正在录入，纠错请留言！
Leciono 17
DEKKVINA LECIONO 第十七课
Teksto: La Gazeo “El Popola Ĉinio”
Gramatiko: Verboj 动词 Participoj 分词 Kompleksa Tempo 复杂时
I. Novaj Vortoj 生词：
atingi v. 到达
atingo s. 成就
enhavi v. 包含
speciala a. 特别的
rubriko s. 栏目
amikeco s. 友谊
inter prep. 在……之间
Italio s. 意大利
Nederlando s. 荷兰
sinteza a. 综合的
Aŭstralio s. 澳大利亚
Kanado s. 加拿大
artikolo s. 文章
nigra a. 黑色的
kolora a. 彩色的
Danlando s. 丹麦
raporti v. 报告；报道
kuranta afero 时事
trovi v. 找到
ŝati v. 喜欢
ŝatata a. 被喜欢的
paĝo s. 页；面
numero s. 期；号码
ekspozicio s. 展览会
Rumanio s. 罗马尼亚
ekspozi v. 展出
viziti v. 拜访；访问；参观
ekspozata a. 被展出的
persono s. 人士
ŝanco s. 机会
plu adv. 再；更进一步
plua a. 进一步的
paŝo s. 步伐
plupaŝe adv. 更进一步地
forta a. 强有力的
plifortigi v. 更加加强
interkompreno s. 互相了解
Svisio s. 瑞士
kvadrata a. 平方的
metro s. 米；公尺
loko s. 地方；地点；场所
II. Teksto 课文：
La Gazeto “El Popola Ĉinio”
“El Popola Ĉinio” estas sinteza Esperanta monata gazeto, kun riĉaj artikoloj kaj multaj nigrablankaj kaj koloraj bildoj. Ĝi raportas pri novaj atingoj de Ĉinio.
Ĝi enhavas ankaŭ jenajn specialajn rubrikojn: “Amikeco”, “Esp-Novaĵoj” (Esperantaj Novaĵoj), “Inter Ni”, “Turisto”, “Nia Vivo”, “Kurantaj Aferoj”, “El la Ĉina Historio”, “Tra la Mondo”, “Por Komencantoj”, “Ĉinlingva Kurso”, ktp.
Ĉiuj povas trovi en ĝi ŝatatajn legaĵojn.
Ĉu ni povas ĝin legi? Jes, ni povas. En la rubriko “Kurantaj Aferoj” estas multaj interesaj novaĵoj. Ili estas mallongaj kaj facilaj. Jen novaĵo en p. 49, n-ro 2 de 1979.
Ekspozicio De Agrikulturaj Maŝinoj De 12 Landoj En Pekino
En aŭtuno de 1978, en Pekino okazis ekspozicio de agrikulturaj maŝinoj el 12 landoj. En ĝi estis ekspozataj pli ol 700 agrikulturiloj el pli ol 320 fabrikoj de Aŭstralio, Kanado, Danlando, Okcidenta Germanio, Italio, Japanio, Nederlando, Rumanio, Svedio, Svisio kaj Anglio. La ekspozicia areo atingis 30.000 kvadratajn metrojn. Dum 15 tagoj, ĝin vizitis pli ol 30.000 personoj el diversaj lokoj de nia lando. Ĝi donis al nia popolo bonan ŝancon por lerni fremdlandajn avangardajn teknikojn kaj plupaŝe plifortigis la interkomprenon kaj amikecon inter Ĉinio kaj tiuj landoj.
