世界语文学琐话

与读者心心相印的诗人巴基

威廉·奥德(W. Auld)说:“第一次世界大战摧毁了许多,可是——出乎许多人,包括许多世界语同志的意料之外——它没能摧毁世界语运动。……就在1921年世界语诗歌奋力一跳,踏上了新的,以前从未达到过的水平线。那一年一本32页,11ⅹ14,7 cm.开本的小书,卡洛采的《世界与心》出版,开启了世界语文学的新时代。”(La unua mondmilito detruis multon, sed – je granda surprizo de multaj personoj, inkluzive multajn samideanojn – ĝi ne sukcesis detrui la Esp-movadon. …Jam en 1921 la esperanta poezio per unu granda salto suriris novan, neniam antaŭe atingitan nivelon. En tiu jaro aperis 32-paĝa libreto en formato 11ⅹ14,7 cm., kiu inaŭguris novan epokon de la esperanta literaturo: Mondo kaj Koro de K. Kalocsay.)⑴

Julio Baghy (1891-1967)

紧接着,尤利·巴基(Julio Baghy, 1891-1967)的诗集《跨越生命》(Peter la vivo)于1922年出版,给世界语文学注入全新的活力和韵律。他同卡洛采共同编辑大型文学杂志《文学世界》(Literatura Mondo),创办了“文学世界出版社”,围绕着着两位文坛巨星,形成了一个颇具影响的“布达佩斯流派”,宣告世界语文学史进入了自己的第二阶段。

巴基1891年1月13日出生在匈牙利的Szeged,父亲是演员,母亲是sufloristino(提台词的人),剧团到各处巡回演出,巴基童年,就坐在剧团装服装道具的“戏篮子”(teatra korbo)里,跟随父母到处流浪。他后来用“戏篮子”为名,写过一篇故事,回忆这段经历。他只上过三年小学,后来进戏剧学校学习,毕业后,也当了演员。他1911年学会世界语。第一次世界大战期间,他应征入伍,1915年当了战俘,在俄国西伯利亚的战俘营里,度过了五年艰难岁月,1920年回国。这段经历,给他日后的创作提供了丰富的素材。

《跨越生命》里的诗篇,大多是在战俘营里所作,一出手就不同凡响。比起他前辈诗人们的作品,题材范围大大扩充,不只是对世界语的赞颂之词,而是对人生的思考与歌咏,充满了火热的激情,如“流浪者之歌”(Kanto de l’ vagabondo):

Vagabond’ de l’ mondo estas mi,
Vaganta sur la ter’.
En animo regas harmoni’
Kun ĝojo kaj esper’.

执行战俘营派给的任务,他到过越南和锡兰(斯里兰卡)写出了“血泪”(Sangaj larmoj)和“大海汹涌”(La mar’ furiozas):

La mar’ furiozas…
Batale ond’ iras al ond’…
……

Krom
Fantom’
De l’ maro
La ondaro
Ribelas kun bru’
Por venĝanta detru’…

1926年,他的第二本诗集《朝圣》(Pilgrimo)出版,其中有几首在“花儿”(Floraj Ludoj)文学竞赛中获奖,“诗人对社会里被压迫的阶层表现出强烈的同情”(la poeto forte kunsentas kun la subpremitaj tavoloj de la socio)。

1929年《漂泊的羽毛》(Migranta plumo)出版,这是一本诗歌、剧本和故事集,其中的每一首诗歌都好像是音乐作品,优美的风格和丰富的表现力令读者耳目一新。

1933年诗集《流浪者在歌唱》(La Vagabondo kantas)出版,这本书收入的75首诗,显示出“巴基是天生的抒情诗人;在他的诗篇里,展示着他那火热的心,在完美形式里的,坦率的,自发的,忧郁的激情诗篇。”(Baghy estas denaska lirikisto; en liaj poemoj manifestiĝas lia varma koro, senartifika, spontanea, melankolia, pasia poezio en formo perfekta.)⑵

巴基的最后一本诗集《秋叶》(Aŭtuna Folio),1970年由日本大阪的“海盗”(Pirato)出版社出版,收集他生前在世界语刊物上发表过而没有成集的诗歌。这些诗歌的题材是多方面的,诗艺也更为成熟。

巴基是世界语文学里诗歌创作最多的诗人,我们上面介绍了他的五本诗集,除此之外,他还用诗歌创作了三幕抒情喜剧《苹果树下之梦》(Sonĝe sub pomarbo),写的是亚当和夏娃(Adam kaj Eva)在“伊甸园”里的故事,这是诗人巴基对人生和人类社会问题思考的结晶。他以各个民族的传说和童话为素材,创作了十二首长诗,其中就有我们的“孟姜女哭长城”的故事(Meng Ĉjang kaj Van),后来结集为《虹》(Ĉielarko),1966年由Stafeto出版社出版。

巴基用流畅、自然的语言,丰富的韵律和卡洛采一起,把世界语诗歌推进“成熟的浪漫主义”(matura romantismo)阶段。玛约丽·布尔顿(Marjorie Boulton, 1924- )特别注意到,他使世界语诗歌的“诗段”(strofo)多样化的努力:“可是按照我的一个统计,在他的五本诗集里322首诗中,我们可以区分出各种,常常是很不相同的诗段形式。那么,巴基是不把自己局限在初始的旋律,或者被喜爱形式之中。”(sed laŭ unu kalkulo mia, inter la 322 poemoj de lia kvin volumoj, oni povas distingi 174 diversajn, ofte ege malsimilajn, strofo-formojn. Do, Baghy ne limigis sin al primitivaj melodietoj, aŭ al kelkaj favorataj formoj.)⑶

这位被世界语者普遍喜爱和尊重,被大家亲切地称呼为“Paĉjo”的巴基,布尔顿称之为具有“火热的心”的诗人(poeto fajrakora),用他那充满人类之爱的“火热的”诗篇,感染着一代又一代的读者。1991年,为了纪念他的百年诞辰,匈牙利的凤凰出版社(Eldonejo Fenikso)还重印了他的两本诗集:Preter la vivo和Pilgrimo。

他的诗句永远回旋在我们耳际:

Por kio vivas la poeto?
Por semi amon en la kor’.
(el La vagabondo kantas, 1937, p.44)
1967年3月18日,巴基在布达佩斯一所医院里病逝。

2015-06-26,大庆

⑴ W. Auld: Baghy kaj Kalocsay, el Ora Duopo, Budapest, 1966, p. 5
⑵ same ⑴
⑶ M. Boulton: Poeto fajrakora, Iltis, 1983, p. 22

上一篇 下一篇

返回世界语文学琐话

阅读次数 1,643 legintoj

发表回复 Respondi

您的电子邮箱地址不会被公开。Retpoŝtadreso ne estos publikigita. Devigaj kampoj estas markitaj *