第三课
TRIA LECIONO
PARTO A
FAMILIO EN HARMONIO ESTAS FELIĈA
Hodiaŭ estas la naskiĝtago de mia avo. Nia tuta familio sidas ĉirkaŭ la granda kvadrata tablo kaj gaje festenas. Nur mia patrino ne estas kun ni. Ŝi kuiras manĝaĵojn en la kuirejo.
Miaj avo kaj avino sidas unu apud la alia. Ili estas la gepatroj de mia patro. Mi estas ilia nepo. Apud mia avo sidas mia onklo. Li estas la frato de mia patro. Li havas edzinon, kiu sidas apud li. Ŝi estas la bofratino de mia patro. Ilia filo, mia kuzo, sidas apud mia juna fratino, kiu estas lia kuzino. Mi estas nevo de miaj geonkloj. Mi sidas kontraŭ mia onklino, inter mia patro kaj mia fratino.
Nun mia patrino venas el la kuirejo kaj portas al ni du grandajn pladojn, unu kun fiŝoj kaj la alia kun legomaĵoj. Poste ŝi alportas ankaŭ grandan supujon, en kiu estas vianda supo. La supo havas aparte bonan guston. Ni manĝas kun apetito. La tuta familio havas bonan humoron, kaj mia maljuna avo estas tre kontenta.
— Mi estas feliĉa. — li diras. — Mi ĝuas sanon kaj mi havas bonajn filojn, bofilinojn kaj genepojn, kiuj vivas kune en harmonio.
— Ankaŭ mi estas feliĉa. — diras mia kuzo. — Mi havas tre karajn, tre afablajn geavojn, kiuj multe zorgas pri mi kaj mia tuta familio, ĉu ne?
— Jes, jes! Bonaj estas niaj geavoj! — krias mia fratino.
Tio, kion diris mia kuzo kaj mia fratino, plaĉas al la geavoj. Ili tre ĝojas kaj ridas, kaj ankaŭ la tuta familio.
PARTO B
KONVERSACIO
Edzino: Mi ĵus ricevis leteron de mia onklino Maria. Vi ankoraŭ memoras ŝin, ĉu ne? Ŝi estas fratino de Elizabeta.
Edzo: Jes, mi memoras. Ŝi estas tiu, kiu edziniĝis du fojojn. Ŝia unua edzo mortis, ĉu ne?
Edzino: Prave. Kaj ŝi havas infanojn el ĉiu sia edziniĝo. Ankaŭ mia onklo Johano, ŝia dua edzo, iam antaŭe edziĝis. Li havas du infanojn el sia unua edziĝo. Li kaj Maria havas kvar.
Edzo: Do ili ĉiuj estas viaj gekuzoj, ĉu ne?
Edzino: Mi nomas ĉiun el ili kuzo aŭ kuzino. Ĉiuj infanoj de Maria estas miaj gekuzoj, tamen la infanoj de Johano el lia unua edziĝo efektive ne estas miaj parencoj.
Edzo: Kio do ili estas unu al la alia?
Edzino: La gefiloj de Maria el ŝia unua edziniĝo estas duoninfanoj de Johano. Maria estas la duonpatrino de liaj infanoj. Ŝiaj infanoj kaj liaj infanoj estas vicfratoj kaj vicfratinoj.
Edzo: Tion mi ne komprenis antaŭe. Mi pensis, ke ili estas duonfratoj kaj duonfratinoj.
Edzino: Ne. Duonfratoj kaj duonfratinoj havas la saman patrinon aŭ la saman patron. La infanoj de Maria kaj Johano estas duonfratoj kaj duonfratinoj al la aliaj infanoj.
Edzo: Tio tre konfuzas mian kapon. Sed kion diras Maria en sia letero?
Edzino: Ili ĉiuj venos nin viziti en la venonta semajno.
Edzo: Kio? Mia Dio! Tiam mi neniel povos scii, kiu estas kiu!
PROVERBOJ
El popola cerbo venas la proverbo.
Pli bona amiko intima, ol parenco malproksima.
Pli bona apude najbaro, ol frato post arbaro.
Pli zorgas unu patrino pri dek infanoj, ol dek infanoj pri unu patrino.
Por patrino ne ekzistas infano malbela.
Gepatroj ekzemplon donas, infanoj la vivon konas.
POEMETO
MURHORLOĜO
Tage kaj nokte mi iras kaj iras,
Tamen el hejmo neniam foriras.
Tik-tak! Tik-tak!
Se oni zorgas pri mi akurate,
Mi eĉ la horojn aŭdigas sonbate.
Bim-bom! Bim-bom!
