第七课
SEPA LECIONO
PARTO A
MALSANO KAJ KURACADO
Kiam oni estas malsana, oni iras al hospitalo por konsulti kuraciston aŭ ricevi de li kuracadon.
La kuracisto esploras al la paciento la langon, aŭskultumas la pulmojn kaj koron, palpas la pulson, kontrolas la temperaturon kaj mezuras la sangpremon por eltrovi la malsanon. Iafoje la paciento devas ricevi la X-radian ekzamenon. Poste la kuracisto preskribas por li konvenajn kuracmetodon kaj kuracilon (ekzemple medikamenton kaj fizikan rimedon).
La paciento donas la preskribon al la apoteko, ke la apotekisto pretigu por li la preskribitajn medikamentojn. Tiam li ricevas la medikamentojn por interna aŭ ekstera uzado kaj poste uzas ilin laŭ la recepto.
Se viaj dentoj vin doloros, tiam vi iros al dentisto, kiu ŝtopos al vi la dentan kavaĵeton aŭ eltiros la putran denton. Li ankaŭ faros al vi falsan denton, se vi tian bezonos.
Se viaj okuloj ne bone vidos, vi iros al okulisto, kiu zorge ekzamenos vian vidadon, por scii, ĉu vi suferas je miopeco aŭ malmiopeco, kaj skribos preskribon, laŭ kiu vi havigos al vi taŭgajn okulvitrojn.
Se iu rompas al si la brakon, la kuracisto bandaĝos ĝin, kaj se iu grave vundiĝas aŭ grave malsaniĝas, la kirurgo faros al li operacion kaj poste la flegistino lin zorge flegos.
Iuj malsanoj estas infektaj, kaj tiu, kiu suferas je la infekta malsano, devas esti izolita, por ke li ne infektu aliajn homojn je la malsano per spirado, kontakto ktp.
Amu kaj respektu la kuraciston, ĉar li kvietigas viajn suferojn kaj kuracas vin de viaj malsanoj. Li estas la nemankigebla amiko de la homaro.
PARTO B
VIZITO AL LA KURACISTO
Paciento: Bonan tagon, doktoro!
Kuracisto: Nu. Kio estas al vi? Ĉu vi fartas malbone?
Paciento: De du aŭ tri tagoj, mi sentas min malsaneta. Mi tusetas, ofte ternas, kaj mia gorĝo doloras.
Kuracisto: Montru al mi vian langon. Ha! Ĝi kovriĝas dike. Via temperaturo estas iom alta. Vi febras. Ĉu vi suferas je kapdoloro?
Paciento: Jes, ĉiumatene la kapo doloras min.
Kuracisto: Ĉu vi havas apetiton?
Paciento: Nenian. De antaŭhieraŭ mi manĝas nenion.
Kuracsito: Via stomako ne estas en ordo. Bonvolu larĝe malfermi vian buŝon kaj diru “Ah”.
Paciento: Ah! Ah! Ah!
Kuracisto: Via gorĝo brulumas. Vi havas kataron. Malbutonumu vian jakon, ke mi aŭskultumu vian bruston. Profunde spiregu. Nu, viaj pulmoj kaj koro estas sanaj. Do nenian gravan malsanon vi havas. Vi nur malvarmumas. Mi preskribos por vi kuracilon, kaj vi baldaŭ resaniĝos, se vi regule prenos la medikamenton.
Paciento: Ĉu mi prenos injekton?
Kuracisto: Ne, tio ne necesas por vi!
Paciento: Mi tre ĝojas. Koran dankon, doktoro!
PROVERBOJ
Malsano venas rapide, foriras rigide.
Taksi la sanon ni lernas en malsano.
Plej bona kuracisto estas la tempo.
Maldolĉa por la lango, sed saniga por la sango.
RIDU KUN NI
Juna virino konsultis kuraciston. Ŝi babilaĉis tiel multe, ke la kuracisto devis ŝin haltigi.
— Mi petas, montru vian langon!
Ŝi obeis kaj eligis la langon.
— Nu, tenu tiel vian langon, ĝis mi finos por vi la preskribon.
