正在录入，纠错请留言！
Leciono 15
DEKKVINA LECIONO 第十五课
Teksto: La Tempo
Gramatiko: Numeraloj 数词
I. Novaj Vortoj 生词：
tempo s. 时间
dum prep. 在……期间
marŝo s. 进军；长征
valora a. 有价值的
jarcento s. 百年；世纪
resti v. 留下；剩下
kapti v. 抓住
minuto s. 分（钟）
monato s. 月；月份
sekundo s. 秒（钟）
ordinara a. 普通的
superjaro s. 闰年
sezono s. 季节
printempo s. 春
somero s. 夏
aŭtuno s. 秋
vintro s. 冬
okazi v. 举行
festo s. 节日
semi v. 播种
rikolti v. 收获
januaro s. 一月；元月
februaro s. 二月
marto s. 三月
aprilo s. 四月
majo s. 五月
junio s. 六月
julio s. 七月
aŭgusto s. 八月
septembro s. 九月
oktobro s. 十月
novembro s. 十一月
decembro s. 十二月
universala a. 全世界的；万国的
kongreso s. （代表）大会
ripozi v. 休息
cetera a. 其余的
semajno s. 星期；周
dimanĉo s. 星期日
lundo s. 星期一
mardo s. 星期二
merkredo s. 星期三
jaŭdo s. 星期四
vendredo s. 星期五
sabato s. 星期六
konsisti v. 由……组成
skipo s. 班
tagskipo s. 白班
triskipa a. 三班的
noktskipo s. 夜班
libera a. 自由的
libertempo s. 业余时间
II. Teksto 课文：
La Tempo
Dum nia nova marŝo al kvar modernigoj, nenio estas pli valora ol tempo.
De nun ĝis la 21-a (dudek unua) jarcento restas malpli ol dudek jaroj.
Ni devas kapti ĉiun minuton, eĉ ĉiun sekundon.
La ordinara jaro havas 365 (tricent sesdek kvin) tagojn. Sed la superjaro havas 366 tagojn.
La jaro havas kvar sezonojn:
printempo, somero, aŭtuno kaj vintro.
Printempo semas, aŭtuno rikoltas.
La jaro havas 12 (dek du) monatojn:
januaro, februaro, marto, aprilo, majo, junio, julio, aŭgusto, septembro, oktobro, novembro kaj decembro.
Universala Kongreso de Esperanto okazas ĉiujare en aŭgusto, kaj Zamenhof-festo okazas en decembro.
La jaro havas 52 (kvindek du) semajnojn.
La semajno havas 7 (sep) tagojn.
La nomoj de la sep tagoj estas:
dimanĉo, lundo, mardo, merkredo, jaŭdo, vendredo kaj sabato.
En dimanĉo ni ripozas, kaj en ceteraj ses tagoj ni laboras.
Unu tago konsistas el 24 (dudek kvar) horoj, kaj ĉiutage ni laboras 8 (ok) horojn.
La horo havas 60 (sesdek) minutojn, kaj la minuto 60 (sesdek) sekundojn.
Mi laboras en tagskipo kaj mia fratino estas laboristino de triskipa laboro.
Mi lernas Esperanton en mia libertempo.
Ni pene laboras kaj diligente lernas por kvar modernigoj.