——Ludmila Jevsejeva
NOVAJ VORTOJ
harmonio 音调和谐，和谐，融洽
kvadrato 正方形
~a 正方形的
plado 餐盘，一盘菜，一道菜
legomo 蔬菜
~aĵo 素菜
festeni (ntr.) 饮宴，欢宴
nepo 孙子，外孙
~ino 孙女，外孙女
supo 汤
~ujo 盛汤的盆
viando 肉
kuzo 堂兄弟，表兄弟
~ino 堂（表）姐妹
nevo 侄子，外甥
~ino 侄女，外甥女
aparta 单独的，特别的
~e 单独地，特别，格外地
gusto 味，滋味，口味
konfuzi (tr.) 使混杂，使惶惑
apetito 胃口， 食欲
neniel (adv.) 怎样也不
ĝui (tr.) 享受，享乐
pra-(pre.) 表示“远亲”，
表示“远古”
proverbo 谚语
intima 亲密的
najbaro 邻人，邻居
konversacio 会话
ekzisti (ntr.) 存在
efektiva 实际的，实在的
~e 实际上，实在，确实
poemo 诗
~eto 短诗
parenco 亲属，亲戚
vic-(pref.) 表示“副”；表示“与继父（或继母）前次婚姻中所生子女的亲属关系”。
~frato 继父与前妻（或继母与前夫）所生的儿子
~fratino: 继父与前妻（或继母与前夫）所生女儿
akurata 准时的，守时的
~e 准时地，守时地
bim-bom(int.) 钟敲时的声音
horloĝo 钟，表
mur~o 挂钟
tik-ta (int.) (钟表的)的答声
KLARIGOJ
A
- Miaj avo kaj avino sidas unu apud la alia. 我的祖父和祖母并排坐着。
形容词同时修饰两个单数名词时用复数词尾，如：
Esperantaj libro kaj gazeto 一本世界语书和一本世界语杂志
- Ilia filo, mia kuzo, sidas apud mia juna fratino, kiu estas lia kuzino. 他们的儿子，也就是我的堂弟（或堂兄），坐在我妹妹的身旁，她是他的堂妹。
句中mia kuzo是Ilia filo的同位语，指的是同一人。
- Nun mia patrino venas el la kuirejo kaj portas al ni du grandajn pladojn, unu kun fiŝoj kaj la alia kun legomaĵoj. 此刻我母亲从厨房出来给我们端来两个大菜盘，一个盘子盛着鱼，另一个盘子里是素菜。
- Bonaj estas niaj geavoj! 我们的爷爷奶奶真好！
bonaj是句子的表语，置于句首，表示强调。
- Ili tre ĝojas kaj ridas, kaj ankaŭ la tuta familio. 他们非常快乐地笑着，全家人也都快乐地笑着。
“kaj ankaŭ la tuta familio”是一个略去“tre ĝojas kaj ridas”的省略句。
B
- Maria(女子名），Elizabeta(女子名），Johano(男子名)。在世界语中女子名常用-a结尾（也有用-o结尾的），男子名常用-o结尾，但非世界语化的人名仍按民族语的习惯拼写不需要加任何词尾，如：Lenin（列宁）。我国的人名根据国务院的规定一概按汉语拼音方案的规则拼写，如Guo Moruo（郭沫若）。
- Li kaj Maria havas kvar. 他和舅/姨妈玛丽娅生了四个孩子。
kvar后省略infanoj.
- Kio do ili estas unu al la alia? 那么他们互相之间是什么关系呢？
“do”用在疑问句中表示惊异或加强疑问语气。 - La infanoj de Maria kaj Johano estas duonfratoj kaj duonfratinoj al la aliaj infanoj. 玛丽娅舅/姨妈与约翰舅/姨父生的孩子是其他孩子的duonfratoj和duonfratinoj.
句中介词al表示“对于”、“牵涉”等关系。
- Sed kion diras Maria en sia letero? 玛丽娅舅/姨妈在信中说的什么？
“sed”在这里表示重新回到原来的话题上。
- infano, knabo的区别如下：
infano指对父母或成人而言的“儿童”、“小孩”、“孩子”，既可指男孩，也可指女孩，所以它后面不可再加后缀-in构成“infanino”。“knabo”的意思是“virseksa infano”，直译为“男性小孩”，即“男孩”；女孩为knabino。
GRAMATIKO
一、名词的复数形式
使用复数名词时需要注意下列几点：
- 形容词的数必须与名词的数保持一致。例如：
Esperanta libro 一本世界语书
Esperantaj libroj 几本世界语书
Esperantaj libro kaj gazeto 一本世界语书和一本世界语杂志
Esperantaj libroj kaj gazetoj 几本世界语书和几本世界语杂志
- 当表达几个人每人各使用或各有一件东西时，表示这个东西的名词必须用单数。例如：
La laboristoj levis la kapon. 工人们都抬起头。
La lernantoj levis la manon. 学生们都举起一只手。（试比较：Ili levis la manojn. 他们都举起双手。）
- 关系代词的数必须与先行词的数保持一致。例如：
Li havas kuzinon, kiu sidas apud li. 他有一个堂妹妹，她坐在他身旁。
Mi ĝuas sanon kaj mi havas bonajn filojn, bofilinojn kaj genepojn, kiuj vivas kune en harmonio. 我身体很健康，我的儿子、媳妇、孙子、孙女都很好，他们生活在一起很和睦。
二、世界语中的亲属称谓
世界语和汉语相比，亲属称谓词有如下两个特点：
- 亲属关系分得比较粗。例如：onklo的词义范围相当于汉语的伯父、叔父、舅父、姑父、姨父；onklino相当于汉语的伯母、叔母、舅母、姑母、姨母；nevo相当于汉语的侄子、外甥；nevino相当于汉语的侄女、外甥女；avo相当于汉语的祖父、外祖父；avino相当于汉语的祖母、外祖母；nepo相当于汉语的孙子、外孙；nepino相当于孙女、外孙女；kuzo相当于堂兄弟、表兄弟；kuzino相当于堂姐妹、表姐妹。