NOVAJ VORTOJ
kuraci (tr.) 治疗
～ilo药品，医疗手段
～isto医生
hospitalo医院
konsulti (tr.) 请教，咨询
esplori (tr.) 探索，研究，探查
paciento患者
aŭskultumi(aŭskult-umi) (tr) 听诊
palpi (tr.) 摸
pulso 脉搏
kontroli (tr.) 检查
temperaturo 温度
ekzameni (tr.) 审查，检查，考试
preskribi (tr.) 处(方), 开(药)
~o 处方，药方
konvena 适宜的，合适的
medikamento 药品
fiziko 物理
～a物理的，身体的
apoteko药房
～isto药剂师
recepto（食品、饮料等的）
制法；药方
dentisto (dent-isto) 牙科医师
ŝtopi (tr.) 填塞，堵住
kavo洞，穴，坑
～aĵo有洞（穴，坑）的部分
putra腐烂的
falsi (tr.) 伪造，掺假
～a假的
okulisto (okul-isto) 眼科医师
miopa近视的
～eco近视
～mal~a远视的
mal～eco远视
taŭga合用的，适用的
vitro玻璃
okul~oj眼镜
bandaĝo绷带
～i (tr.) 用绷带包扎
kirurgo外科医生
vundi (tr.) 使受伤，伤害
～iĝi受伤
operacio手术，演算
～i (tr.) 给…动手术；演算
flegi (tr.) 看护，护理
～istino护士
infekti (tr.) 传染
～a传染的
izoli (tr.) 使孤立，隔离
kontakto接触
respekti (tr.) 尊敬
kvieta静止的，安静的，镇静的
～igi使安静、使镇定、
使（痛苦）减轻
doktoro博士，医生（称呼时用）
tusi (ntr.) 咳嗽
terni (ntr.) 打喷嚏
febro发热、烧
～i (ntr.) 发烧
brulumi (brul-umi) (ntr.) 发炎
kataro卡他性炎，卡他
butono纽扣
～(um)i (tr.) 把…扣上
mal~(um)i (tr.) 解…的纽扣
malvarmumi (mal-varm-umi)
(ntr.) 感冒，伤风
regulo规则
～e有规则(律)地，按时地
injekti (tr.) 注射
～o注射
obei (tr.) 服从
rigida僵硬的，刚直的，顽固的
taksi (tr.)评价，估价，珍爱
KLARIGOJ
A
- Konsulti kuraciston 请医生看病，求医
- Iafoje la paciento devas ricevi X-radian ekzamenon. 患者有时必须接受X射线检查。
X-radio 爱克斯（X）射线（世界语读作ikso-radio）“爱克斯”是英文读法。由于我国长期受英语影响，群众习惯按英语字母的名称来读拉丁字母。世界语字母表中虽然没有q、w、x、y这四个字母，但它们在数学或其他学科中常可作符号使用，因此世界语者有必要给它们规定统一的名称。在世界语中它们分别读为kuo，duobla vo，ikso和igreka（或ipsilono）。
- kuracilo指一切治疗手段，包括药物、理疗、针炙等。
- La paciento donas la preskribon al la apoteko, ke la apotekisto pretigu por li la preskribitajn medikamentojn. = La paciento donas la preskribon al la apoteko, por ke la apotekisto pretigu por li la preskribitajn medikamentojn. 患者将处方交给药房，以便药剂师为他把药方上开的药配好。
“por ke”有时可以略成ke。再如：
Malbutonumu vian jakon, ke mi aŭskultumu vian bruston. 解开上衣，让我听听你的胸部。
- Se viaj dentoj vin doloros. 如果你牙疼……
请注意句中动词dolori的用法。再如：
Mia stomako min doloras. 我胃痛。（有时宾语可以省略，如课文B中的句子：mi tusetas, ofte ternas, kaj mia gorĝo doloras. 我轻度咳嗽，常打喷嚏，喉咙疼。）
- …se vi tian bezonos.如果你需要假牙。(“tian”= falsan denton)
“tia”可以用来代替前面提到过的一个非特指的名词。如：
La sinjoro estas kuracisto, kaj mi ne estas tia. 那位先生是医生，而我不是医生。
