刘鸿元
Ke是从属连词，其本身没有意义，只是起语法作用，用来引导解释性的从句（eksplika prop-o）。由ke引导的从句统称为ke从句，在句中可以充当主语、宾语、表语、状语、同位语等多种成分。根据柴氏的书写方式，ke从句前一般要用逗号。
A. 引导名词性从句：
1. 主语从句，例如：
Estas al mi tre agrable, ke mi havas nun la okazon saluti vin. OV.381 我非常高兴，我现在有机会向你们致敬。
Ne bone estas, ke… la malsanuloj fumas tian fortan tabakon. Rz.7 病人抽这样的烈性烟可不好。
El la dirita regulo sekvas, ke… ni povas ĉiam uzi… Ek.29 从上述规则可知，我们可以总是用……
2. 同位语从句，ke从句前有先行词。例如：
Mi faras al vi donacon, ke… el via buŝo eliros floro. FE.15 我给你一句赠言，从你嘴中出来的要是鲜花。
Tiun supozon, ke li estas trompisto, mi tuj pruvos al vi. PIV.547 我会立即向你证实他是骗子的推想。
Tio venas de la fakto, ke peceto da vitro penetris en lian koron. FA.2-72 这是因为一块玻璃碎片刺进了他的心里。
Kiel pentraĵo ĉio klare kopiiĝis en ĝi [= la akvo], nur kun la diferenco, ke ĉio staris sur la kapo. FA.2-122 这一切都在水里映出来，像图画一样，只不过是颠倒的罢了。
3. 表语从句，例如：
Lia penso estas, ke ni devas akcepti la inviton. PIV.547 他的想法是，我们必须接受那邀请。
Ŝajnis, ke tio ne estas tero, sed ora nubo. F.1-29 那仿佛不是大地，而是金色的云彩。
Ŝajnas al mi, ke la sinjorino tro multe promesas. H.103 我觉得这女人表白得太过了些。
4. 宾语从句，例如：
Mi sentas, ke la morto min baldaŭ vokos al la lasta vojo. H.101 我感觉，死神不久就要唤我去末路。
Nun li komprenis, ke danĝere estus pli longe malcedi. Tx 现在他懂了，再要抵抗下去是危险的。
Ĉu efektive la malgranda Kay mortis? La rozoj… diras, ke ne! FA.2-59 小加伊真的死了吗？玫瑰花们说没有。◇ke ne = ke ĝi ne mortis.
La maljuna virino malsaniĝis kaj oni diris, ke danĝere. Z 老太太病了，据说病情危险。◇ke ne = ke ŝi estis danĝere malsana.
三点说明：
①在表示diri, kredi, pensi等义的动词后，柴氏有时省略从属连词ke。例如：
Vi scias ja, vi ilin al mi donis. H.89 您肯定知道，您把它们给了我。
Mi diras al vi, ŝi ricevos [kristanan enterigon]. H.167 我告诉你，她将要照基督教葬礼下葬。
Ho, mia reĝo, kredu, mi ĝin faris pro embaraso, ne pro malkonfido. IT.17 大王啊，相信我，我这样做是由于有我的苦衷，并非不信任。
②Ke从句中的谓语动词可以根据意思而使用各种语式，例如：
Zorgu, ke la reĝo ricevu la leterojn. H.155 要让国王收到（我给他的）信。◇宾语从句的动词用了命令式ricevu。
Ne ekzistas eĉ la plej malgranda kaŭzo por timi, ke aperus ia nova lingvo, kiu elpuŝus Esperanton. OV.306 不存在哪怕是最小的理由，担心会出现排斥世界语的某种新语言。◇ke从句充当名词kaŭzo的同位语，其中的动词用了假定式aperus，表示没有可能。
③有时，用al tio ke, pri tio ke, je tio ke等引导间接宾语从句，例如：
Li dankas sian riĉon al tio, ke li estis ĉiam ege avara. PAG.316 他将自己的财富归功于他总是极其吝啬。／……归功于他一贯的极度吝啬。