III. Gramatiko 语法：
1. 词语解释（Vortklarigoj）
① de…ĝis… 是一个常用的介词词组，意为“从……到……”如：de mateno ĝis vespero 从早到晚
② jarcento 是个合成词
jar- 是“年”，cent 是“一百”，jarcento 就是“一百年”（一个世纪）
同样 tag- 是“一天”，dek 是“十”，tagdeko 就是“一旬”
③ superjaro 是个合成词
super 本是一个介词，这里又可当前缀来用，表示“过份，极度，多余，超过”。
jaro 前面加 super 就成“闰年”，如果指闰年的二月份最后一天，就是 supertago“闰日”。
④ Universala Kongreso de Esperanto 简称 UK，是国际世界语大会，从1905年召开第一届起，到1983年已开68届；每年七、八月间轮流在各国举行，与会者来自近百个国家，几千人，不用任何翻译。
⑤ Zamenhof-festo 柴门霍夫节，每年12月15日，原是柴门霍夫的生日，现成为世界语者的节日，每年12月中旬，全世界各地世界语者举行各种活动以志纪念。
⑥ skipo 是“一个轮班”，我国许多工厂都是一天干三班。triskipa laboro（三班劳动），tag- 是白天，tagskipo 就是“白班”，noktskipo 就是“夜班”。
⑦ libera 是“自由的，空闲的”，libertempo“自由时间”即“业余时间”
libertempa lernejo 业余学校，libertempa kurso 业余讲习班。
2. 数词（numeraloj）
①有的世界语课本把数词归入形容词：如 du libroj，但它并没有形容词词尾，而且加上不同的词尾-o、-a、-e 等，数词就可以灵活地变成别的词类。所以我们还是单独来学习它。
②基数词（没有词尾）共12个：
unu 一 du 二 tri 三 kvar 四 kvin 五 ses 六 sep 七 ok 八 naŭ 九 dek 十 cent 百 mil 千
用这些词可以从一数到九十九万九千九百九十九
③世界语数词构成的方法与汉语相同。“十一”就是“十”加“一”：dek unu；“二十”就是“二”乘“十”：dudek；不必另学另记，只要掌握它们构成的方法即可。
（1）“十”和“百”与别的数词合成时：
相乘连写，如 ducent tridek 二百三十
相加分写，如 cent du 一百零二
dek tri 十三
kvincent dudek ok 五百二十八
（2）“千”以上的相乘、相加都分写，
如 kvar mil 四千
kvin mil sescent 五千六百
④世界语数词没有万，它是三位一进，如10,000就是“十千”dek mil。
“100,000（十万）”世界语应说：cent mil
⑤世界语里的零“nulo”，百万“miliono”，十亿“miliardo”，兆“biliono”都具有名词的形式带词尾 -o。说“六亿”要说成“六百个百万 sescent milionoj”。
⑥世界语的基数词也可以加 -o 变成名词（数名词）如：unuo（单位） dekduo（一打） miloj da（成千的） duo（一对）
加了 -o 的数名词不能直接和后面的名词连用，例如：不说 dekduo krajonoj 应说 dekduo da krajonoj（一打铅笔）。
⑦数词也可以加形容词词尾 -a 变成序数词：dua（第二）。多位数的序数词仅仅最后一个词加 -a，如：（la 1981-a）（la mil naŭcent okdek unua jaro）
⑧数词也可以加副词词尾 -e 变成副数词，还是表示顺序，例如用在开会的议程上：unue（首先），due（其次）
⑨基数词没有格的变化，如：
Mi havas du librojn.（du不必写成du-n）
但加了 -o，-a 等词尾的数词，就有数和格的变化。
如：Mi lernas la duan lecionon.
⑩世界语语法十六条中（第四条）还介绍过几个后缀，简介如下：
1）-on 分数
如：du-ono 二分之一（1/2）
tri-ono 三分之一（1/3）
du trionoj 三分之二（2/3）
Triono de ses estas du. 六的三分之一是二。
2）-obl 倍数
如：duoblo 二倍 triobla 三倍的
Kvaroble tri estas dek du. 四倍的三是十二。
3）-op 集合数
如：Ili venas triope. 他们三个（三个三个地）来。
kvaropa bando 四人帮（四个人一起的帮派）
4）分配数用介词 po 表示
如：Ili ricevis po tri libroj. 他们每人得到三本书。
比较 Ili ricevis tri librojn. 他们得到了三本书。
⑪钟点表示法：
1）顺读法（用连词 kaj）如：
3:10 la tria (horo) kaj dek (minutoj)
4:15 la kvara kaj dek kvin minutoj（或 kvarono）
6:30 la sesa kaj tridek minutoj（或 duono）
8:45 la oka kaj kvardek kvin（或 tri kvaronoj）
12:37 la dek dua kaj tridek sep
2）逆读法【用介词 post（1—30分钟）或 antaŭ（31—59分钟）】
3:10 dek post la 3-a
4:15 kvarono（或 dek kvin minutoj）post la 4-a
6:30 duono（或 tridek minutoj）post la sesa
8:45 kvarono（或 dek kvin）antaŭ la 9-a（九点差一刻）
12:37 dudek tri minutoj antaŭ la unua（一点差二十三分）
⑫各种算式：
1）加法：Du plus tri faras kvin.
Kvar kaj kvar estas ok.
2）减法：Dek du minus kvar faras ok.
3）乘法：Kvaroble tri faras dek du.
Kvar per tri estas dek du.
4）除法：Trione dekdu estas kvar.
