第十五课
DEK KVINA LECIONO
PARTO A
LA LOĜEJO
La lokoj, kie oni loĝas por ŝirmi sin kontraŭ la veteraĉo, estas loĝejoj. La loĝejoj prezentas grandan diversecon en la malsamaj landoj kaj laŭ la gradoj de civilizacio. La prahomoj loĝis en la kavernoj, la nomadoj loĝas en tendoj, la modernaj homoj loĝas en domoj.
La domo estas konstruo por homloĝado. Tre simpla dometo, konstruita el krudaj, ne ĉiam fortikaj materialoj, estas nomata kabano; eleganta domo, konstruita en la kamparo aŭ apud la maro speciale por somera loĝado, estas nomata somerdomo aŭ vilao. En la urbo la plimulto de la domoj estas etaĝaj domoj, en kiuj la etaĝoj interkomunikiĝas per larĝaj ŝtuparoj diversformaj. — Nu se vi loĝas en etaĝdomo, kiun etaĝon do vi preferas, ĉu la teretaĝon, la unuan etaĝon aŭ la duan etaĝon? — La ĉielskrapanto estas domego tiel alta, ke ĝi kvazaŭ tuŝas la ĉielon; kaj Nov-Jorko, kiel ĉiuj scias, estas fama pro siaj ĉielskrapantoj. La apartamento estas loĝejo, kiu konsistas el pluraj ĉambroj interkomunikiĝantaj, ordinare sur unu sama etaĝo; kaj la hotelo estas domo, kie vojaĝantoj povas pagante loĝi kaj plejofte ankaŭ manĝi. La kastelo estas fortikigita domego, en kiu feŭda sinjoro loĝis, kaj la palaco estas luksa domego de reĝo, imperiestro aŭ alia regnestro.
La domo, en kiu oni vivas konstante kaj mastre, precipe kun sia familio, estas nomata hejmo. La hejmo estas loĝejo, sed ne ĉiu loĝejo estas hejmo. Nu, ĉu vi jam bone komprenas la diferencon inter la vortoj “loĝejo”, “domo” kaj “hejmo”?
Laŭ la higiena vidpunkto la loĝejo devas esti alta, kaj hela, kaj havi sufiĉe da aperturoj por aerumado; vintre ĝi devas esti hejtata per centra hejtado anstataŭ per forno aŭ kameno, ĉar forno kaj kameno plejofte donas pli da fumo ol da varmo.
Moderna loĝejo konsistas ordinare el dormoĉambro, gastoĉambro, kuirejo, manĝoĉambro, banĉambro, necesejo ktp. Kabineto estas ĉambro destinita por intelekta laboro, kaj salono estas, precipe en okcidenta Eŭropo, granda ĉambro, kie oni akceptas gastojn, vizitantojn.
Preskaŭ en ĉiuj loĝejoj troviĝas mebloj: litoj, komodoj, ŝrankoj, librobretoj, tabloj, seĝoj, kanapoj, sofoj, foteloj…… Sed ne ĉie! La nomadoj havas en siaj tendoj nur tapiŝojn kaj kusenojn.
La hodiaŭa meblaro trapasis longan vojon, ĝis ĝi akiris la nunan formon. La ĉinoj estas unu el la popoloj, kiuj plej frue elfaris meblojn. En la antikveco niaj lignaĵistoj jam konis plurajn lignaĵ-instrumentojn: la segilon, rabotilon, ĉizilon ktp, per kiuj la ĉinaj meblistoj faris, skulptis diversstilajn meblojn kaj kreis nian ĉinstilan meblo-formon. En la nuntempa epoko niaj meblistoj ankoraŭ serĉas novajn formojn: la evoluado ne finiĝis, sed plu daŭras. Lastatempe oni jam komencis provfari meblojn el plasto kaj eĉ el metalaj tuboj.
Esperanta proverbo diras: hejma dometo estas kiel patrineto. Kaj tamen ne ĉiu el ni povas kompreni la ĝustan sencon de tiu ĉi proverbo, ĉar ni tiel multe alkutimiĝis al nia hejmo, ke ofte ni jam ne pensas pri ĝia dolĉa varmo. Nur tiuj, kiuj longtempe estas for de sia hejma domo, povas senti, kion vere signifas la hejmo kaj la familio.
PARTO B
DU POEMOJ DE LI BAJ
Nokta Penso
Antaŭ lito blanke brila luno floras,
Super tero kvazaŭ prujno blankkoloras.
Kapolevo: brilan lunon mi rigardas,
Kapoklino: naskvilaĝon mi memoras.