III. Gramatiko 语法：
1. 词语解释：（Vortklarigoj）
①“月刊”是 monata gazeto。“双月刊”，就是 dumonata gazeto。“季刊”就是 trimonata gazeto。
② nigra 是“黑色的”blanka 是“白色的”合成为一个词就是 nigrablanka 黑白的。nigra 末尾的 a 不要省，因为省了就不便发音了：nigrblanka。
③ havi 是“有”，enhavi 就是“在里面有（包含）。”它的名词形式 enhavo 就是“目录”。
④ -ec-（后缀）抽象地表示性质。例：juna 年青的，juneco 青春；amiko 朋友，amikeco 友谊（之情）。
⑤ kuranta 是由 kur-（跑）加上接尾 -ant，再加上形容词尾构成的主动式现在时分词形容词，直译为“正在跑的”，也就是正在发生的，如：
kuranta afero 正在发生的事、时事，
kuranta jaro 正在发生的这一年、今年。
⑥ trovi 是“找到”，serĉi 是寻找。
⑦ -at- 是被动式现在时分词接尾，表示“被……”
ŝati 是“喜欢”，ŝatata 就是“被喜欢的”
lerni 是“学习”，lernata 就是“被学习的”
ami 是“爱”，amata 就是“被爱的”
ekspozi 是“展出”，ekspozata 就是“被展出的”
⑧ agrikulturo 是“农业”，il 表示工具，agrikulturilo 是“农业工具，农业机械”
⑨现在世界语中对国名的写法有三种形式：
（1）用 -i （或 -uj），例：Ĉinio（中国），Francio（法国），Italio（意大利），Svedio（瑞典），Svisio（瑞士）
（2）用 -lando，例：Finnlando（芬兰），Nederlando（荷兰），Danlando（丹麦）
（3）不用什么标记，例：Kanado（加拿大），Kubo（古巴），Kamboĝo（柬埔寨）
⑩ inter 是介词意为“在……之间”
nacio 是“国家，民族”，internacia“国际的”；parolo 是“讲话”，interparolo“交谈”；kompreni 是“了解”，interkompreno 是“互相了解”；vidi 是“看见”，intervidi 是“会见”。
⑪ p. 为 paĝo 的缩写；n-ro 为 numero 的缩写。
⑫ k.t.p 为 kaj tiel plu 的缩写，k.a 为 kaj aliaj 的缩写，均为“等等”。
⑬ 1978 读作 mil naŭcent sepdek ok
30.000 读作 tridek mil
300.000 读作 tricent mil
2. 动词（Verbo）
①动词分类。
（1）按语气分为：主动语气，被动语气
（2）按式分为：叙述式，假定式，命令式，不定式
（3）按时分为：简单时，复杂时
简单时内又可分：现在时，过去时，将来时
复杂时内又可分：
现在的现在时、现在的过去时、现在的将来时、
过去的现在时、过去的过去时、过去的将来时、
将来的现在时、将来的过去时、将来的将来时等
（4）按是否需要宾语分为：
及物动词（又称“他动词”，在词典里简称【他】）
不及物动词（又称“自动词”，在词典里简称【自】）
②动词有六个词尾：-as、-is、-os、-us、-u、-i 分别用于下列式和时：
| 式 | 时 | 词例 |
| 叙述式 | 现在时 过去时 将来时 |
leg-as leg-is leg-os |
| 假定式 | leg-us | |
| 命令式 | leg-u | |
| 不定式 | leg-i |
又有六个分词（participo）后缀 -ant-，-int-，-ont-，-at-，-it-，-ot-，分别属于下列语气和时态：
| 现在时 | 过去时 | 将来时 | |
| 主动 | -ant- | -int- | -ont- |
| 被动 | -at- | -it- | -ot- |
（参看十六条语法第六条）
按：可以这样记忆：
将来 o —— s 叙述式
将来 o —— nt（主动分词）
将来 o —— t（被动分词）
现在 a —— s 叙述式
现在 a —— nt（主动分词）
现在 a —— t（被动分词）
过去 i —— s 叙述式
过去 i —— nt（主动分词）
过去 i —— t（被动分词）
六个动词词尾分别与六个分词后缀搭配，一共可形成三十六种时态，用法详见“复杂时”。
③叙述式用来陈述发生的事情
例：Mi leg-as. 我正在读（现在发生的事或一般真理用现在时）
Mi leg-is. 我过去读了（过去发生的事用过去时）
Mi leg-os. 我将要读（将要发生的事用将来时）
④假定式用于假设，不肯定或客气的口气
例：Se mi estus birdo. 如果我是一只小鸟。（假设）
Ĉu mi povus havi la libron? 我可以得到这本书吗？（客气的请求）
⑤命令式用于请求、愿望和命令
例：Sidiĝu! 请坐！Silentu! 肃静！
