第五课
KVINA LECIONO
PARTO A
DU FRATOJ
（Bulgara Popola Fabelo）
Iam vivis du fratoj. Ili edziĝis. La pli juna havis kvar infanojn kaj la alia neniun. Post la morto de sia patro ili ne dividis la teron, sed ĝin kune prilaboris. La tritiko maturiĝis. Ili rikoltis, draŝis kaj dividis la grenon en du egalajn partojn.
Estis vespero. La pli aĝa frato enlitiĝis, sed ne povis ekdormi. Li pensis: “Ĉu ni juste dividis la grenon ? Mia frato havas pli grandan familion. Al li estas necesa pli multe da greno por la infanoj. Mi iru rapide kaj almetu iom el mia greno al la lia, sed tiel, ke li ne sciu “!
Dum la nokto la pli juna frato vekiĝis kaj komencis pensi pri la sama afero. “ Mi kaj mia edzino estas junaj kaj sanaj ”, pensis li, “kaj nun ankaŭ niaj infanoj komencis helpi al ni. Pli da infanoj, pli da manoj. Sed mia frato estas sola kun sia edzino, kaj li estas pli malforta ol mi : mi devas transmeti iom el mia greno al la lia.” Li do leviĝis, iris kaj transportis iom el sia greno sur la parton de sia frato.
Dum la tago ili vidis, ke la du partoj estas denove egalaj. Ili miris pri tio, sed neniu diris eĉ unu vorton. En la alia nokto ili faris la samon. Pro la malsama tempo de iliaj agoj, ili ne povis renkontiĝi. La du partoj de la greno denove restis tute egalaj.
Tiamaniere ili alportadis la grenon unu al la alia dum kelkaj noktoj.
Fine la du fratoj renkontiĝis. Tiam ambaŭ ekkomprenis, kial la du partoj de la greno restas ĉiam egalaj. Kun okuloj malsekaj de larmoj ĝojaj ili reciproke ĉirkaŭprenis sin kaj decidis kune loĝi dum sia tuta vivo kaj en ĉio helpi unu al la alia. Kaj ili estis treege feliĉaj.
PARTO B
MIA TAGO
Ĉiumatene mi vekiĝas je la sesa. Mi tuj ellitiĝas, kvankam mi tiam estas ankoraŭ dormema. Mi prenas miajn vestojn kaj min vestas. Somere mi kutime ne metas sur min malhelkolorajn vestojn, mi portas nur helkolorajn. Post kiam mi vestiĝas, mi malfermas la pordon kaj la fenestrojn. Mi eliras en la korton kaj faras tie gimnastikajn ekzercojn. Reveninte en la ĉambron, mi lavas al mi la manojn kaj vizaĝon per akvo kaj sapo, purigas la dentojn per la dentobroso kaj poste viŝas la manojn per la mantuko. Rigardante min en la spegulo, mi kombas al mi la harojn per la kombilo. Je la sepa mi jam estas preta por la matenmanĝo. Mi ĉiam matenmanĝas kun apetito.
Je la sepa kaj duono mi eliras el mia domo kaj rapidas al mia lernejo. Je la oka ni komencas nian lernadon. Ni havas kvar lernohorojn antaŭtagmeze.
Ĉe la tagmezo mi tagmanĝas hejme kaj post tio faras sieston.
Nia posttagmeza lernado komenciĝas je la dua kaj finiĝas ĉirkaŭ la kvara kaj duono.
Post la vespermanĝo mi faras mian hejmtaskon kaj memlernas Esperanton. Iafoje mi aŭskultas radion aŭ rigardas televidon.
Je la naŭa nokte mi iras en mian dormoĉambron. Mi demetas la jakon, pantalonon, ŝuojn, ŝtrumpetojn kaj enlitiĝas. Post kiam mi estingas la elektran lampon, mi fermas miajn okulojn kaj baldaŭ endormiĝas. Ĉiunokte mi dormas tiel profunde, ke mi ne vekiĝas ĝis la mateno.
PROVERBOJ
Ne bedaŭru hieraŭan, ne atendu morgaŭan, ne forlasu hodiaŭan.
Morgaŭ estas la amata tago de mallaborulo.
Ne helpas spegulo al malbelulo.
Unu hirundo printempon ne alportas.
Nova balailo pli bone balaas.
Vortojn ŝparu, agojn faru.
Celi anseron, trafi aeron.
DIALOGETO
——Bonan tagon, kamarado A !
——Bonan tagon, kamarado B !