Kanto de Ĉju-Pu
Tridek mil futojn longa estas blanka har’,
Ĉar same longe la ĉagren’ sin trenas,
Ne scias mi: de kie en spegula klar’,
Ĉi tiu prujno de aŭtun’ devenas.
(el “ETERNA BUKEDO” de K. kalocsay)
Anekdotoj
1
Oni invitis iun homon fari paroladon. Li paroladis du horojn. Mark Twain sidis kaj aŭskultis. Post kiam la homo finis la paroladon, Mark Twain alpaŝis al li.
— Vi bele paroladis. — li diris al la homo. — Sed ĉiu vorto el via parolado estas en iu libro! Kaj mi havas la libron hejme.
— Ne, vi ne havas. — kriis la homo.
— Jes, mi havas. — rediris Mark Twain.
— Nu, sendu al mi tiun libron. Mi volas ĝin vidi.
— Bone, — diris Mark Twain — donu al mi vian adreson kaj mi sendos al vi la libron.
Post du tagoj la homo ricevis de li poŝtaĵon, en kiu estis — granda vortaro.
2
Peĉjo unuafoje en sia vivo vojaĝas per trajno.
La trajno iras en la tunelo. La tunelo estas tre longa, kaj dume li ne parolas. Kiam la trajno eliras el la tunelo, li demandas la patrinon:
— Diru, panjo, ĉu jam estas morgaŭ?
NOVAJ VORTOJ
civilizacio文明
kaverno岩穴，洞穴
nomado游牧民中的一员
tendo帐篷
moderna现代的
kabano简陋的小屋
eleganta优美的，雅致的
vilao别墅
etaĝo（楼房的）层
ter～o底层，第一层
komuniki(tr.)传达，通知，传送，传
inter～iĝ相通，有联系
ŝtupo梯级
～aro楼梯
skrapi(tr.)刮，擦
ĉiel～anto摩天大楼
fama著名的，有名的
apartamento公寓，成套房间
pluraj好几个
kastelo城堡
fortikigi(fortik-igi)增强，设防
feŭdo（封建时代的）土地，采邑，采地
palaco宫殿
lukso奢华，华丽
～a奢华的，华丽的
imperio帝国
～estro皇帝
regno国，国家
～estro国家元首
konstanta恒定的，不变的，经常的，不断的
～e经常地，不断地，总是，老是
vidpunkto(vid-punkto)观点
aperturo口子，孔
aerumi(aer-umi)(tr.)通气，通风
hejti(tr.)烧热，加热，使暖
kameno壁炉
bani(tr.)给…洗澡
～ĉambro洗澡间
necesejo(neces-ejo)厕所
kabineto(脑力劳动者的)工作室，书房
destini(tr.)预先决定给，指定供……之用
intelekto智力
～a智力的，用脑力的
salono客厅
meblo家具
～aro全套家具
～isto家具匠，木器工人
komodo五斗橱，带抽屉衣柜
ŝranko橱，衣橱
breto架，搁板
libro～oj书架
kanapo长靠背椅，长沙发，长沙发椅
sofo（带有厚沙发垫的）长沙发
fotelo扶手椅，安乐椅
tapiŝo地毯
kuseno垫子，坐垫
trapasi(tra-pasi)(tr.)穿过，通过，经历
lignaĵisto(lign-aĵ-isto)细木工匠
instrumento器具，工具，用具，乐器
segi(tr.)锯
～ilo锯子
raboti(tr.)刨
～ilo刨子
ĉizi(tr.)凿，雕刻
～ilo凿子
skulpti(tr.)雕，雕刻
epoko时代
evolui(ntr)发展，进化，演变，演化
～ado发展，进化
plasto塑料
metalo金属
tubo管子
signifi(tr.)意味着，意味
klini(tr.)使低垂，使倾斜
futo英尺
treni(tr.)拖，拉，曳
bukedo花束
adreso地址
poŝto邮政
～aĵo邮件
tunelo隧道
-ĉj(suf.)(表示对男性的爱称）
-nj(suf.)(表示对女性的爱称）
KLARIGOJ
A
- La loĝejoj prezentas grandan diversecon en la malsamaj landoj kaj laŭ la gradoj de civilizacio.国家不同，文明程度不同，人们的住所也大不相同。
