉinio> por unu jaro.
- Por tiu ĉi prezo la vesto ne estas kara.
- Por kio vi venis al mi? Ĉu nur por babili kun mi?
- Dudek kvin membroj voĉdonis(投票) por kaj nur dek voĉdonis kontraŭ la propono.
- Ili havas nenion por diri.
- Li estas tro fiera por aŭskulti miajn konsilojn.
- Mi prenis la danĝeron por ŝerco.
- Tio estis granda perdo por mi.
- Tiu ĉi tago restos por mi ĉiam memorinda.
- Pruntedonu al mi vian libron por unu momento.
- Mi restos por ĉiam via amiko.
- Lernu diligente hodiaŭ, por ke morgaŭ vi povu pli multe kontribui al la kvar modernigoj de nia patrujo.
POST
- Post vetero malbela lumas suno plej hela.
- Iom post iom la ventego kvietiĝis.
- Li kaŝis sin post la kurteno.
- Ŝin trafis unu malfeliĉo post la alia.
- Li fermis post si la pordon.
PRETER
- Li pasis preter mi sen saluto.
- La vojo kondukis preter la vilaĝeto.
- La rivero fluas preter nia urbo.
- Li pafis preter la celo.
PRI
- Ŝi parolas kun li pri iu grava afero.
- Li estas profesoro pri literaturo.
- Pri havo najbara oni estas malavara. (avara吝啬)
- Pri ŝtrumpa truo scias nur la ŝuo.
- Kiu pri ŝtelo(偷窃) silentas, tiu ŝtelon konsentas.
PRO
- Ŝi devis kuŝi tutan tagon en la lito pro malvarmumo.
- Pro multo da arboj li arbaron ne vidas.
- Ili ridas pro lia naiveco.(naiva天真的)
- Ni trinku pro la sano de nia avo.
- Li demandis ŝin, pro kio ŝi ploras.
- Petro aĉetis la bovon pro cent frankoj.
- Ili demandis, kiom li postulas pro la ĉevalo.
VII. 说出下列派生词的意思（可查阅词典）：
- Pogrande, pomalgranda, popece, pometre, politer, poiom, pogrupa
- Porvivaĵo, porĉiama, portempa
- Postfojno,postgusto, postkuri, postlasi, postmorgaŭ, postparolo, postrikolti, postsigno, posteulo
- Preteriri, preterpasi, preteratenti, pretervole
- Priparoli, prilabori, pripensi, prilumi,prikanti, priserĉi, priskribi, prirespondi, prizorgi
- propeka(kapro), proparoli, propeti
VIII. 在下面短文的空白处填入适当的介词：
Eleganta angla sinjoro, loĝanta Hindujo, invitis foje gastojn tagmaĝo. Oni manĝis ĝardena salono kaj ĉar tiu lando estas tre varmege, la pordoj kaj fenestroj estsis malfermitaj. La sinjoro posedis elefanton, kiu estis tre malsovaĝa kaj kiun tre amis liaj infanoj. Ordinare, kiam oni manĝis la ĝardena salono, la elefanto venis la pordo, stariĝis la seĝo de la infanoj kaj manĝis la fruktojn, kiujn la infanoj metis sian teleron. La infanoj neniam protestis(抗议) kaj eĉ aldonis pli multe fruktoj. tiu tago estis ankaŭ invitita juna kadeto(军校学生); la elefanto volis preni frukton ankaŭ la telero la fremda gasto, sed la kadeto pikis(刺) la forko ĝian rostron(象鼻). La besto retiris la rostron kaj foriris. Subite, kiam ĉiuj ankoraŭ sidis la tablo, la juna elefanto revenis, portante malgrandan arbeton, kiu vivis formikoj tre pikemaj. La elefanto proksimiĝis la kadeto, ŝutis(撒) lian kapon la teron la radikoj, la formikoj rampis liajn nukon, kolon kaj vizaĝon kaj tiel pikis lin, ke li laŭte krius, se tio ne estus nekonvena. Li devas silente suferi la doloron.
(el “Unua Legolibro” de Kabe)