- 不分年长和年幼。例如汉语的“哥哥”和“弟弟”，在世界语中都称frato，无须加以区别。特别需要加以区别时，可用修饰语，如：pli aĝa(或pli maljuna)frato 为哥哥，pli juna (或malpli aĝa) frato为弟弟。
EKZERCOJ
- I. 将下列派生词和合成词译成汉语（可查阅词典）：
- patrino, patrujo, bopatro, bopatrino, bogepatroj, duonpatro, duonpatrino, gepatroj, prapatroj, sampatra, sampartina, sampatrujano, senpatra, senpatrina, patrolando, patruj-amo
- amikeco, amikiĝi, amikino, malamiko, malamikeco, malamikiĝi
- tagiĝi, tagdeko, tagmezo, tagnokto, antaŭtago, antaŭtagmezo, ĉiutaga, posttagmezo, festotago, labortago, naskiĝtago(或naskotago), ripoztago
- librejo, libroamanto, librokovrilo, librovendejo, librovendisto, bildolibro, jarlibro, legolibro, lernolibro, taglibro
II．仿照例题用一个世界语单词说出下列亲属关系并将其译成汉语:
例：filo de onklo——kuzo 堂（表）兄弟
- la edzino de frato
- filo de frato aŭ de fratino
- frato de la edzino
- frato de la patro aŭ de la patrino
- frato de la edzo
- la patro de la patro aŭ de la patrino
- la edzo de la fratino
- filino de frato aŭ de fratino
- filo de filo aŭ filino
- fratino de la patro aŭ de la patrino
- fratino de la edzo
- filo de nepo
- la patrino de la patro aŭ de la patrino
- filino de filo aŭ de filino
- la patro de la edzo
- la patrino de la edzo
- la patro kaj patrino de la edzino
- la edzino de filo
- la edzo de la filino
III．说出下列各词的区别：
- nevo, nepo, kuzo
- knabo, filo, infano
3． praavo, prapatroj
- duonfrato, vicfrato
IV．仿照例句提问：
例1．……? Jes, miaj gepatroj vivas. →
Ĉu viaj gepatroj vivas?
例2．……? Mi estas dudekjara. →
Kia estas via aĝo?(或：kian aĝon vi havas?)
- ……? Mi naskiĝis la 24-an de majo 1960.
- ……? Mia patro estas 46-jara, mia patrino 42-jara.
- ……? Mi havas nur unu fraton.
- ……? Lia nomo estas Li Ming.
- ……? Li estas du jarojn malpli aĝa ol mi.
- ……? Same kiel mi, ankaŭ li estas laboristo.
- ……? Miaj geavoj loĝas en la vilaĝo.
- ……? Jes, mi ofte vizitadas ilin dimanĉe.
- V. 仿照例句回答问题：
- 例：Kioma horo estas? (3h10) Estas la tria kaj dek minutoj.
- Kioma horo estas? （3h30）
- Kioma horo estas? （3h45）
- Kioma horo estas? （3h55）
B: 例：Kioma horo estas?(3h10) Estas dek post la tria.
- Kioma horo estas? （3h15）
- Kioma horo estas? （3h19）
- Kioma horo estas? （3h25）
- 例： Kioma horo estas? (3h45) Estas kvarono antaŭ la kvara.
- Kioma horo estas? （3h34）
- Kioma horo estas? （3h49）
- Kioma horo estas? （3h55）
VI．将下列句子译成汉语：
1.La infanoj levis la manon.
2.La infano levis la manojn.
3.La infanoj levis la manojn.
4.La infano levis la manon.
5.Ofte la homoj ne uzas sian cerbon.
6.Ili vidis Petron kaj Johanon, kiuj sidis tie.
7.La tablo kaj la seĝo estas malnovaj.
8.Liaj frato kaj fratino laboras en la sama laborejo.
9.La arbon, sur kiu kreskas pomoj, oni nomas pomujo.
10.Patro kaj patrino kune estas nomataj gepatroj.
VII．将下列句子译成世界语：
1、我的祖父和祖母身体很健康。
2、我的全家人都很幸福。
3、他们吃得津津津有味。
4、肉汤的味道特别好。
5、我今天心情很愉快。
6、我的兄弟姐妹生活在一起很和睦。
7、他们都抬头看太阳。
8、我们并排站着。
9、他们彼此很亲密。
10、我们称他叔叔，他称我们侄子、侄女。