句中“prezenti”作“表现出”，“呈现出”解。“diverseco”的意思是“多种多样”，“多样性”。
- Eleganta domo, konstruita en la kamparo aŭ apud la maro speciale por somera loĝado, estas nomata somerdomo aŭ vilao. 建在农村或海滨专供夏季居住的漂亮的房子叫别墅。（这里的aŭ表示somerdomo和vilao的同义关系）
这里谈谈一组近义词speciale、precipe和aparte的区别：
speciale的意思是“特别地”、“专门地”，用来强调事物发生或存在的某一特定的目的。例如：
Hieraŭ li venis speciale por vin viziti. 他昨天特地来看你。（除了看你之外没有其他目的）
Mi parolos speciale pri tiu demando. 我要专门讲讲那个问题。（其他问题不讲）
Lingvo internacia apartenas speciale al neniu nacio. 国际语不专属于任何一个民族。
precipe的意思是“特别”、“尤其”、“主要地”、“首要地”，用以突出某一方面的重要性。例如：
Mi parolos precipe pri tiu demando. 我尤其要讲那个问题。（我要讲几个问题，但主要讲那个问题）
Hieraŭ li venis precipe por vin viziti. 他昨天来主要是为了看望你。（除了看望你之外附带还有别的事）
Ĉiuj devis iri, precipe la junaj. 所有人都应该去，特别是年青人。
aparte的本义是“单独地”、“各别地”，表示某一事物不和其他事物合在一起或表示将某一事物与其他事物分开来对待或处理。例如：
Mi parolos aparte kun vi. 我要和你个别谈谈。
Mi ne loĝas ĉe mia frato, mi loĝas aparte. 我不住在我哥哥家，我单独居住。
aparte还可以作“特别”、“格外地”讲，这时它所表达的意思是“不一般”、“超乎寻常”：
Tiu filmo estis aparte interesa. 那部电影尤其有趣儿。
Hodiaŭ estas aparte malvarme. 今天尤其冷。
La libro aparte plaĉas al mi. 我尤其喜欢这本书。
- Se vi loĝas en etaĝdomo, kiun etaĝon do vi preferas, ĉu la teretaĝon, la unuan etaĝon aŭ la duan etaĝon? 如果你住在楼房里，在第一、二、三层中你喜欢住哪一层？
对楼房每层的叫法，世界语和汉语习惯不同，如：
la teretaĝo底层，一楼
la unua etaĝo第二层，二楼
la dua etaĝo第三层，三楼
一般楼房以第二层（la unua etaĝo）为最好，房租也最高，所以第二层也称作beletaĝo或ĉefetaĝo。
这是欧洲大多数国家的习惯叫法，但也有少数国家和我们中国的习惯相同，将teretaĝo算作la unua etaĝo，其余类推。
学习世界语应遵行大多数国家的习惯，所以应以前一种说法为准。
- La apartamento estas loĝejo, kiu konsistas el pluraj ĉambroj interkomunikiĝantaj, ordinare sur unu sama etaĝo.公寓是由通常在同一层楼上的几个相通的房间组成的住宅。
- Laŭ la higiena vidpunkto la loĝejo devas esti alta kaj hela… 按照卫生的观点住宅应该高而明亮…
luma、brila和hela这三个词的意思很接近，有时甚至很难区分。
luma是由动词lumi（发光）转化而来的。它的基本意思是“发光的”、“亮的”，也可作“光明的”、“明亮的”、“被光照亮的”讲，与“黑暗的”相对。例如：
ĉielaj lumaj korpoj 发光的天体
luma tago 晴天
lumaj okuloj 明亮的眼睛
luma klarigo 〈转〉非常清楚的解释
hela的基本意思是“明亮的”、“光辉的”、“灿烂的”，与“暗淡的”相对。luma与hela的区别是：前者着重于物体的发光性或有光性，后者着重于光的强烈和鲜明性。例如：
helaj flamoj 明亮的火焰
hela stelo 一颗明亮的星
hela sunlumo 灿烂的阳光
hela estonteco 〈转〉美好的未来
brila是由动词brili（发出光辉、照耀）转化而来的。它的基本意思是“闪耀的”、“辉煌的”、“灿烂的”，着重光的闪耀性。例如：
brila torĉo 光彩耀眼的火炬
brila diamanto 闪闪发光的金刚石
brila okulparo 一对炯炯有神的眼睛
brila festo 〈转〉光辉的节日
brila venko 〈转〉辉煌的胜利