Ni certe ĉiuj konsentas pri tio, ke li estas malsaĝa. FA.2-6 我们当然有一致的意见，那就是他是一个傻瓜。
Jakob sciiĝis [pri tio], ke oni vendas grenon en Egiptujo. Gn.42:1 雅各知道，埃及有粮食卖。◇本句中省略了pri tio。
Multaj homoj kredas je tio, ke homoj kiuj ne scipovas la anglan havas nenion interesan por diri. Tx 许多人都相信，没有掌握英语的人没有兴趣说英语。
B. 引导状语从句：
1. “副词＋ke”引导的状语从句（此处副词是先行词），例如：
①引导假定从句：supoze ke 假如，如果；nur ke 只要；kondiĉe ke 以…为条件，只要；konsidere ke 考虑到，鉴于；pretekste ke 以…为借口。例如：
Supoze, ke ĉio glate iros, vi estos elektita. PIV.1100 假如一切顺利，你将当选。
Supoze ke estas dioj, tiuj dioj estas bonaj. PIV.547 假定有神，那些神也是善神。
Ili kantu, nur ke ili pagu. DEF.269 只要他们付钱，就让他们唱歌。
Mi laborus dume senpage… nur ke mi povu ellerni. M.98 只要我能学会，我暂时可以不计报酬。
Mi venos, kondiĉe ke vi venos. VE.82 只要你来，我就来。
Mi morgaŭ foriros, kondiĉe ke vi min akompanos. PIV.547 只要你陪我，我明天就离开。
Vi bone agis, konsidere ke tio estas via unuafoja provo. 考虑到这是你的首次尝试，你做得不错。
Li ne volas ĝin [= la pripensaĵon] komuniki al la polico, pretekste ke li tro dubas. Tx 他借口有太多的怀疑而不想把所想的事告诉警方。
②引导原因从句：nun ke 既然，由于；tial ke [= ĉar] 因为。例如：
Nun ke vi certe faros, kion vi promesis, mi estas tute trankvila. PAG.328 既然你肯定将兑现你的诺言，我也就完全放心了。
Ĉiuj ŝatis Esperanton tial, ke ĝi alproksimigas la homajn korojn. Z 之所以大家喜欢世界语，是因为它拉近了人们的心。
③引导因果从句：tiel ke 以致于，致使，结果是；tiom ke（那么多…）以致于。例如：
Mi tiel kuris, ke mi ne povas retrovi la spiron. PIV.547 我跑得上气不接下气。
Oni min admiras kaj min envias, tiel ke mi eĉ komencas timi. FK.27 人们赞美我，羡慕我，结果我都害怕起来了。
Faru tiamaniere, ke ĉio estu konvena. Rz.6 您务必把一切都准备好。
Li drinkis tiom, ke li ebriiĝis. RV 他喝了这么多（酒），都喝醉了。
有时省略先行词，例如：
Estis frosto, ke la neĝo kraketadis. FA.3-26 天寒地冻，雪都冻得噼啪作响。
④引导让步从句：spite (tion) ke 不顾，尽管。例如：
Li ne venis spite tion, ke [li havas tempon]. PAG.30 尽管（他有时间），他还是没来。
Religio estos en la 21a jarcento anakronismo, spite ke la plimulto de la homoj estas religiaj. Tx 宗教在21世纪将要过时，虽然大多数人还是笃信宗教。
2. “介词＋tio ke”引导的状语从句（其中的tio，甚至“介词＋tio”，有时省略），例如：
①引导协同从句：kun tio ke 与…一起。例如：
Mia permeso estis ligita kun tio, ke vi ĝustatempe revenos. PAG.330 我的准许是与你及时返回联系在一起的。／如果你能按时回来，我就准许你。
Oni ne ripozu kun tio, ke oni mem faru ion por antaŭeniri. Tx 人们不要休息，而要为了进步而自己做点什么。
②引导分离从句：krom (tio,) ke 除…之外；sen (tio,) ke 没有…就／不曾（做某事）；anstataŭ (tio,) ke 而不是。例如：