- Se viaj okuloj ne bone vidos, vi iros al okulisto, kiu zorge ekzamenos vian vidadon, por scii, ĉu vi suferas je miopeco aŭ malmiopeco, kaj skribos preskribon, laŭ kiu vi havigos al vi taŭgajn okulvitrojn. 如果你的视力不好，你就得去找眼科医生，他将仔细检查你的视力，看看你是近视还是远视，然后开出处方，按照处方你将给自己配一副合用的眼镜。
这是一个结构比较复杂的复合句，主句是“vi iros al okulisto”，前面的“se…”是条件状语从句。okulisto后用关系代词kiu引出一个非限制性的关系从句，这种关系从句实际可以写成另外一句（La okulisto zorge ekzamenos…）。关系从句中有两个谓语动词（ekzamenos和skribos）; por scii是第一个谓语动词的目的状语，后面的ĉu… aŭ…是动词不定式scii的宾语从句；“laŭ kiu…”是preskribon的非限制性关系从句。从语法结构看，这个句子虽然复杂，但结构相当严谨。
suferi作不及物动词用时是“受（痛苦）”、“患（病）”，它的间接宾语要作介词je或de引出。例如：
Ŝi suferas je infekta malsano. 她患传染病。
Li suferas de soifo. 他非常口渴。
suferi作及物动词用时，作“忍受”、“遭受”讲。例如：
Li suferis malsaton. 他忍饥挨饿。
Ili suferis grandajn perdojn. 他们遭受很大损失。
- okulvitroj (一副)眼镜
世界语中“一副眼镜”（okulvitroj）应该用复数，但“一条裤子”（pantalono）必须用单数，后者与英语的习惯不同。
- … kaj tiu, kiu suferas je infekta malsano, devas esti izolita, por ke li ne infektu aliajn homojn je la malsano per spirado, kontakto ktp. 患传染病的人应该被隔离起来，以免他通过呼吸、接触等将这种病传染给别人。
请注意“infekti iun je ia malsano per io”（通过某种途径把某种病传染给某人）的句式。例如：
Li infektis la infanon je ftizo per sia tuso. 他通过咳嗽将肺结核传染给这个孩子。
- … ĉar li kvietigas viajn suferojn kaj kuracas vin de viaj malsanoj. 因为他减轻你的苦痛并给你治病。
- Li estas la nemankigebla amiko de la homaro. 他是人类不可缺少的朋友。
“-ebl”是一个具有被动含义的后缀，它只能加在及物动词词根后。“mank-”是不及物动词词根，所以必须先在它的后面加-ig然后再加-ebla.
B
- Vizito al la Kuracisto
这是由不定式词组“viziti la kuraciston”将不定式改成名词而构成的名词性词组。这里使用介词al而不用de，因为de可能有两种理解：a) la kuracisto是vizito的逻辑主语（相当于la kuracisto vizitas）; b) la kuracisto是vizito这一动作的对象（相当于 vizit la kuraciston）。为了避免歧义，所以这里用al而不用de。（请参阅课本第六课课文注释A – 13.）
- Nu, kio estas al vi? 嗯，你怎么啦？
- … kaj mia ĝorĝo doloras. 我的喉咙疼。
“dolori”是一个及物动词，一般情况下它需要带有直接宾语，例如：
Ĉiumatene la kapo doloras min. 我每天早晨头疼。
但这个动词有时也可不带宾语，如：
Tiu operacio tre doloras. 这种手术很疼。
这种现象在语法上称为“及物动词的绝对用法”。
- Ĝi kovriĝas dike. 舌苔很厚。
- De antaŭhieraŭ mi manĝas nenion. 从前天起我什么也没有吃。
这里的“de”表示“从…时候起”。再如：
De du aŭ tri tagoj mi sentas min malsaneta. 两三天来我感到不舒服。
Ili estas amikoj de tiam. 他们从那时起就是朋友。
- Via stomako ne estas en ordo. 你的胃有毛病。
ne esti en ordo有故障，失调
- Nu, tenu tiel vian langon, ĝis mi finos por vi la preskribon. 好，就这样伸着舌头，直到我给你开好处方为止。（ĝis在句中作从属连词）
ĝis既可作介词，也可作从属连词。区别在于：ĝis的后面如果是名词，则是介词；如果是从句，则是连词。例如：