Dekdu dividite per tri faras kvar.
Kvin dividite per du faras du, restas unu.
⑬ da 是个介词，它置身两个单词之间，能使前者度量（修饰）后者，多用于表示数或量的名词或表示不定数量的副词后。
如：dekduo da krajoroj 一打铅笔 glaso da akvo 一杯水 ——“名+ da +名”
multe da homoj 许多人 kelke da perloj 几颗珍珠 pli da lumo 更多的光明 tro da bono 过多的好处 ——“副+ da +名”
da 后面的名词不用宾格词尾 -n。
IV. Legaĵoj 读物：
armeo 军队
virina 妇女的
preni 取；拿；接受
ovo 蛋
difekti 损坏
vido 看见
taŭgi 适合
aŭdo 听见
antaŭvidi 预见
estanta 现在的
estonta 将来的
estinta 过去的
nombro 数目
rimo 音韵
ŝuo 鞋
koko 鸡
birdo 鸟
beko 鸟咀【汉语写法过时。通“鸟嘴”，即喙。——注。绿网。】
krajono 铅笔
bando 队；帮；伙
infana 儿童的
memori 记忆
enigmo 谜
Sfinkso 斯芬克斯
dato 日期
naskiĝtago 生日；诞辰
publikiĝi 发表
antaŭ 在……之前
glaso 杯；杯子
perlo 珍珠
lumo 光；光明
1. Nombro-rimo（学习）数词的顺口溜
Unu, du… …via ŝu’,
Tri, kvar… …ondas mar’.
Kvin, ses… …ne kaj jes,
Sep, ok… …granda kok’.
Naŭ, dek… …birda bek’.
2. La jaro
Tridek tagoj en septembro,
En april’, juni’, novembro,
Dudek ok en februaro,
Dudek naŭ je superjaro.
Restas sep monatoj, kiuj（kiuj 是关系代词，代表前面的 monatoj）
Havas tridek unu ĉiuj.
3. La unua de januaro estas la Novjara Tago.（元旦）
La unua de majo estas la Majunua Festo.（五一节）
La unua de junio estas la Infana Tago.（儿童节）
La unua de julio estas Tago de la Komunista Partio de Ĉinio.（中国共产党生日）
La unua de aŭgusto estas Tago de la Ĉina Popola Liberiga Armeo.（中国人民解放军建军节）
La unua de oktobro estas la Nacia Festo.（国庆节）
La oka de marto estas Virina Tago.（妇女节）
4. Proverboj
Unua venis, unua prenis. 先来者先取（捷足先登）。
Unu ovo（蛋）malbona tutan manĝon difektas. 一个坏蛋搞坏整个食品。（一粒老鼠屎，搞坏一锅粥。）
Unu vido pli ol dek aŭdoj. 十闻不如一见。（百闻不如一见）
Uzu tempon estantan, antaŭvidu estontan, memoru estintan.
使用现在，预见未来，记住过去。
5. Enigmo（谜）de Sfinkso 斯芬克斯之谜：
Matene per kvar, 早上（用）四（只脚），
Tage per du, 白天（用）两（只脚），
Kaj vespere per tri. 晚上（用）三（只脚）。
V. Konversacio 会话：
1. Kioma monato estas januaro?
Kioma monato estas februaro?
Kioma monato estas marto?
Kioma monato estas aprilo?
Kioma monato estas majo?
Kioma monato estas junio?
Kioma monato estas julio?
Kioma monato estas aŭgusto?
Kioma monato estas septembro?
Kioma monato estas oktobro?
Kioma monato estas novembro?
Kioma monato estas decembro?
2. Januaro estas la unua monato de la jaro.
Februaro estas la dua monato de la jaro.
Marto estas la tria monato de la jaro.
Aprilo estas la kvara monato de la jaro.
Majo estas la kvina monato de la jaro.
Junio estas la sesa monato de la jaro.
Julio estas la sepa monato de la jaro.
Aŭgusto estas la oka monato de la jaro.
Septembro estas la naŭa monato de la jaro.
Oktobro estas la deka monato de la jaro.
Novembro estas la dekunua monato de la jaro.
Decembro estas la dekdua monato de la jaro.