——Kiel vi fartas, kara kamarado ?
——Mi dankas. Mi fartas bone. Kaj vi ?
——Mi estas kontenta. Dankon ! Ĉu ankaŭ via familio fartas bone ?
——Jes. Feliĉe. Kaj la via ?
——Ankaŭ. Ĉiuj anoj de mia familio estas en bona sano. Tio estas la ĉefa afero.
—— …
NOVAJ VORTOJ
bulgaro 保加利亚人
prilabori(pri-labori) (tr.)
加工，种（田）
tritiko 小麦
rikolti (tr.) 收割，收获
draŝi(tr.) 打谷
greno 谷物
egala 相等的，都一样的
denove (de-nove) 重新
miri(ntr.) 惊异，诧异
agi (ntr.)行动
~o 行动，行为
seka干的
mal~a 潮的，湿的
larmo 眼泪
reciproka 互相的
~e 相互地
ĉirkaŭpreni (ĉirkaŭ-preni) (tr.) 拥抱
dormema(dorm-ema)瞌睡的
gimnastiko 体操
~a 体操的
ekzerci (tr.) 练习，训练
～o 练习， 训练
sapo 肥皂
broso 刷子
～i (tr.) 刷
viŝi(tr.) 擦， 拭
tuko (一块) 布， 巾
man～o 手巾
spegulo 镜子
kombi(tr.) 梳
～ilo 梳子
siesto 午睡
iafoje (ia-foje) 有时
radio 射线，光线，无线电
televido 电视
pantalono 裤子
ŝuo 鞋
ŝtrumpo 长统袜
～eto 短统袜
estingi (tr.) 扑灭，熄灭
elektro 电
～a 电的
lampo 灯
bedaŭri (tr.) 哀惜，抱歉
ŝpari (tr.) 节省， 节约
hirundo 燕子
balai(tr.) 扫
～ilo 扫帚
ansero 鹅
trafi (tr.) 击中，打中
dialogo 对话
farti (ntr.) 处于…的健康状况
KLARIGOJ
A
- Iam vivis du fratoj. 从前有兄弟两人。
“Iam vivis…”（从前有…）常用于故事开头。
- La pli juna havas kvar infanojn kaj la alia neniun. 弟弟有四个孩子，哥哥一个孩子也没有。
句中la pli juna = la pli juna frato; la alia = la alia frato.
la pli juna frato的意思是“弟弟”。因为故事中只有弟兄两人，所以la alia frato必然是哥哥。
- Ili … dividis la grenon en du egalajn partojn. 他们把粮食分成相等的两份。
请注意句中介词“en”后的名词应该用宾格。再如：
Elbo dividas Dresenon en du urbojn, la malnovan kaj la novan.易北河把德累斯顿分成两座城市，即旧城和新城。
- la pli aĝa frato
aĝa是由名词aĝo（年龄）转成的形容词，意思是“有…年岁的”。例如：
Li jam estas dudek jarojn aĝa. 他已经二十岁了。
Johano estas pli aĝa ol Petro. 约翰比彼得年龄大。
如果只有弟兄两人，la pli aĝa frato当然就是哥哥。
Pli aĝa也可以连写成pliaĝa，如：la pliaĝa frato.