Ĉiunokte mi dormas tiel profunde, ke mi ne vekiĝas ĝis la mateno. 我每天夜里睡得很熟，一直睡到天亮才醒。（ĝis加在名词la mateno前，所以是介词）
Mi atendos, ĝis li venos. 我将一直等到他来。（ĝis的后面是句子“li venos”，所以ĝis是从属连词）
GRAMATIKO
冠词的用法
1．冠词主要用法如下：
1）用在确指的名词前，表示特定的人或物。例如：
Donu al mi la krajonon. 把（那支）铅笔给我。（指眼前的那一支铅笔。试比较：Donu al mi krajonon. 请给我一支铅笔。）
Kie estas la gazeto? （那份）杂志在哪里？（指当月的（或是两人都知道的某份）杂志。请比较：Kie estas gazeto? 哪里有杂志？）
Li donacis al mi vortaron. La vortaro estas tre utila por mi. 他送给我一本词典。那本词典对我很有用。（第一句中的vortaro是非确指名词，第二句中的vortaro是确指的名词）
2）用在单数名词前表示类属；用于复数名词前表示全体。例如：
La hundo estas besto. 狗是动物。（试比较：Mi vidas hundon. 我看见一条狗。）
Nur la homo kapablas paroli. 只有人才会说话。
Amu kaj respektu la kuraciston, ĉar li kvietigas viajn suferojn kaj kuracas vin de viaj malsanoj. 热爱和尊敬医生吧，因为他减轻你的苦痛并给你治病。
La fiŝoj vivas en akvo. 鱼都生活在水中。（试比较：Li aĉetis fiŝojn hieraŭ matene. 他昨天早晨买了几条鱼。）
Oni forhakis la arbojn apud la vojo. 人们把路旁的树全部砍掉了。（haki 砍。试比较：Oni forhakis arbojn apud la vojo. 人们砍掉了某条路旁的一些树。）
3）加在单数名词前，表示独一无二。例如：
La suno jam leviĝis. 太阳已经升起。
La ĉielo estas blua. 天空是蓝色的。
En la mondon venis nova sento. 新的感情来到人间。
Mortis la ĉevalo. 马死了。（指唯一的一匹马。试比较：Mortis ĉevalo. 死了一匹马。）
Ĉiumatene la kapo doloras min. 我每天早晨头疼。
Li estas la plej diligenta lernanto en la klaso. 他是班上最用功的学生。
2．不需要使用冠词的情况：
1）专有名词前一般不用冠词。例如：
Zamenhof 柴门霍夫
Petro彼得
Ĉinio 中国
Danubo 多瑙河
Varsovio 华沙
Alpoj 阿尔卑斯山
Doktoro Szilagyi 西拉奇博士
Prezidanto Mao Zedong毛泽东主席
但专有名词如果有形容词作修饰语，则需要加冠词。例如：
la bela Beijing 美丽的北京
la trankvila Don 静静的顿河
la brava Johano 勇敢的约翰
然而这也不是绝对的，试比较下列两句：
Ŝia frato estas nova Paganini. 她哥哥是一位新帕格尼尼。（帕格尼尼是十九世纪最著名的小提琴家。这里借用他的名字说明她哥哥小提琴演奏技巧高超。）
Ŝia frato estas la Paganini de la dudeka jarcento. 她哥哥是二十世纪的帕格尼尼。 （“Paganini”前加了冠词，表明她哥哥是二十世纪唯一能与Paganini相比的小提琴演奏家。）
2）物质名词和抽象名词前不用冠词。例如：
Oro estas pli peza ol fero. 金比铁重。
Malfeliĉo ofte kunigas homojn, feliĉo disigas ilin. （谚语）不幸常使人聚合，幸福常使人分离。
但是，如果物质名词和抽象名词有修饰语，则需要加冠词。例如：
La grandaj malfeliĉoj ĉiam estas silentaj. 巨大的不幸总是悄然无声的。
La ŝtalo el tiu lando estas bona. 那个国家生产的钢质量好。
3）在ĉiu, ĉiuj, ambaŭ, kies, ties, tia等词的前后或在介词da的后面，不用冠词。
4）在mia, via, lia等物主代词前后不用冠词，但如果物主代词的后面略去名词，则物主代词前需要加冠词。例如：
Ŝia elparolo estas pli bona ol la mia (= … ol mia elparolo). 她的发音比我的（发音）好。
5）最高级副词前不用冠词（但最高级形容词前通常需要用冠词）。例如：