⑥不定式用于动词原形，它既不表示叙述、愿望、命令、假设，也不表示时间语气，不定式一般不能单独用来作谓语（只能和另一动词共同作谓语）。不定式动词常常具有双重性质，除了动词的性质之外，也能同时兼有另一词类（例如：名、形、副）的性质。
3. 分词（participoj）
动词加上分词后缀，再加形容词或名词，就可转化为具有时间观念的形容词、名词或副词，并可与 esti 结合构成动词复杂时。
主动分词后缀：将来 -ont- 现在 -ant- 过去 -int-
被动分词后缀：将来 -ot- 现在 -at- 过去 -it-
例如：insulti 骂、责骂，insulto 责骂，insulta 骂人的
主动：insultonta 将要骂人的 insultanta 正在骂人的 insultinta 已骂过人的
被动：insultota 就要挨骂的 insultata 正在挨骂的 insultita 已被骂过的
上面是分词形容词，把词尾改为 o 就成分词名词。
主动：insultonto 要骂的人 insultanto 正在骂人的人 insultinto 已骂过人的人
被动：insultoto 就要挨骂的人 insultato 正在挨骂的人 insultito 已挨过骂的人
把词尾改为 e 就成分词副词。
主动：insultonte 就要骂人之时 insultante 正当骂人之时 insultinte 已骂过人之后
被动：insultote 就要挨骂之时 insultate 正在挨骂之时 insultite 已被骂过之后
4. 复杂时（kompleksa tempo）
复杂时内分主动、被动、假定、命令、不定几种不同的语气。
①主动语气和复杂时，是由 esti 加主动分词形容词构成，这时 esti 起助动词的作用。esti 本身有三种时态 as，is，os，分词也有三种时态 anta，inta，onta，相互搭配共得九种复杂的时态。
我们以“我读书”为例：用复杂时来表示，复杂时有两个部分。
由 esti + 分词形容词 构成
第一部分用 esti，它的词尾表示绝对时，即相对于此时此刻而言。如果正在发生，就用 -as；如果已经发生过，就用 -is；如果将要发生，就用 -os。
第二部分，分词后缀的选择要表示相对时，即相对于说话那个时刻而言。是当时，就用 -ant-；是过去就用 -int-；是未来，就用 -ont-。
estas —— -anta
estas —— -inta
estas —— -onta
estis —— -anta
estis —— -inta
estis —— -onta
estos —— -anta
estos —— -inta
estos —— -onta
例：（1）现在的现在时
Mi estas leganta la libron.（我现在正在读这本书。）
（2）现在的过去时
Mi estas leginta la libron.（我现在已读过那本书了。）
（3）现在的将来时
Mi estas legonta la libron.（我现在将要读那本书。）
说过去的事，绝对时是过去，所以 esti 用 is 词尾。
（4）过去的现在时
Mi estis leganta la libron.（我当时正在读那本书。）
（5）过去的过去时
Mi estis leginta la libron.（我当时已读过那本书。）
（6）过去的将来时
Mi estis legonta la libron.（我当时将要读那本书。）
说将来的事，绝对时是将来，所以 esti 用 os 词尾。
（7）将来的现在时
Mi estos leganta la libron.（我将正在读那本书。）
（8）将来的过去时
Mi estos leginta la libron.（我将读过了那本书。）
（9）将来的将来时
Mi estos legonta la libron.（我将要去读那本书。）
②被动语气和复杂时，用来表示主语“被……”的场合，由 esti 加被动分词形容词构成。这时 esti 起助动词的作用，esti 本身有三种时态 as、is、os，分词也有三种时态 at、it、ot，互相搭配共九种复杂的时态。
estas —— -ata
estas —— -ita
estas —— -ota
estis —— -ata
estis —— -ita
estis —— -ota
estos —— -ata
estos —— -ita
estos —— -ota
我们仍以“我读书”为例：当我们说 Mi legas libron 时，mi 是主语（主动者），libron 是宾语（被动者）。
现在我们想以被动者“书”为主语，要说“书被读”，这时就要用到被动语气和复杂时
例：（1）现在的现在时：
Libro estas legata.（书正被读。）
这一部分要看成是一个整体，意为现在（由 estas 词尾表示）正被读（由 ata 表示）。
（2）现在的过去时：
Libro estas legita.（书被读了。）
说话的此时（由 estas 表示）已被读过了（由 ita 表示）。
