La Oka Leciono
第八课
【Tipaj frazoj (句型)】
- Ĉu vi ŝatas legi librojn (kuri en la ĝardeno, sidi en la ĉambro, lerni Esperanton)?
Jes, mi tre ŝatas legi librojn (kuri en la ĝardeno, sidi en la ĉambro, lerni Esperanton).
- Ĉu plaĉas al vi la Esperanta libro (la ĉinaj libroj, la granda ĝardeno, la longa plumo)?
Jes, tre plaĉas al mi la Esperanta libro (la ĉinaj libroj, la granda ĝardeno, la longa plumo).
- Kien vi iros?
Mi iros al la urbo por aĉeti librojn (por viziti miajn amikojn, por kuraci la malsanulon).
- La parko estas tre bela (tre granda, tre bona).
Ĉu vi ne iros tien?
Jes, mi iros tien.
Teksto (课文)
Nia Esperanto-Kurso
En nia universitato estas nedeviga Esperanto-kurso. Multaj studentoj ĝin vizitas. La kurso funkcias ĉiu-vendrede.
Nia instruisto estas veterana esperantisto. Dum la tuta vivo li lernadas kaj propagandas Esperanton. Nun li estas maljuna, sed li ankoraŭ pene laboras por la Esperanto-movado. Li instruas bone, kaj ni tre ŝatas lin.
Kiam la leciono iras, ni legas aŭ aŭskultas al nia instruisto. Post la leciono, ni interparolas Esperante. Kvankam ni parolas ne tre bone, ni ŝatas ĝin paroli. Nun ni devas bone lerni Esperanton, kaj poste ni faros niajn kontribuojn al la Esperanto-movado.
Vortoj (生词)
plaĉi 使人喜爱 | leciono 课 |
viziti 访问,经常参加 | post 在……之后 |
kurso 学习班,课程 | paroli 讲,说 |
nedeviga 自愿的,选修的 | universitato 大学 |
vendredo 星期五 | funkcii 进行,其作用 |
veterana 资格老的,经 验丰富的 |
dum 在……期间 |
propagandi 宣传 | tuta 全部的,整个的 |
juna 年轻的 | nun 现在 |
fari 做,制造,作出 | ankoraŭ 仍然,还 |
movi 移动,运动 | kontribuo 贡献 |
aŭskulti 听 | parko 公园 |
inter 在……之间 | aĉeti 买,购买 |
devi 应该,必须 | |
-ad (接尾)表示动作的持续反复 | |
-ul (接尾)表示具有某种特征的人 |
【概说】
这一课有三个重点:一、不定式;二、宾格不表示宾语(宾语的目的格用法);三、否定疑问句。
一、不定式
动词的不定式是动词的一种非谓语形式。也就是说,不定式动词不是用来作谓语的。不定式是由动词词根加 -i 构成。使用不定式时须注意以下几点:
- 动词不定式不构成谓语,也就是说,它失去了动词的一个重要特征。我们知道,谓语是由动词构成的,反过来讲,动词的一个重要用途就是作谓语。但动词不定式不构成谓语(准确地讲,不能单独构成谓语),这就是掉了动词的主要作用。但是,除了不能作谓语外,它还保留了动词的其他特点,如它可以像谓语动词一样,有自己的宾语,也可以带状语。如:Liiros al la urbo por aĉeti librojn. (他要进城去买书。)句中aĉeti是动词不定式,在句中作状语,而不是谓语,但它有自己的宾语librojn。又如:Ni devas bone lerni Esperanton(我们应当好好地学习世界语)。不定式 lerni 有副词 bone 修饰,bone作这个不定式的状语,同时 lerni 还带有宾语 Esperanton。
- 动词不定式及其短语可以像名词一样作主语、宾语,也可以像副词一样作状语。如:
Mi ŝatas legi librojn(我喜欢读书).
legi librojn是不定式短语,就像一个名词一样,它作 ŝatas 的宾语,是 ŝatas 这个动词的承受着,喜欢的对象。
Mi iros al la urbo por aĉeti librojn(我要进城去买书).
aĉeti librojn表示“我进城”的目的,属于目的状语一类。做目的状语的不定式经常与 por 连用。
二、宾格不表示宾语(宾语的目的格用法)
我们前面学过,宾语须带其符号 -n ,但世界语目的格 -n 用途很广,它有时并不表示宾语,而作其他用途。我们这一课中出现了宾格 -n 表示动作方向就是这样的用法。
Ĉu vi ne iros tien?
你不到那儿去吗?
如果我们再tien后不加宾格词尾 -n ,则是:
Ĉu vi ne iros tie?
你不在那儿走动吗?