“哥哥”也可以译成la pli maljuna frato。
- 5. enlitiĝi ( = kusiĝi en lito) 上床睡觉、就寝
ellitiĝi ( leviĝi el lito ) 起床、起身
- 6. 请注意ekdormi (入睡)和dormi (睡眠)的区别：前者表示“开始进入睡眠状态”，后者表示“处于睡眠状态”。
试比较：
Li baldaŭ ekdormis. 他很快就睡着了。
Nun li trankvile dormas. 他现在正在安睡。
“入睡”也可以用“endormiĝi”表示，用例请见本课课文B最后一段。
- 7. Al li estas necesa pli multe da greno por la infanoj. 为了养活孩子，他需要较多的粮食。
“esti necesa por (或al) iu”的意思是“对某人是必需的。”再如：
Via helpo estas necesa por mi.你的帮助对我来说是必需的。
- 8. Mi iru rapide kaj almetu iom el mia greno al la lia, sed tiel, ke li ne sciu. 我得赶快去把我的粮食拿出一些给他添上，但要做得不让他知道。
al la lia = al lia greno: 如果物主代词后面的名词被省略，物主代词前要加冠词。
“tiel, ke …”用来引导一个结果状语从句，ke后面的谓语动词可以用命令式，表示意愿；不表示意愿时则用陈述式，例如：
Mi tiel kuris, ke mi ne povas retrovi la spiron. 我跑得喘不过气来。
- Pli da infanoj, pli da manoj. 孩子越多，帮手越多。（这是一句世界语谚语）
- 10. transmeti (trans-meti)的意思是“把…放到那边去”，transporti (trans-porti)的意思是“把…搬过去”，“运输”。
介词可以作前缀用来构成派生词（可参见第十一课语法）。例如：
pri-labori 加工，种（田）； ĉirkaŭ-preni 拥抱；en-litiĝi 上床睡觉，就寝； kun-ligi 结合，连接
- 11. Dum la tago ili vidis, ke la du partoj estas denove egalaj. 白天他们看到那两份粮食又一样多了。
这句话中主句的谓语动词vidis是过去时，宾语从句中的谓语动词estas是现在时。estas的这种时态用法在语法上称为相对现在时，用来表示与主句谓语动词“vidis”的动作同时存在的行为或状态。
在“Tiam ambaŭ ekkomprenis, kial la du partoj de la greno restas ĉiam egalaj”（这时两人都明白了为什么两份粮食始终是相等的）这句话中，宾语从句的谓语动词restas也是相对现在时。
- 12. ekkompreni的意思是“开始懂得”，“开始明白”，也就是原来不懂现在懂了。请比较下列两句的意思：
Mi ne komprenis tiun ĉi frazon, sed post lia klarigo mi ĝin ekkomprenis. 我不懂这句话的意思，但经他解释之后，我懂了。
- 13. Kun okuloj malsekaj de larmoj ĝojaj ili reciproke ĉirkaŭprenis sin. 他们双眼被欢乐的泪水湿润，互相拥抱在一起。
句中介词“kun”表示“带着”，“de”表示“由于、因为”。
reciproke ĉirkaŭpreni sin 意为“互相拥抱”。因ĉirkaŭpreni是及物动词，所以后面必须用反身代词sin作宾语。
汉语中的“互相”译成世界语主要有两种方式：1）用词组unu (la) alian; 2）用副词reciproke。
- 使用unu (la) alian这一词组时，要根据所涉及的动词的性质而决定具体的形式。
a）如果该动词是及物动词，则用unu (la) alian；b）如果是不及物动词，必须根据动词的语法特性和句意的需要改变unu (la) alian的形式，即在unu 和 (la) alia之间插进一个适当的介词（在一般情况下，介词后的alia应该用主格）。例如：
a）
Ili amas unu la alian. 他们彼此相爱。
Pere de Esperanto ni povas bone komprni unu alian. 借助世界语我们能够很好地相互了解。
b）
Ni devas helpi unu al la alia. 我们应该互相帮助。
Tiamaniere ili alportadis la grenon unu al la alia dum kelkaj noktoj. 他们就这样在几天夜里彼此给对方添加粮食。
Miaj avo kaj avino sidas unu apud la alia. 我的祖父和祖母并排坐着。
Ili decidis neniam disiĝi unu de la alia. 他们决定彼此永不分开。
Ili diris unu al la alia bonan nokton. 他们互祝晚安。
Neniam ni disiĝos unu de la alia. 我们将永不分离。
La geamantoj sidas unu apud la alia. 那对情人并排坐着。
La du homoj staras unu kontraŭ la alia. 那两个人相对而立。
Ili envenis unu post alia. 他们一个接着一个地进来了。
Li kunigis kvin tapiŝojn unu kun alia. 他把五条地毯连在一起。
Ili ekstermis la malamikojn unujn post la aliaj. 他们一批一批地消灭了敌人。