- Vintre ĝi devas esti hejtata per centra hejtado anstataŭ per forno aŭ kameno, ĉar forno kaj kameno plejofte donas pli da fumo ol da varmo.冬季应该用暖气而不应该用炉子或壁炉提高住宅的室温，因为炉子和壁炉所产生的烟往往多于所产生的热。
本句是一个被动语态的句子。“centra hejtado”的意思是“暖气”。
- Hejma dometo estas kiel patrineto.自家的小屋就像亲娘一样。
这是一句世界语谚语。柴门霍夫曾将收集到的欧洲各国的谚语共2630条译成世界语并编成了一部《 Proverbaro Esperanta 》（世界语谚语集）。这部谚语集是世界语文学中的瑰宝。
本句中的“kiel”作“如”，“像”解。后缀“-et”常常可以用来表示爱称，如patreto（爸爸），patrineto（妈妈）。
- Nur tiuj, kiuj longtempe estas for de sia hejma domo, povas senti, kion vere signifas la hejmo kaj la familio. 只有那些长时间离家外出的人才能体会得到家和家庭的真正含义。
副词for的意思是“离开”、“离”，它可以表示：
1）向远处：
La knabo kuris for. 那孩子跑了。
Mia poŝhorloĝo estis ŝtelita for el mia poŝo. 我的怀表从我口袋中被偷走了。
2）在远处：
Li vivis for de la gepatroj. 他在离父母很远的地方生活。
Tiu urbeto estis 50 kilometrojn for de Parizo. 那座小城离巴黎50公里。
3）消失，不再存在：
Miaj junaj jaroj jam pasis for! 我的青春已经消逝！
Ĉia espero estis for! 一切希望都已幻灭！
For de l’ okuloj, for de la koro. 久不见，心不想；眼一不见，心就不念；人远情疏（谚语）
另外，for还可以作感叹词用。例如：
For de tie ĉi! 滚开！
For manojn! 住手！
For la imperiismon. 打倒帝国主义！
B
- Du Poemoj de Li Baj. 李白诗二首。
这是两首李白的绝句，译者是匈牙利著名诗人和学者K. Kalocsay，选自《Eterna Bukedo》（永恒的花束）。《Eterna Bukedo》是Kalocsay的一部从二十二种语言中译出的诗选，入选的大都是各国著名诗人的代表作，其中包括李白的七首诗。本课所选的这两首诗译文通俗易懂，琅琅上口，在很大程度上保持了原诗的韵味，无论在内容上或是在形式上都可以与原诗媲美。
诗歌的特点是凝练、优美、含蓄、音韵和谐。由于世界语和汉语在语音、语法结构、诗体格律等方面有很大差异，所以译诗（无论是世译汉还是汉译世）是一件难事。为了传达神韵，翻译不可能亦字亦趋，死守着原诗字面，而应作适当变通。一般来说，在不背离原诗含义的的前提下，诗歌译者比散文译者享有较大的自由。您在学习这两首唐诗世界语译文时一定要注意这一点，不必斤斤计较于译文与原文字面上的一致。
- Nokta Penso《静夜思》
原诗为：床前明月光，疑是地上霜；举头望明月，低头思故乡。
- Kanto de Ĉju-Pu《秋浦歌》
《秋浦歌》是李白在秋浦（今安徽贵池县）时写的组诗，本诗是其中的一首。原诗为：白发三千丈，缘愁似个长，不知明镜里，何处得秋霜。
- 6. tiri和treni都可以作“拉”、“拖”讲，但词义有区别：
tiri有两个基本词义：1）使物体朝自己所在的方向移动（牵拉者本身不移动）；2）使物体跟着自己移动（牵拉者本身向前移动）。例如：
La ŝipanoj tiris lin en la ŝipon. 船员们把他拉上船。
Li tiris al mi la orelon. 他拽我耳朵。
La infano tiris la patrinon je la jupo. 这孩子拉着妈妈的裙子。
Turu la hundon for! 把狗牵走！
La ĉevaloj tiris la elegantan kaleŝon. 那几匹马拉着一辆漂亮的四轮马车。
treni 指拉着沉重的东西擦着地面随着自己一起向前移动。一般来说，因所拉的物体较重且又擦着地面，treni的动作比较艰难吃力，也比较缓慢。例如：
La azeno trenas pezan ŝaĝon. 这头驴子拉着沉重的东西。
Li trenis kun si multe da pakaĵo. 他拖着许多行李。
Li trenas la piedojn de la laciĝo. 他拖着疲乏的脚步走路。
Li trenas la krurojn. 他步履艰难地行走。
- Mark Twain马克·吐温（美国作家，以幽默讽刺见长）
- Peĉjo（Petro的爱称），panjo（patrino的爱称）
后缀 -ĉj表示对男性的爱称；-nj表示对女性的爱称。在加这两个后缀之前需适当去掉原词根末尾的音节或辅音字母，使之保留一个或两个音节，然后再加 -ĉj或 -nj，如：
Petro（彼得）—— Peĉjo,
Jozefo（约瑟夫）—— Joĉjo,
patro（父亲）—— paĉjo;
Maria（玛丽娅）—— Manjo，