少了一个 -n ,意思相差很大。前一个是从此地到彼地,表示运动的方向,后一个在原地活动,只表示一个地点。
又如:Li iras hejme.(他在家里走动)。Li iras hejmen.(他向家里走去,或他回家)。后一个句子等于 Li iras al la hejmo. 我们都知道 al 是可以表示运动方向的。那么,-n 在这种用法上实际是代替了介词 al 而表示动向。
三、否定疑问句
否定疑问句是在一般疑问句的动词之前加否定词 ne 构成。
Ĉu vi ne legis la libron? 你(难道)没有读过那本书?
Jes, mi legis la libron. 不,我读过了。
Ne, mi ne legis la libron. 是的,我没读过。
回答是,世界语与汉语习惯不同。读过了就用 Jes ,没读过就用 Ne ,而汉语则与此相反。
【句型与课文注释】
- Ĉu vi ŝatas legi librojn?(你喜欢读书吗?)动词不定式短语作ŝatas 的宾语。
- Ĉu plaĉas al vi la Esperanta libro?(那本世界语书你喜欢吗?)注意这个句子的结构:主语Esperanta libro被放到最后了,这是一个倒装句。当主语比较长时,多把主语放在谓语后面以保持句子平衡。但如果主语很短,则放在前面,如:
Ĉu li plaĉas al vi?(你喜欢他吗?)
在这种结构中,al是必须用的,al后的名词或代词是喜欢者,它与 ŝatas 的用法区别很大。比较:
Li ŝatas nin.
Ni plaĉas al li.
这两个句子的意思是一样的。
- malsanulo:病人。sana 为“健康”,malsana 为“生病”,malsanulo意为“病人”。接尾词 -ul 是表示具有某种特征的人。
- Ĉu vi ne iros tien?(你难道不去哪儿吗?)否定疑问句带有反问之意,翻译时可以加上“难道”二字。
- Esperanto-kurso :世界语讲习班,这是两个单词构成的合成词。
- nedeviga Esperanto-kurso:世界语选修班。
- viziti:这个词可理解为“拜访、访问”,也可以理解为“参加”,“经常去”等等。
- La kurso funkcias ĉiuvendrede:讲习班每周礼拜五上课,ĉiuvendrede是合成词。
- esperantisto:世界语者。Esperanto是一个固定的专有名词,应该大写,它的形容词和副词形式也要大写:Esperanta, Esperante。但其他变化形式可以不大写,如:esperantisto。
- dum la tuta vivo:整整一生当中。
- sed li ankoraŭ pene laboras por la Esperanto-movado.但他仍在为世界语运动而努力工作。接尾词 -ad 表示动作的持续与反复。因为世界语运动不是一时半刻的运动,因此,movado 加上 -ad ,表示是一个长期的运动。Esperanto-movado 不能分开写,因为世界语中名词是不能做定语的。两个名词由连字符连接,才能表示实际的修饰关系。
- la leciono iras:课程在进行。iri 原意“走”,这儿理解为“进行”。
- aŭskultas:听……。auskulti 是不及物动词,加上 al 表示“听”这个动作的方向;如果表示要听谁的讲话,必须加上 al。
- interparoli:交谈。
- Esperante:副词形式表示方式或使用的工具。interparoli Esperante 译为:用世界语交谈。
- Ni ŝatas ĝin paroli:我们喜欢讲世界语。paroli作 ŝatas 的宾语,ĝin 作 paroli 的宾语。
- bone lerni Esperanton,动词不定式短语作宾语。
Gramatiko (语法)
名词的种类
一、普通名词和专有名词
名词可以分为两大类:普通名词和专有名词。
普通名词表示某一类人、某一类事物、某种物质或抽象概念的名称。
某一类人:knabo(男孩),vilaĝano(村民),kamparano(农民),urbano(市民)
某一类事物:floro(花),tablo(桌子),plumo(钢笔)
某种物质:akvo(水),papero(纸)。(这中名词可成为物质名词,它与表示某一类事物的名词的区别在于,某类事物的名词可以用数目来计算,而物质名词则不可能用数目来计算。如我们可以说:du floroj,但却不能讲 du akvoj, akvo是不论个儿的。因此,物质名词也没有复数形式。)
抽象概念:feliĉo(愉快,幸福),laboro(工作)。
专有名词表示个别人、团体、地方、机构或事物的名称,第一个字母必须大写。如:
Petro(彼得),Esperanto(世界语),Chongqing(重庆)
中国的地方和人名都用汉语拼音。因此,学习世界语的同志有必要学好汉语拼音。
二、可数名词和不可数名词
从另外一个角度看,名词可以分为可数和不可数两大类。表示个体如某一类人、某一类事物的名词可以用数目来修饰,也就是说,可以论个儿的名词,都是可数名词。如:du knaboj, tri ŝafoj, ses plumoj 等等。由一些名词如抽象名词、物质名词等,不能论个儿,即不能点数的,叫不可数名词。如:akvo, feliĉo 等。可数名词可以有复数形式;不可数名词一般没有复数形式。专有名词除个别情况外,一般不用复数形式,也可以划入不可数名词一类。