【注】有的语法学家认为在表示两个人或物之间的相互关系时用unu la alian，表示三个或三个以上的人或物的相互关系时则应该用unu alian（不用冠词）。其实这种区别在柴门霍夫的语言习惯中是不存在的。如果说这两种形式有什么区别的话，那似乎是前者所表示相互关系的含义较后者更强烈些（冠词la在词组中起强调作用。）
2）使用副词reciproke表示“互相”时，及物动词必须带有反身代词或与主语人物一致的宾格代词。例如：
Ili amas sin reciproke. 他们在相爱。
Ni povas nin kompreni reciproke parolante en Esperanto. 用世界语交谈，我们能够互相了解。
Kun okuloj malsekaj de larmoj ĝojaj ili reciproke ĉirkaŭprenis sin. 他们双眼被欢乐的泪水湿润，互相拥抱在一起。
B
- Somere mi kutime ne metas sur min malhelkolorajn vestojn, mi portas nur helkolerajn. 夏天我通常不穿深色衣服，我只穿浅色衣服。
请注意“meti sur sin”（穿上、戴上）与“porti”（穿着、戴着）的区别：前者表示动作，后者表示状态。例如：
Li metis sur sin la ĉapon kaj eliris. 他戴上帽子出去了。
Li portas grizan jakon. 他穿着灰色的上衣。
- Post kiam mi vestiĝas, mi malfermas la pordon kaj la fenestrojn. 我穿上衣服以后把门窗打开。
“Post kiam”用来引出一个时间状语从句，意为“在…之后”。
kiam在句中是从属连词，用来引导一个时间状语从句，意思是“当…的时候”（表示同时发生），但如果要表示从句的动作发生在主句动作之前，则应在kiam之前加介词post，组成post kiam，意思是“在…之后”。试比较：
kiam li venis al mi, mi skribis leteron. 他到我这里来的时候，我在写信。（两件事发生在同时）
Post kiam mi estingas la elektran lampon, mi fermas miajn okulojn kaj baldaŭ endormiĝas. 关上灯以后，我合上双眼，很快就睡着了。（关灯在前，合眼入睡在后）
“在…之后”还可以单独用介词post加表示动作的名词来表示。例如：
Post la morto de sia patro ili ne dividis la teron. (= Post kiam ilia patro mortis, ili ne dividis la teron.)
如果从句主语和主句的主语相同，我们还可以用分词代替从句（请参阅第8课语法）。例如：
Promenante sur la strato, li falis. (= Kiam li promenis sur la strato, li falis.) 他在街上散步时跌倒了。（两件事发生在同时）
Rigardante min en la spegulo, mi kombas al mi la harojn per la kombilo. (= Kiam mi rigardas min en la spegulo, mi kombas al mi la harojn per la kombilo.) 我照着镜子梳头。
Vestiĝinte, mi malfermas la pordon kaj fenestrojn. (= Post kiam mi vestiĝas, mi malfermas la pordon kaj la fenestrojn.) 我穿上衣服把门窗打开。
Konfesinte, ke mi ne estas kapabla tion fari, mi petis lin montri al mi la solvon. (= Post kiam mi konfesis, ke mi ne estas kapabla tion fari, mi petis lin montri al mi la solvon.) 我承认自己摆不出来，就请他摆给我看。
Reveninte en la ĉambron, mi lavas al mi la manojn kaj vizaĝon per akvo kaj sapo. (= Post kiam mi revenas en la ĉambron, mi lavas al mi la manojn kaj vizaĝon per akvo kaj sapo.) 我回到房间后便用水和肥皂洗手洗脸。
“vesti”是及物动词，意思是“给…穿衣”；“vestiĝi”的意思是“自己穿上衣服”。
- Mi eliras en la korton. 我走进院子。
“eliras”表示“（从屋里）走出”，en la korton表示“进入院子”。（注意korto需要加宾格词尾）。
- …mi lavas al mi la manojn kaj vizaĝon…（=mi lavas miajn manojn kaj vizaĝon…）我洗手、洗脸…
这是柴门霍夫文体的习惯用法。如：
bati al si la bruston(=bati sian bruston)捶胸
- Rigardante min en la spegulo… 照着镜子…
- Ĉiunokte mi dormas tiel profunde, ke mi ne vekiĝas ĝis la mateno. 我每天夜里睡得很熟，一直睡到天亮才醒
“tiel …, ke …”的意思是“如此…以致…”用来引出一个结果状语从句。如：
Li parolas tiel mallaŭte, ke mi ne povas lin aŭdi. 他讲话声音这么低，我听不见。
Ŝi tiel ĝojegas, ke eĉ unu vorton ŝi ne povas diri. 她高兴得一句话都说不出来。