Li kuras plej rapide el ĉiuj. 他在所有的人中跑得最快。（试比较：Li estas la plej alta el ĉiuj. 他在所有的人中个子最高。）
6）呼语前不用冠词。例如：
Atendu momenton, sinjoro. 先生，请等一下。
EKZERCOJ
I．说出下列派生词的意思（可查阅词典）：
- serĉadi, restadi, kantado, uzado, saltado, parolado, pulsado, konstruado
- hundaĉo, veteraĉo, knabaĉo, domaĉo, verkaĉo, kantaĉi, ridaĉi
- plantaĵo, kreskaĵo, estaĵo, infanaĵo, malpermesaĵo, azenaĵo, novaĵo, legomaĵo, konstruaĵo, profundaĵo, ridindaĵo, malagrablaĵo, dolĉaĵo, skribaĵo, havaĵo, manĝaĵo, trinkaĵo
- arbaro, plumaro, kamparo, homaro, vagonaro, idaro, montaro, manĝilaro, vortaro, loĝantaro, nomaro
- juneco, boneco, amikeco, alteco, beleco, homeco, frateco, besteco, patrineco, videbleco, vitreca
- murego, pordego, belega, treege, malsanega, ridegi, pluvego, domego, timego, varmego, manĝegi, riverego
- rivereto, varmeta, brileto, malsaneta, rideti, dometo, filineto
- aĉetebla, netrinkebla, legebla, farebla, nedisigebla, nuligebla, laŭebla,esperebla, nemankigebla
II．将下列句子译成汉语：
- Multaj arboj kune formas arbaron.
- Unu arbo ne estas arbaro.
- Kiu timas bestaron, ne iru arbaron.
- Lernado sen fruktoj ne restas.
- Akvofalo estas bela vidaĵ
- Sapo blankecon ne havas, tamen blanke ĝi lavas.
- Unueco donas fortecon.
- Ŝi estas infaneca, kaj ofte diras infanaĵon al mi.
- Mi vivas kun ili en intima amikeco.
- Riveretoj fluas al riveroj.
- En nia lando sin trovas ne montoj, sed nur montetoj.
- Tuso kaj amo ne estas kaŝ
- Faru hodiaŭ, kion vi povas — morgaŭvi eble okazon ne trovos.
- Kredeble estas plivarme morgaŭ.
III．用冠词“la”填空(不需要填冠词的空格内用0表示）：
- hirundo estas birdo.
- Li diris, ke li skribos al mi, kaj nun mi atendas leteron de li.
- tero rondiras ĉirkaŭ suno.
- El la ĉambro eliris homo, kiu estis fremda al mi.
- kuracisto, kiun mi konsultis hieraŭ, estas homo tre afabla.
- Ni amas novan Ĉinion.
- Pekino estas bela urbo.
- Li estas vera Herkulo. (“Herkulo”是希腊神话中的大力神，可引申为大力士)
- Li estas Herkulo de nia vilaĝo.
- Li rompis al si kapon.
- Mi demetis ĉapelon.
- fero el Anshan(鞍山) estas bona.
- Vi ricevos de li instruon, kiun vi bezonas.
- Ili venis antaŭ malfermo de la pordo, kaj tial ili devis atendis ekstere.
- oka de majo estas mia naskiĝtago.
- Li estas plej bona lernanto en la klaso.