Elizabeta（伊丽莎白）—— Elinjo,
patrino（妈妈）—— panjo,
Paŭlo（保罗）—— Paŭĉjo,
onklo（叔叔）—— oĉjo,
Sofia（索菲娅）—— Sonjo,
onklino(叔母）—— onjo
- vagono的意思是（一节）车厢，trajno的意思是列车，即vagonaro。
GRAMATIKO
一、动词复杂时态
1.复杂时的形式
所谓动词复杂时，就是由 “esti+ 动词分词”构成的时态形式，在复杂时中，“esti”表示动作发生的时间，分词表示动作正在进行、已经完成或即将发生的状态。
动词复杂时态一览表（主动语态）
| 式 | 时 | 时态形式 | 时态名称 |
| 陈述
式 |
现在时 | estas kaptantaestas kaptinta
estas kaptonta
|
现在进行时态现在完成时态
现在将来时态
|
| 过去时 | estis kaptantaestis kaptinta
estis kaptonta
|
过去进行时态过去完成时态
过去将来时态
|
|
| 将来时 | estos kaptantaestos kaptinta
estos kaptonta
|
将来进行时态将来完成时态
将来将来时态
|
|
| 假定
式 |
estus kaptantaestus kaptinta
estus kaptonta
|
假定进行态假定完成态
假定未然态 |
|
| 命令
式 |
estu kaptantaestu kaptinta
estu kaptonta
|
命令进行态命令完成态
命令未然态 |
|
| 不定
式 |
esti kaptantaesti kaptinta
esti kaptonta
|
不定式进行态不定式完成态
不定式未然态 |
2.复杂时的使用
复杂时态虽然在表达时间和状态这两方面比简单时态精确，但由于它们形式笨重，实际上是很少使用的。除特殊情况外，人们般都倾向于用简单时态代替复杂时态。请比较下列各句的意思和句中动词的时态形式（黑色为复杂时态，蓝色为简单时态）：
- Li estas parolanta en Esperanto. 他正在用世界语讲话。
- Li nun parolas en Esperanto. 他现在用世界语讲话。
- Li estas ĵus veninta. 他刚来。
- Li ĵus venis. 他刚来。
- Mi estas vojaĝonta eksterlanden. 我即将到国外旅行。
- Mi intencas vojaĝi eksterlanden. 我想到国外旅行。
- La muro estas disfalonta. 墙就要倒塌。
- La muro tuj disfalos. 墙马上就要倒塌。
- Kiam vi vokis min, mi estis manĝanta. 你叫我的时候，我正吃饭。
- a) Mi manĝis tiam, kiam vi vokis min. 你叫我的时候，我当时在吃饭。
- b) Mi ĝuste manĝis, kiam vi vokis min. 你叫我的时候，我正在吃饭。
- Mi estis fininta la laboron, kiam sonis la kvina. 钟敲五点的时候，我已做完工作。
- Mi jam finis la laboron, kiam sonis la kvina. 钟敲五点的时候，我已做完了工作。
- Li estis rakontinta al mi la aferon, kiam vi alvenis. 你来的时候，他已给我讲过这件事。
- a) Li jam antaŭe rakontis al mi la aferon, kiam vi alvenis. 你来的时候，他已先给我讲了这件事。
- b) Li rakontis al mi la aferon, antaŭol vi alvenis. 你来之前，他已给我讲了这件事。
- c) Post kiam li rakontis al mi ta aferon, vi alvenis. 他讲了这件事之后，你来了。
- 8. En la jaro 1886 la lingvo Esperanto estis aperonta. 一八八六年世界语即将发表。
- En la jaro 1886 la lingvo Esperanto ankoraŭ ne aperis. 一八八六年世界语尚未发表。
- Ŝi estis vivonta ankoraŭ multajn jarojn. 她还要活许多年。
- Ŝi havis ankoraŭ multajn jarojn por vivi. 她还有许多年寿命。
- Kiam vi venos al mi, li estos dirinta al mi la veron. 当你（将来）到我这里来的时候，他已把真实情况告诉了我。
- a) Kiam vi venos al mi, li jam antaŭe diros al mi la veron. 当你（将来）到我这里来的时候，他已先把真实情况告诉了我。
- b) Antaŭ ol vi venos al mi, li diros al mi la veron. 他将在你到我这里来之前把真实情况告诉我。