3. Kioma tago (de la monato) estas hodiaŭ? 今天几号？
4. Kiun daton ni havas hodiaŭ? 今天几月几号？
5. Hodiaŭ estas la 15-a (dekkvina) de decembro, la naskiĝtago de Doktoro Zamenhof.
6. Kiu tago (de la semajno) estas hodiaŭ? 今天星期几？
7. Hodiaŭ estas lundo (mardo, merkredo, jaŭdo, vendredo, sabato, dimanĉo).
8. Kiam vi iras al la fabriko?
9. Tridek minutojn post la sesa.
10. Kiam publikiĝis la unua libro de Esperanto? 什么时候发表了世界语第一书？
11. La dekkvaran de julio, en la jaro mil okcent okdek sepa. 一八八七年七月十四日
12. Kiam kunvenas via rondo? 你们小组什么时候开会？
13. Ni kunvenas vespere de ĉiu dimanĉo. 每星期日晚上开会。
14. Kiom da jaroj vi havas? 您多大年纪了？
15. Kiom-jara vi estas? 您多大（年纪）了？
16. (Mi havas) dudek jarojn. 我二十岁。
(Mi estas) dudek-jara.
17. Kiom longe vi lernis Esperanton? 你学世界语多久了？
18. Antaŭ kiom da monatoj vi komencis lerni? 你是几个月前开始学的呢？
19. Antaŭ du monatoj mi komencis lerni Esperanton. 两个月前我开始学习世界语。
20. Kiom da lecionoj vi jam lernis? 你学了多少课呢？
21. Mi jam lernis dek kvin lecionojn. 我已经学了十五课。
VI. Ekzerco 练习：
1. 将课文及阅读材料1—3译成汉语。
2. 回答下列问题：
① Kio estas la plej valora dum nia nova marŝo al la kvar modernigoj?
② Kiom da jaroj restas de nun ĝis la 21-a jarcento?
③ Kiom da tagoj havas la ordinara jaro?
④ Kiom da tagoj havas la superjaro?
⑤ Kiom da sezonoj havas la jaro?
⑥ En kiu sezono oni semas? En kiu sezono oni rikoltas?
⑦ Kiom da monatoj havas la jaro?
⑧ En kiu monato okazas UK ĉiujare?
⑨ En kiu monato okazas Zamenhof-festo?
⑩ Kiom da semajnoj havas la jaro?
⑪ Kiom da tagoj havas la semajno?
⑫ El kiom da horoj konsistas unu tago?
⑬ Kiom da minutoj havas la horo?
⑭ Kiom da sekundoj havas la minuto?
3. 翻译下列短语：
① mil okcent dek ok
②1983年
③ naŭ minutoj antaŭ la kvina
④7 : 45
⑤ dek sep minutoj post la sesa
⑥九点一刻
⑦ glaso da kakao
⑧一杯威士忌
⑨ malmulte da lumo
⑩许多鸟
⑪ mil kvin k.m.
⑫九百六十万平方公里
⑬ dek miloj da libroj
⑭十亿三千万人口
⑮ dekduo da kajeroj
⑯一打梳子
⑰ paro（一对；一双）da ŝuoj
⑱两姐妹
4. 世译汉：
① Printempo estas la plej bela sezono de la jaro.
② Aŭgusto kaj decembro estas la monatoj de esperantistoj.
③ Nia fabriko havas kvin mil laboristojn, kaj nia laborejo havas sescent maŝinojn.
④ Dek kvin minutoj estas kvarono de la horo.
⑤ En dimanĉo mi havas multe da libertempo.
⑥ Nia urbo havas pli ol kvarcent mil loĝantojn.
⑦ 1987 estas la Jaro de la Internacia Lingvo.
⑧ En somero ni naĝas, en vintro ni kuras.
⑨ Printempa Festo estas la plej granda festo en Ĉinio.
⑩ Dimanĉo estas komenco de la semajno.
5. 汉译世：
①星期六是一星期的第几天呢？
②两年前我开始学英语，两个月前我开始学世界语。
③现在我还不能用英语流利阅读，可是我已读了世界语诗歌。
④七月份有多少天？八月份呢？
⑤你们讲习班有多少女同志？
⑥五倍的三是十五，十五的三分之二是十。
⑦湖北省有四千八百万人口。
⑧在1987年世界语就将有自己的第100个年头了。
⑨新中国有三十几年历史了。
⑩我喜欢春天，因为春天是播种的季节；我更喜欢秋天，因为秋天是收获的季节。（提示，要用后缀 -ad- 造出动名词 semado 和 rikoltado。）
返回 胡国柱世界语初级教程
reveni al ABC de ESPERANTO