有人认为“ne … ĝis …”（直到…才…）是模仿英语“not…until…”的一种英式世界语句式。之所以会产生这样的看法，可能是由于在《世界语插图大词典》（PIV）中找不到这一用法的例句。的确，在柴门霍夫的著作中我们至今还没有见到这一用法的句子，但是在“世界语散文之父”和“世界语第一文体家”Kabe的译作中我们常常可以读到含有“ne… ĝis …”的句子，如在《La Faraono》（《法老王》）第二卷85页上就有这样的句子：
Li ne povis ekdormi ĝis la mateno. 他一直到天亮才睡着。
又如在Kabe译的《Patroj kaj Filoj》（《父与子》）第183页上也可见到这样的句子：
Ĝis hodiaŭ mi ne komprenis min. 直到今天我才懂得我自己。
在其他世界语重要作家的作品中我们也常可遇到这类句子。可见这一用法对世界语并不陌生，我们不应把它当作英式世界语的句式而加以排斥。
- Ne bedaŭru hieraŭan, ne atendu morgaŭan, ne forlasu hodiaŭan 不要追悔昨天，不要等待明天，不要放弃今天。（意为：要把握住现在。本句意思的重点在最后一个分句上。）
hieraŭan, morgaŭan和hodiaŭan后各省掉一个宾格名词。谚语具有言简意赅的特点，在句意明确的情况下，往往省略某些可以省略的词语。
- Kiel vi fartas? 你身体好吗？
GRAMATIKO
后缀-ig-和-iĝ-
- 后缀-ig-的基本作用是使不及物动词词根变为及物动词或使名词、形容词等词根具有及物动词的性质。它主要用于下列情况：
（1）加于不及物动词词根后，使之成为及物动词。例如：
bruligi 使燃烧 dormigi 使入睡，催眠
kutimigi 使习惯于，使养成某种习惯 kuŝigi 使躺下
（2）加于及物动词词根后，有“叫别人做…”的含意。试比较下列两句的含意：
- La patrino vekis min matene. 母亲早晨把我叫醒。
- La patrino vekigis min matene. 母亲早晨请别人把我叫醒。
再举一例：
- La laboristoj konstruis la domon. 工人建造了这房子。
- Li konstruigis la domon. 他请人建造了这所房子。
- 加于形容词词根后：
akrigi 使锐利，磨块 lacigi 使疲劳
purigi 把…弄干净 altigi提高
- 加于副词、介词或词缀的词根后：
neprigi 使成为绝对必要 disigi使分散，分割
anstataŭigi替换；以…代替 eligi使产生出，放出
（5）加于名词词根后:
pecigi使破碎，打碎 fruktigi使多结果实
grupigi使群集，结集 edzinigi使成妻子，嫁（女）
（6）加于“介词+名词词根”后：
albordigi使靠岸 enŝipigi使上船
senvidigi使失去视力 elterigi使出土，掘出
- 后缀-iĝ的基本作用是使及物动词词根成为不及物动词或表示从某一状态或情况变成另一状态或情况。
它主要用于下列情况：
（1）加于及物动词词根后，使之成为不及物动词。例如：
fariĝi变成，成为 vekiĝi醒来，苏醒 naskiĝi诞生 komenciĝi开始
（2）加于不及物动词词根后，表示进入某一新的状态。
sidiĝi坐下（试比较：sidi“坐着”）
estiĝi产生，生出 ĉesiĝi逐渐停止
（3）加于形容词词根后：
sekiĝi变干 malboniĝi变坏，恶化 aliiĝi变样 verdiĝi变绿
（4）加于副词、介词或词缀的词根后：
pliiĝi增多，加多 eniĝi进入 aniĝi参加，加入 seniĝi没有了，失去
（5）加于名词词根后：
amikiĝi成为朋友，交朋友 ordiĝi变得有条理 edziniĝi（女子）结婚，出嫁 sulkiĝi起皱
（6）加于“介词+名词词根”后：
subakviĝi没入水中 enlitiĝi上床，就寝 sensentiĝi失去感觉 devojiĝi离开正路
EKZERCOJ
I. 说出下列由-ig构成的派生词的意思：
- ĉesigi, daŭrigi, estigi, faligi, ĝojigi, haltigi, irigi, mortigi, rapidigi, sidigi, starigi, venigi
- sciigi, trinkigi, lernigi, pardonigi, komprenigi, decidigi, havigi, konigi
- aliigi, beligi, blankigi, varmigi, grandigi, blindigi
- enigi, forigi, aligi, ebligi, kunigi
- ŝtonigi, edzigi, ordigi, gustigi, nuligi
- endomigi, enlitigi, enmanigi, enterigi, subakvigi, senakvigi, senplumigi, endormigi, senesperigi, sensentigi, senvestigi
II. 说出下列由-iĝ构成的派生词的意思(可查阅字典）：
- vendiĝi, montriĝi, kolektiĝi, finiĝi, renkontiĝi, vidiĝi, fermiĝi, estingiĝi
- kuŝiĝi, stariĝi, dormiĝi
- laciĝi, ruĝiĝi, efektiviĝi, maljuniĝi
- aliĝi, disiĝi, eliĝi, foriĝi, kuniĝi
- edziĝi, tagiĝi, printempiĝi, amasiĝi, paciĝi
- alboriĝi, enŝipiĝi, subakviĝi, surmariĝi, surteriĝi, endormiĝi, enpensiĝi, senmoviĝi, senvidiĝi, senvestiĝi
III. 用后缀-ig或-iĝ填充:
- La bona filo ĝojas la gepatrojn.