- c) Vi venos al mi, post kiam li diros al mi
- Mi ne farus la eraron, se li estus dirinta al mi la veron. 假如他已把真实情况告诉我，我就不会犯这个错误。
- Mi ne farus la eraron, se li antaŭe dirus al mi la veron. 假如他先把情况告诉了我，我就不会犯这个错误。
- Kiam mia patro venos, estu dirinta al mi la veron. 请在我父亲来之前把真实情况告诉我。
- Kiam mia patro venos, diru al mi antaŭe la veron. 请在我父亲来之前先把真实情况告诉我。
二、动词的被动语态
1.被动语态的形式：
| 式 | 时 | 时态形式 | 时态名称 |
| 陈 述 式 | 现在时 | estas kaptataestas kaptita
estas kaptota |
现在进行时态现在完成时态
现在未然时态 |
| 过去时 | estis kaptataestis kaptita
estis kaptota |
过去进行时态过去完成时态
过去未然时态 |
|
| 将来时 | estos kaptataestos kaptita
estos kaptota |
将来进行时态将来完成时态
将来未然时态 |
|
| 假 定 式 | estus kaptataestus kaptita
estus kaptota |
假定进行时态假定完成时态
假定未然时态 |
|
| 命 令 式 | estu kaptataestu kaptita
estu kaptota |
命令进行时态命令完成时态
命令未然时态 |
|
| 不 定 式 | esti kaptataesti kaptita
esti kaptota |
不定进行时态不定完成时态
不定未然时态 |
2.被动语态的使用：
a.按照语法分析，动词被动语态的主语就是主动语态的宾语，所以只有及物动词才可能有被动语态。例如，我们可以说：Li estas punata（他正在受惩罚）（=oni lin punas）；但不可以说：Li estas sidata.
B.被动语态通常用于下列情况：
a)为了强调动作的承受者。例如：
La libro estas verkita de mi.这本书是我写的。（试比较：Mi verkis la libron.）
La knabo estas laŭdata de la instruisto.这孩子正在被老师表扬。（试比较：La instruisto laŭdas la knabon.）
b)当动作的执行者难以或不需要明确说出时：
Tiu ĉi libro estis publikigita en 1979. 这本书出版于1979年。
Estas malpermesite fumi tie ĉi! 此处禁止吸烟！
c)世界语中的被动语态远不及主动语态使用广泛。除上述两种情况外，一般情况下应尽量避免使用被动语态。被动语态也可改用其他方式表达，例如：
La artikolo uziĝas (estas uzata) en la sekvantaj okazoj. 冠词用于下列情况。
Mi nomiĝas (estas nomata) Petro. 我叫彼得。
Oni ordonis, ke ili vespere venu ĉi tien.(Estas ordonite, ke ili vespere venu ĉi tien.)有人命令他们晚上到这里来。
Oni diras, ke Parizo estas belega urbo.(Estas dirate, ke Parizo estas belega urbo.)据说巴黎是一个非常美丽的城市。
EKZERCOJ
I． 将下列各词译成世界语：
- 家 2. 家庭 3. 帐篷 4. 建筑物 5. 房屋 6. 房间 7. 楼房 8. 一楼 9. 二楼 10. 三楼 11. 摩天大楼 12. 简陋小屋 13. 别墅 14. 城堡 15. 宫殿 16. 公寓 17. 旅馆 18. 墙 19. 门 20. 地板 21. 窗子 22. 通风口 23. 炉子 24. 壁炉 25. 暖气 26. 卧室 27. 客房 28. 客厅 29. 书房 30. 厨房 31. 饭厅 32. 洗澡间 33. 厕所 34. 家具 35. 床 36. 衣柜 37. 衣橱 38. 书架 39. 桌子 40. 椅子 41. 凳子 42. 长靠背椅 43. 长沙发 44. 扶手椅 45. 地毯 46. 坐垫 47. 细木工 48. 家具匠 49. 木工用具 50. 斧子 51. 锯子 52. 刨子 53. 凿子 54. 锯 55. 刨 56. 凿 57. 雕 58. 塑料 59. 金属 60. 管子
II．将下列句子译成汉语：
- Kiam mi envenis en la ĉambron, li estis skribanta longan leteron.
- Ĉu vi estis jam tagmanĝinta, kiam mia frato alvenis?
- Mi estas traleginta la libron, tial mi scias ĉion en ĝi.
