世界语主义宣言 / 布伦宣言
Deklaracio pri Esperantismo / Bulonja Deklaracio
因为许多人对于世界语主义的实质还有一种很不正确的看法，因此，我们这些签名者，——来自各国的世界语主义的代表们，在布伦召开了“国际世界语者大会”，并根据世界语创造者的提议，觉得有作下列解释的必要：
Ĉar pri la esenco de la Esperantismo multaj havas tre malveran ideon, tial ni subskribintoj, reprezentantoj de la Esperantismo en diversaj landoj de la mondo, kunvenintaj al la internacia kongreso Esperantista en Boulogne-sur-Mer, trovis necesa laŭ la propono de la aŭtoro de la lingvo Esperanto doni la sekvantan klarigon:
1、世界语主义就是努力在全世界推广使用中立的人类语。这种语言“并不干涉民族内部生活，也毫无排斥现有各民族语的目的”。它将给各国人民互相了解的可能，将在不同民族常因语言问题而引起纠纷的国家中，作为公共机关的一种缓冲语，而且人们还能用它出版一切民族都感兴趣的著作。任何一个世界语者，如果要把自己的某种想法或希望与世界语主义联系起来，那纯粹是他个人的私事，世界语主义对此不负责任。
1. La Esperantismo estas penado disvastigi en la tuta mondo la uzadon de lingvo neŭtrale homa, kiu “ne entrudante sin en la internan vivon de la popoloj kaj neniom celante elpuŝi la ekzistantajn lingvojn naciajn”, donus al la homoj de malsamaj nacioj la eblon kompreniĝadi inter si, kiu povus servi kiel paciga lingvo de publikaj institucioj en tiuj landoj, kie diversaj nacioj batalas inter si pri la lingvo, kaj en kiu povus esti publikigataj tiuj verkoj, kiuj havas egalan intereson por ĉiuj popoloj. Ĉiu alia ideo aŭ espero, kiun tiu aŭ alia Esperantisto ligas kun la Esperantismo, estos lia afero pure privata, por kiu la Esperantismo ne respondas.
2、因为现在全世界没有一个研究工作者不承认国际语只能是一种人造语，而且在过去的二百年中所进行的许多试验中，大家提出的只是理论上的方案，而实际完成、经受住种种考验、充满了活力并且最适用于各方面的语言则只有唯一的语言——世界语。因此，凡是有国际语理想的朋友们，都感到理论上的争论将毫无结果，只有实际工作才能达到目标。大家早已团结在这种唯一的语言——世界语的周围，努力推广它，并且不断丰富它的文学。
2. Ĉar en la nuna tempo neniu esploranto en la tuta mondo jam dubas pri tio, ke lingvo internacia povas esti nur lingvo arta, kaj ĉar el ĉiuj multegaj provoj, faritaj en la daŭro de la lastaj du centjaroj, ĉiuj prezentas nur teoriajn projektojn, kaj lingvo efektive finita, ĉiuflanke elprovita, perfekte vivipova kaj en ĉiuj rilatoj pleje taŭga montriĝis nur unu sola lingvo Esperanto, tial la amikoj de la ideo de lingvo internacia, konsciante ke teoria disputado kondukos al nenio kaj ke la celo povas esti atingata nur per laborado praktika, jam de longe ĉiuj grupiĝis ĉirkaŭ la sola lingvo Esperanto kaj laboras por ĝia disvastigado kaj riĉigado de ĝia literaturo.
3、因为世界语的作者从一开始就坚决放弃本人对该语言的任何权利与特权，所以世界语无论在物质方面或精神方面都“不是任何人的私产”。
整个世界就是这种语言物质上的主人。无论什么人，只要他愿意，都可以用这种语言出版任何著作，包括评论这种语言的著作，也可以利用这种语言以达到其各种目的。而精神上的主人则是那些被世界语界公认为最杰出、最有才华的世界语作家。
3. Ĉar la aŭtoro de la lingvo Esperanto tuj en la komenco rifuzis unu fojon por ĉiam ĉiujn personajn rajtojn kaj privilegiojn rilate tiun lingvon, tial Esperanto estas “nenies propraĵo”, nek en rilato materiala, nek en rilato morala.
Materiala mastro de tiu ĉi lingvo estas la tuta mondo kaj ĉiu deziranto povas eldonadi en aŭ pri tiu ĉi lingvo ĉiajn verkojn, kiajn li deziras, kaj uzadi la lingvon por ĉiaj eblaj celoj; kiel spiritaj mastroj de tiu ĉi lingvo estos ĉiam rigardataj tiuj personoj, kiuj de la mondo Esperantista estos konfesataj kiel la plej bonaj kaj plej talentaj verkistoj en tiu ĉi lingvo.
4、世界语没有个人的权威，也不取决于任何个别的人。世界语创造者的一切意见和著作正如其他每个世界语者的意见和著作一样，完全是“个人的”，绝不强加于其他人。一切世界语者都必须永远接受的仅仅是作为世界语基础的那个小册子——“世界语基础”。其内容任何人都不得擅自更改（那怕是细小的变动）。如果有人违反了该书中所列举的规则和范式，永远不许他拿“这是世界语创造者的意见或希望”这句话来为自己辩解。凡是在“世界语基础”中找不到适当表现形式的每一种意见，每个世界语者都有权利象对待其他语言一样地以自己认为是最恰当的方式表达。但是，为了保持语言的统一性，应该勉励每一个世界语者尽可能地模仿该语创造者的著作中的文体。因为该创造者毕竟为世界语和用世界语做了不少工作，对其精神也了解得最深刻。
4. Esperanto havas neniun personan leĝdonanton kaj dependas de neniu aparta homo. Ĉiuj opinioj kaj verkoj de la kreinto de Esperanto havas, simile al la opinioj kaj verkoj de ĉiu alia Esperantisto, karakteron absolute privatan kaj por neniu devigan. La sola unu fojon por ĉiam deviga por ĉiuj Esperantistoj fundamento de la lingvo Esperanto estas la verketo “Fundamento de Esperanto”, en kiu neniu havas la rajton fari ŝanĝon. Se iu dekliniĝas de la reguloj kaj modeloj donitaj en la dirita verko, li neniam povas pravigi sin per la vortoj “tiel deziras aŭ konsilas la aŭtoro de Esperanto”. Ĉiun ideon, kiu ne povas esti oportune esprimita per tiu materialo, kiu troviĝas en la “Fundamento de Esperanto”, ĉiu Esperantisto havas la rajton esprimi en tia maniero, kiun li trovas la plej ĝusta, tiel same, kiel estas farate en ĉiu alia lingvo. Sed pro plena unueco de la lingvo al ĉiuj Esperantistoj estas rekomendate imitadi kiel eble plej multe tiun stilon, kiu troviĝas en la verko de la kreinto de Esperanto, kiu la plej multe laboris por kaj en Esperanto kaj la plej bone konas ĝian spiriton.
5、凡是懂得并使用世界语的人，不论其使用的目的如何，均可称为世界语者。可以鼓励，但不能强迫世界语者加入某种世界语者团体。
5. Esperantisto estas nomata ĉiu persono, kiu scias kaj uzas la lingvon Esperanto tute egale por kiaj celoj li ĝin uzas. Apartenado al ia aktiva societo Esperantista por ĉiu Esperantisto estas rekomendinda, sed ne deviga.
翻译：祝明义
Tradukis Zhu Mingyi
Ĉi tiu artikolo estas tre bone verkita!