（3）现在的将来时：
Libro estas legota.（书将被读。）
说话的此时（由 estas 表示）将被读（由 -ota 表示）
如果说的是过去的事情可用 estis 加上三种分词后缀，分别得到：
（4）过去的现在时：
Libro estis legata.（书当时正被读。）
相对于现在而言这件事是过去发生的，所以用 estis，当时正被读，所以用 -ata 表示。
（5）过去的过去时：
Libro estis legita.（书当时已被读过了。）
当时已被读过，所以用 -ita 表示。
（6）过去的将来时：
Libro estis legota.（书当时将要被读。）
当时将要被读，所以用 -ota 表示。
如果说的是将来发生的事，可用 estos 加上三种分词后缀，分别得到：
（7）将来的现在时：
Libro estos legata.（书将要正被读。）
相对于现在而言，这件事将要发生，所以用 estos，当时正被读，所以用 -ata 表示。
（8）将来的过去时：
Libro estos legita.（书将要被读过。）
当时已被读过，所以用 -ita 表示。
（9）将来的将来时：
Libro estos legota.（书将要将被读。）
当时尚未发生，所以用 -ota 表示。
用被动语气的句中如果要讲到动作的主动者，要用 de… 介词短语，例如：La libro estas legata de mi.（这书正在被我阅读。）
③ estus（假定式），estu（命令式）和 esti（不定式）也都可以分别和6个分词形容词搭配，构成带有假定、命令、不定含义和不同语气的复杂时态共十八种。连同前述九种主动语气复杂时和九种被动语气复杂时共有三十六种复杂时态。
IV. Legaĵoj 读物：
insulti 骂；责骂
letero 信；书信
komprenebla 自然的；当然的；可理解的
ju pli…des pli… 越……越……
Madagaskaro 马达加斯加
klara 清晰的；明白的
legebla 能阅读的
heroino 女英雄
Pollando 波兰
naturo 自然；天性
Belgio 比利时
varia 善变的；变动不定的
agrable 令人舒适；令人喜悦地
eksteraĵo 外面；外部
alloga 吸引人的；引起兴趣的
intima 亲切的
brila 光明的；辉煌的；灿烂的
parko 公园
konvinkiĝi 信服；获得信念
fumi 抽烟
okupata 忙碌的
ĝeni 打扰
afabla 和蔼；客气
bati 打
El Popola Ĉinio estas ŝatata ankaŭ de diverslandaj legantoj tra la mondo. Jen kelkaj vortoj el leteroj de legantoj en EPĈ① n-ro 6 kaj 7 de 1981:
EPĈ estas facile komprenebla② por ĉiu leganto. Ju pli la teksto estas komprenebla, des pli ĝi estos interesa al ĉiu.
—de RAKOTONDRAVAO (Madagaskaro)
Mi tre ŝatas legi artikolon pri Verda Majo. La Esperanta lingvo en la artikolo estas tre klara kaj facile legebla. La heroino Verda Majo estas vera esperantistino kaj granda homo.
—de GRAZYNALASZCZAK (Pollando)
Mi tre ŝatas la rubrikojn “Vidindaj Lokoj” kaj “Tra la Mondo”, kaj aliajn artikolojn pri la naturo (floro kaj pejzaĝoj), la historio kaj la kulturo de Ĉinio. Tiel mi multe lernas kaj komprenas la vivon en via bela lando.
—de De Craene Caestecker (Belgio)
La enhavo estas tre varia kaj tre agrable ĝin legi. La eksteraĵo③ estas alloga④ kaj intima.
—de VLADOKOSEF (Aŭstralio)
Leginte vian raporton pri la brila ekspozicio* en Beihai-parko en Beijing, mi konvinkiĝis, ke vere diligente laboras la Ĉina Esperanto-Ligo, kaj tio multe ĝojigis nin esperantistojn.