- Mia fratino estis ekironta, kiam mi venis al ŝi hieraŭ matene.
- Fininte mian laboron, mi estis ironta al mia amiko, sed li telefonis (打电话告诉)，ke li estas venonta al mi.
- Ĉu morgaŭ vi estos fininta tion? —-Ne, sinjoro instruisto, mi ne estos fininta tiun taskon morgaŭ, ĉar ĝi estas tre malfacila.
- Kvankam li estas jam plenkreskinta, tamen li ankoraŭ estas tiel naiva.
- Se ni estus jam geedziĝintaj, ni nun ĝuus feliĉan vivon.
- Mi pensas, ke mi povus esti fininta ĉion, se vi ne venus malhelpi min intertempe.
- Kial vi ne venis al mi hieraŭ vespere? —-Ĉar laborinte ĝis la oka horo, mi estis tro laca, kaj eĉ ne estus havinta tempon por iri al vi.
- La libro estis donacita de li al Johano.
- La arbo estis desegnita granda de li.
- Eĉ malsaĝulo, se li silentas, estas rigardata kiel saĝulo.
- Kio estas lernita, ne estas perdita.
- Estu trankvila, mia tuta ŝuldo estos pagita al vi baldaŭ.
- Mi sciigas, ke de nun la ŝuldoj de mia frato estos pagata de mi.
- Kiam via domo estis konstruata, mia domo estis jam longe konstruita.
- Mia plumo ne estus nun tiel longe serĉata, se ĝi ne estus tiel lerte kaŝita de vi.
- Ĉu ĝi estas nove konstruita domo? —-Ne, mi opinias ke ĝi estas jam konstruita de multaj jaroj.
- Ĉu via kuko jam estas tute manĝita? —-Jes, la knaboj ĝin manĝis tute.
III. 在不改变句义的前提下将下列复杂时态的句子改为简单时态的句子。
- Mi estas leganta la leteron.
- Mi estas leginta la
- Mi estas legonta la leteron.
- Kiam li venos al mi, mi estos leginta la libron.
- Mi estis skribanta al li la leteron, kiam li alvenis.
- Kiam vi vidis min en la salono, li estis rakontinta al mi la historion.
- Li estis falinta, kiam mi alkuris.
- La suno estas subironta.
- Kiam li estos skribinta la leteron, mi revenos.
- IV. 将下列句子译成汉语：
- La tajlorino faros veston al mia kuzino.
- Mia vizito faris al li plezuron.
- Ĉu Maria ne volis fari agrablaĵon al sia bofratino?
- La suno faras el ili negro
- Fervojo, aeroplano (飞机) kaj radio faris la teron malgranda, kaj la gepatra lingvo sola ne plu sufiĉas por la interrilatoj inter la homoj kaj popoloj.
- Sesdek sekundoj faras unu minuton, kaj unu minuto konsistas el sesdek sekundoj.
- La lumo de lampo faras videblaj la literojn (字母) sur la tabulo.
- Du homoj povas pli multe fari ol unu.
- Oni povas fari ĉion per la dek fingroj de siaj manoj.
- Tridek kaj kvardek kvin faras sepdek kvin.
- Cent jaroj faras jarcenton.
- Du botoj faras paron.
- Kritiki (批评) estas facile, fari malfacile.
- Pli bone estas ne fari, ol erari.
- Inter diro kaj faro estas maro.
- Faro farinton rekomendas.
- Se guto al guto aliĝas, maro fariĝas.
- Nevo de papo (罗马教皇) facile fariĝas kardinalo.
- Ne laciĝos mano, ne fariĝos pano.
- La reĝo farigis por si kronon (王冠) el oro.
- V. 将下列各句译成汉语，注意句中介词的用法：
AL
- Li aliĝis al la esperantista grupo.
- En sia maljuneco li sin donis al nia afero.
- Li kisis al ŝi la vangojn.
- La mastrino estis afabla al ĉiuj.
- La kelnero malfermis la pordon al ŝi.
- De tempo al tempo li ĵetis rigardon al la horloĝo.
- Al la fiŝo ne instruu naĝarton.
- Tio tute ne venis al mi en la kapon.
- Li premis al mi la manon.
- Kio okazis al vi?
- La ĝemeloj similas unu al la alia.
- Dank’ al via klopodo ni sukcesis.
- Li sentis amon al Maris.
- Jen estas letero al vi.
ANSTATAŭ
- Li donis al mi teon anstataŭ kafo.