Ĉio estas en plena ordo krom tio, ke vienanoj ĉe promenoj povas disŝiri ĉi tie sian pantalonon. Ŝk.326 万事俱备，只有一点不方便，维也纳人在游玩时可能会挂破裤子。
Mi… nenion pli postulus, krom ke oni montru al mi sindonecon kaj estimon. Rz.34 我对人不求什么，只求别人对我坦诚和尊重。
Via patro neniam povis ekrigardi vin sen tio, ke li batus sin en la bruston. Rb.41 你父亲一看见你，就总是要捶胸叹气。（直译：你父亲从不会一看见你就不捶胸叹气。）
Nenia [firmao] volus akcepti sen ke ĝi ricevu ian privilegion. OV.367 没有一家公司愿意接受，除非让它获得某种特权。
Anstataŭ tio, ke ni vane atendas, pli bone estos tuj komenci la laboron. PAG.331 我们最好立即就开始工作，而不是徒劳地等待。
Anstataŭ ke vi portos la pakaĵon mem, pli bone estos ĝin sendi per biciklisto. PAG.331 你不要自己提行李，最好通过自行车手去送它。
③引导让步从句：malgraŭ (tio) ke 尽管／虽然。例如：
Malgraŭ tio, ke li plenumas la funkcion, en la spektaklo senteblas lia fremdeco. Tx 尽管他尽了职责，但是在表演中还是可以感觉到他的生疏。
Li klopodis daŭrigi, malgraŭ ke li estis tre laca. PMEG 他尽力接着做，虽然他很累。
④引导起源从句：el tio ke 由…（引起）。例如：
La katastrofo devenis el tio, ke unu rado de la aŭto elfalis. PAG.338 灾难是由汽车的一个轮子脱落而引起的。
⑤引导结果从句：je/en tion ke 变成（某种状态）。例如：
Mi ŝanĝis mian decidon je tio [= en tion], ke mi restos hejme. PAG.338 我将我的决定改为待在家里。
⑥引导表状态的从句：en tio ke 在（某种状态）中。例如：
Estas… nenio neebla en tio, ke… ĉiuj ellernadu unu saman lingvon. FK.263 所有人都学会同一种语言，这也未必不可能。
⑦引导方式从句：per tio ke 通过／以…的方式，laŭ tio ke 依据…而。例如：
Ni estas feliĉaj jam per tio, ke ni ne estas tro feliĉaj. H.66 我们的快乐就在于不过分快乐。
Fantaziaĵo diferencas de sciencfikcio laŭ tio, ke ĝi ne pretendas esti versimila. Tx 幻觉与科幻的区别在于它不妄求可能性。
⑧引导原因从句：pro tio ke [= ĉar] 因为／由于。例如：
Vi ne devas kulpigi min pro tio, ke mi ne plenumis vian deziron. M.90 请你别由于我拒绝你的请求而怪我吧。
有时省略pro tio，例如：
Mi ĝojas, ke vi bone fartas. PIV.547 你身体好，我很高兴。
Mi dankas, ke vi venis. PIV.547 （我）感谢你的到来。
⑨引导目的从句：por ke [← por tio ke] 以便／为的是。更常用por ke；从句中的谓语动词一般要用命令式。例如：
Faru ion al la homoj, por ke ili nenion al vi faru. BV.24 要做好事，以免你被别人欺负。
Ni ĉiuj vokos kaj alkrios lin por ke li restu kun ni. ŜU.20 我们大家将会呼唤他，让他留下来和我们在一起。
Ni akiras ion nur por tio, ke ni denove dolore ĝin perdu. Rb.94 我们赢得了什么，只 是为了又痛苦地失去它。
有时省略por，例如：
Al ĉiuj anoncu, ke ĉiuj sciu. Rz.82 你去晓瑜大家知道。
Trapiku lin, ke li momente falu. H.117 （用剑）刺穿他，让他瞬间倒地。
Kiu mi estas, ke mi iru al Faraono? Er.3:11 我是什么人，竟能去见法老？
返回世界语学习问答栏目