—de J. H. ERIKSEN (Danlando)
*指1980年5月22日至6月2日在北京北海公园举办的中国世界语书刊广播展览，有一万四千人参观过这个展览。
① EPĈ 是 El Popola Ĉinio 的缩写，读做 e-po-ĉo。
② -ebl-（后缀）表示“可能，可以被……”
例如：manĝi 是“吃”，manĝ-ebla 就是“可以吃的、吃得的”
kompreni 是“懂”，kompren-ebla 就是“可以懂得的”“可以理解的”，kompren-eble 就是“当然”
legi 是“读”，legebla 就是“可以读的”
③ ekster 是“在……外面”，ekster-aĵo 就是“外面的东西”就杂志而言即封面、封底、外部装页等
④ logi 是“引诱”，al-loga 是“诱人的，吸引人的”
V. Konversacio 会话：
1. Bonan vesperon, Kamarado Zhang!
2. Bonvenon, bonvenon! Kamarado Zhang! Eniru! Sidiĝu! Teon! Ĉu vi fumas?
3. Dankon, dankon! Mi ne fumas! Ĉu vi estas okupata?
4. Ne, mi ne estas okupata. Mi estas libera.
5. Ĉu mi ne ĝenus vin?
6. Tute ne. Mi estas leginta libron.
7. Ĉu la libro legita de vi estas interesa?
8. Jes, tre interesa.
9. Ĉu mi povus legi ĝin?
10. Kompreneble jes, sed legu rapide!
11. En sabato mi estos leginta la libron.
12. Ho, se ĝi estus legita antaŭ sabato, mi donu al vi alian legindan libron.
13. Mil dankojn! Vi estas tre afabla.
14. Ne dankinde.
VI. Ekzerco 练习：
1. 将课文、阅读材料及会话译成汉语。
2. 用世界语造下列各词：
（1）兄弟之情
（2）母性
（3）幼稚（性）
（4）英勇，英雄气概
（5）分散性
（6）可以作的
（7）可以达到的
（8）可以看见的
（9）可以喝的
（10）可以找到的
3. 判别下列动词的时和式，并译成汉语：
（1）skribi
（2）trovis
（3）komencu
（4）aŭskultas
（5）posedus
（6）vidos
（7）legu
（8）ŝatas
（9）flugi
（10）amos
（11）loĝus
（12）komprenis
4. 根据课文回答下列问题：
（1）Ĉu “El Popola Ĉinio” (EPĈ) estas dumonata gazeto?
（2）Ĉu EPĈ estas sinteza gazeto?
（3）Pri kio raportas EPĈ?
（4）Kiajn bildojn enhavas EPĈ?
（5）Kiujn rubrikojn enhavas EPĈ?
（6）Ĉu vi povas trovi ŝatatan rubrikon en EPĈ?
（7）Ĉu vi ŝatas la rubrikon “Por Komencantoj”?
（8）Kial vi ŝatas la rubrikon?
（9）Ĉu novaĵoj en EPĈ estas longaj?
（10）Ĉu bildoj en EPĈ estas belaj?
5. 翻译下列句子，并指出哪些是分词形容词，分词名分，哪几句是被动语气，哪几句是复杂时：
（1）Deksepa leciono estas lernata.
（2）Deksesa leciono estas lernita.
（3）Dekoka leciono estas lernota.
（4）En somero mi estis vizitonta la ekspozicion.
（5）En aŭtuno mi estas vizitinta la ekspozicion.
（6）En vintro mi estos vizitinta la ekspozicion.
（7）Mi batas lin, mi estas batanto.
（8）Mi batas lin, li estas batato.
（9）Mi batis lin, mi estas batinto.
（10）Mi batis lin, li estas batito.
（11）Mi batos lin, mi estas batonto.
（12）Mi batos lin, li estas batoto.
6. 汉译世：
①中国的世界语者们在北京、上海、武汉、黄石、无锡、广州等城市举办过世界语展览。
②最大的世界语展览于1980年5月22日在北京举行。
③1980年1月在上海也举办过世界语展览。
④展出了许多外国世界语书刊。
⑤还展出了柴门霍夫博士的肖像。
⑥不仅上海世界语者们，而且其他地方的世界语者们也参观了展览。
⑦世界语加强了中国和外国人民之间的互相了解和友谊。
⑧中国的世界语杂志很受外国朋友的喜爱。
⑨美丽的苏州吸引了许多中外旅游者。
⑩苏州还有许多新、老世界语者。
返回 胡国柱世界语初级教程
reveni al ABC de ESPERANTO