- Lia elparolado estas pli bona ol ŝia.
- Venu, amiko, kaj sidiĝu apud mi.
- IV. 比较下列各组句子的意思：
- La partoprenantoj de la ekskurso (郊游) kunvenos en la placo.
Partoprenantoj de la ekskurso kunvenos en la placo.
- Mi vidis la knabinon, kiu portis ruĝan veston.
Mi vidis knabinon, kiu portis ruĝan veston.
- Hodiaŭ mi portos la ĉapelon.
Hodiaŭ mi portos ĉapelon.
- Mi perdis la horloĝon, kiun hieraŭ li aĉetis.
Li aĉetis horloĝon, kiu estas tre bona.
V．将下列词语译成世界语：
- 患者 2. 病 3. 重病 4. 小病 5. 传染病 6. 发烧 7. 卡他 8. 痛 9. 头痛 10. 胃痛 11. 发炎 12. 感冒 13. 咳嗽 14. 打喷嚏 15. 受伤 16. 传染 17. 近视的 18. 远视的 19. 视力 20. 脉搏 21.血压 22. 温度 23. 医院 24. 医生 25. 医生（称呼时用） 26. 外科医生 27. 护士 28. 牙科医生 29. 眼科医生 30. 治疗 31. 听诊 32. 按脉 33. 包扎 34. 护理 35. 药剂师 36. 药房 37. 隔离 38. 手术 39. 注射 40. 绷带 41. 处方 42. 药方 43. 药品 44. 内服药 45. 外用药
- VI. 将下列句子译成世界语：
1、他昨天到医院看病，因为他感到不舒服。
2、他把药方交给药房后不一会就拿到了内服药。
3、牙科医生说，他必须为她把蛀牙拔掉。
4、他的视力不好，所以他必须给自己配一副合用的眼镜。
5、外科医生昨天已给那位受重伤的工人做了手术。
6、他的肺有点毛病，他需要接受X射线检查。
7、医生的责任是给人治病，减轻人们的痛苦。我们应该尊重医生。
8、他按时服药，因此他不久病就好了。
9、他胃口不好，体温稍高，喉咙发炎。他有点感冒。
VII. 阅读下列短文：
LA BONA MEDIKAMENTO
Kristina venis al kuracisto. La kuracisto demandis:
—Sinjorino, kion vi deziras? Ĉu vi estas malsana?
—Sinjoro, mi estas ne malsana, sed malfeliĉa.
—Kial?
—Mi ne povas dormi dum noktoj.
—Pro kio vi ne povas endormiĝi?
—Mi tuj endormiĝis, sed baldaŭ mi vekiĝis, ĉar mia edzo parolas dum la tuta nokto.
—Ĉu via edzo maldormas?
—Ne. Li dormas parolante kaj parolas dormante.
—Sinjorino, mi gratulas ① vin! Vi devas esti feliĉa.
—Kial?
—Ĉar vi povas aŭdi la sekretojn ② de via edzo.
—Jes, mi povas aŭdi, sed mi ne povas kompreni.
—kial vi ne povas kompreni?
—Li parolas en Esperanto.
—Sinjorino, ne estu tiel malĝoja. Bonvole aŭskultu: por vi la plej bona medikamento estas tio, ke ankaŭ vi lernu la lingvon.
①祝贺 ②秘密
根据上面的短文辨别下列各句的意思是否正确。
- Kristina venis al kuracisto por lin konsulti, ĉar ŝi estas malsana.
- Ŝi neniel povis endormiĝi, kaj tial ŝi estis malfeliĉa.
- Tutnokte ŝia edzo parolis dum la dormado, kaj pro tio ŝi ne povis dormi trankvile.
- La kuracisto gratulis ŝin pro tio, ke ŝi povis intime paroli kun sia edzo dum la tuta nokto.
- Ŝi ne povis kompreni lian parolon, ĉar la lingvo, en kiu li parolis dormante, estis fremda al ŝi.
- La kuracisto konsilis al ŝi ankaŭ lerni la lingvon, por ke ŝi povu bone kompreni sian edzon.