- ŝi tre belis, ĉar la feliĉo bel is ŝin.
- La suno varmasla teron, kaj la varmo ebl as la vivon.
- En la varmo la fruktoj matur
- Lifal is la glason.
- Mi nur volas atenti vin pri la uzado de tiu vorto.
- Ni certe faros bonaj geamikoj.
- Tio plikostis la varojn.
- Venu al mi mian fratinon, ĉar mi volas ion diri al ŝi.
- La lernantoj levis por saluti sian instruiston.
- Li alis al nia Esperanta rondo.
- 12. Forutiun babilemulon, ĉar li malhelpas al mi.
- Liaj zorgoj trioblis.
- Vestu varme, ĉar ekstere tre malvarme.
- Frumatene ni ellitas kaj vespere ni enlit as.
- Per sukero mi dolĉas la kafon.
- Ĉu la vetero iomplibon is?
- Li edzis al mia fratino.
- La lampo estingis.
- Ni ĉiuj amuzis tre bone.
IV. 选择填充:
- Oni tagmanĝas la tagmezo.(en, ĉe, dum)
- Mi ellitiĝas la sesa ĉiumatene.(dum, en, je)
- Kiam mi kombas al mi la harojn, mi rigardas min la spegulo.(kontraŭ, al, en)
- Li kaj lia frato en la arbaro.(renkontis, renkontiĝis)
- Li enlitiĝis kaj baldaŭ .(dormis, ekdormis)
- La infano trankvile.(dormis, endormiĝis)
- Demetu la grizan jakon kaj la bluan.(metu sur vin, portu)
- Ili kaj komencis diskuti.(sidis, sidiĝis)
- Mi devas , ĉar ĉi tie ne estas seĝo.(stari, stariĝi)
V. 将下列句子译成汉语:
- Ŝi edziniĝos al li tuj post la somero.
- Ne laciĝos mano, ne fariĝos pano.
- Tro multe da salo malbonigas la manĝon.
- Ne beligas loko homon, sed homo la lokon.
- Eĉ ŝtono verdiĝas, se ĝi longe ne moviĝas.
- Putrado(糜烂) de fiŝo komenciĝas de la kapo.
- La aero estas necesa por la homoj.
- La rivero dividas nian urbon en du partojn.
- Ili deziras unu al la alia bonan nokton.
- Ili komprenas sin reciproke, parolante en Esperanto.
VI. 将下列句子译成汉语，注意kiam 的用法。
A.
- Kiam mi venis al li, li dormis.
- Kiam la kato promenas, la musoj(耗子) festenas.
- Kiam vorto eliris, ĝin vi jam ne retiros.
B.
- Post kiam la laboro finiĝis, ili iris al sia hejmo.
- 2. Post kiam ŝi estis mallongan tempon en la arbaro, fariĝis nokto.
- Post kiam la suno subiris(落山), ni revenis hejmen.
C.
- Tuj kiam li revenos, mi lin vizitos.
- Fermu la pordon tuj kiam li eliros.
- Tuj kiam la suno leviĝis, la birdoj forflugis.
VII．回答下列问题：
- Je kioma horo vi kutime vekiĝas?
- ĉu vin vekas vekhorloĝo(闹钟)aŭ via patrino?
- Kion vi faras post kiam vi vekiĝas?
- Kie vi faras gimnastikajn ekzercojn kaj kie vi lavas al vi la vizaĝon?
- Per kio vi purigas viajn dentojn?
- Kiam vi kutime matenmanĝas?
- Je kioma horo vi eliras el via domo? Kaj kien vi rapidas?
- Kion vi faras en la lernejo? Kiom da lernohoroj vi havas antaŭtagmeze?
- Kie vi tagmanĝas kaj kion vi faras post tio?
- Kiam via posttagmeza lernado komenciĝas kaj finiĝas?
- Kion vi faras post la vespermanĝo?
- Ĉu vi ofte aŭskultas radion aŭ rigardas televidon?
- Je kioma horo vi enlitiĝas?
- Kiel vi dormas ĉiunokte?