- Vi batis Luizon anstataŭ bati Paŭlon. (或 Vi batis Luizon anstataŭ Paŭlon.)
- La lernado de multaj lingvoj plenigas la memoron per vortoj anstataŭ per faktoj(事实).
- Nenio anstataŭas la sanon.
- Li anstataŭosmin, kaj oni anstataŭos lin per via frato.
ANTAŬ
- Mi neniam kaŝis antaŭ vi eĉ la plej malgrandan sekreton.
- Antaŭ ĉio oni devas plenumi sian taskon.
- La pliboneco de Esperanto antaŭ Volapuko (伏拉普克语) estas ekster dubo.
- Ne ĵetu perlojn (珍珠) antaŭ la porkojn (猪).
- Antaŭ la pluvego ofte tondras kaj fulmas.
- Revenu antaŭ ol vesperiĝos.
- Ni devas ĉiam antaŭeniri, ne timante la malhelpojn.
- Uzu tempon estantan, antaŭvidu estontan, memoru estintan.
- Ŝi staras malantaŭ la pordo.
APUD
- Super la nigra tabulo pendas la mapo de nia lando, apud la tabulo pendas la mapo de la mondo.
- Metu la seĝon apud la tablon!
- Apud propra domo ŝtelisto ne ŝtelas (偷).
- Ni havos apud niaj gepatraj lingvoj duan lingvon komunan.
ĈE
- Ili sidas flanko ĉe flanko.
- La maljunaj geedzoj sidis ĉe sia vespermanĝo.
- Li ne povas teni ĉe si sekreton.
- Mi ne loĝas ĉe mia frato, mi loĝas aparte, sed mia loĝejo estas apud la lia.
- Je la lasta fojo mi vidis lin ĉe vi.
- Li estas profesoro ĉe la universitato.
- Tia eraro estas tre ofte renkontata ĉe komencantoj.
- Tie estas pli altaj montoj ol ĉe ni.
- Li koleriĝas ofte ĉe la plej malgranda bagatelo.
- La vagonaro haltos dekminutojn ĉe tiu stacio.
- Morgaŭ mi iros ĉe mian onklon,
- Li dormas ĉe malfermitaj fenestroj.
- Li ne kuraĝis paroli ĉe la alesto de la mastro.
- La Esperantan vortaron havu ĉiam ĉemane.
- Li malaperis ĉe la koka krio.
- Ĉe la tagmezo mi lin renkontis.
- VI. 说出下列派生词的意思(可查阅词典)：
- aldoni, alesti, alfari, aliri, alkalkuli, alkonduki, alkuri, alligi, almeti, alnomo, alparoli, alporti, alpremi, alprunti, alteriĝi, altiri, altranĉi, alveni, alvoko, aligi, aliĝi.
- antaŭbrako, antaŭĉambro, antaŭdiri, antaŭhieraŭ, antaŭhistorio, antaŭiri, antaŭlasta, antaŭlegi, antaŭnomo, antaŭpagi, antaŭparolo, antaŭsciigi, antaŭsento, antaŭsigno, antaŭtagmezo, antaŭtempa, antaŭtuko, antaŭurbo, antaŭveni, antaŭvidi, antaŭa, antaŭaĵo, antaŭe, antaŭeco, antaŭen, antaŭeniri, antaŭulo.
- apudbordo, apudesti, apudmara, apudmeti, apudvoja, apuda, apude.
VII. 给下列两篇短文加上标点，并在必要的地方将小写字母改为大写字母：
1
dum religia (宗教的) leciono la instruisto klarigis ke dio estas ĉie ĉeestanta kaj ke li ĉion scias tio ne estas vera sinjoro instruisto interrompis (打断…的讲话) lin la eta Joĉjo ĉar ne vidante adamon (亚当) kaj evan (夏娃) kiuj ŝtelis kaj manĝis la malpermesitan frukton kaj kaŝiĝis li demandis adamo kie vi estas
2
grabowski (格拉波斯基,世界语早期著名诗人和翻译家) konatiĝis (结识) kun juna virino li ofte deklamis (朗诵) en Esperanto ion al ŝi ĉe la orelo
iun vesperon la mastrino diris al li
sinjoro bonvolu deklami ian versaĵon en via fama lingvo Esperanto vi ĉiam parolas pri ĝi sed neniam per ĝi
grabowski deklamis kiam li finis iu ĉestanto diris
sed ĝi estas ja terure malbelsona
mi petas pardonon sinjoro la kulpo (过错) troviĝas ne en Esperanto sed en mi ĉar mi deklamis itale poemon de fama itala poeto