世界语详解语法
10.1 主格
10.1 主格
以下句作用使用主格（不用介词，不用宾格词尾）：
- 主语（§10.1.1）
- 呼语（§10.1.2）
- 称谓语（§10.1.3）
- 表语（§10.1.4）
10.1.1 主语
主语为谓语动作的施行者。主语始终为主格：
- La patro donis al mi dolĉan pomon. 父亲给了我一只甜苹果。
- Ili promenadis. 他们散步。
- La soldato pafis. 那个士兵开了枪。
- Subite granda hundo alsaltis el inter la arbetaĵoj. 突然，一条大狗从灌木丛中猛扑过来。
- Ĉu viaŭdis jam tiun historion? 你已经听说那段故事了吗？
- La folioj faladis de la arboj. 树叶从树上不断地落下。
- Tiosurprizis min. 那件事让我很吃惊。
- Estis iam malgranda knabino. 从前，有一个小女孩。
- Ŝi estas tre maljuna. 她年纪很大。
10.1.2 呼语
句作用呼语表示话是说给谁听的。典型的呼语是听话人的名字，说出来专为引起听话人的注意。呼语通常是用一个或几个逗号与句子的其余部分隔开。呼语始终要用主格：
- Elizabeto, ĉu vi scias, kie la hundo estas? 伊丽莎白，你知道狗在哪里吗？
- Mi konstatis, kara Petro, ke vi ne estis en la lernejo hodiaŭ. 亲爱的彼得，我断定你今天不在学校。
- Mi deziras al vi bonan tagon, sinjoro! （我祝你）日安，先生！／你好，先生！◇人们用sinjoro一词来称呼听话人。
- Estimata prezidanto, mi ŝatus fari jenan proponon. 尊敬的主席，我想提出以下建议。
10.1.3 称谓语
名词短语可以有修饰语，表示事物的身份，通常用其专有名称。这种称谓语始终位于其中心词之后，而且要用主格：
- Tio estis en la monato Majo. 那件事发生在五月。◇月份名称为Majo。Majo是monato一词的称谓修饰语。
- Ni vizitis la urbon Seulo. 我们访问了汉城。
- La ĉefurbo de Britio estas Londono, sed ankaŭen Kanado kaj Usono oni havas urbojn Londono. 英国的首都是伦敦，但是在加拿大和美国也有两座伦敦城。
- Sinjoro Petro kaj lia edzino tre amas miajn infanojn. 彼得先生及其妻子非常喜欢我们的孩子。
在称谓语之前常常可以插入kiu nomiĝas：monato, kiu nomiĝas Majo; urbon, kiu nomiĝas Seulo; urbojn, kiuj nomiĝas Londono.
不要在称谓语之前使用介词de（§10.3.4）：*la urbo de Nov-Jorko*, *la ŝtato de Keralo*, *la popola respubliko de Ĉinio*. 正确的仅是：la urbo Nov-Jorko 纽约市，la ŝtato Keralo 喀拉拉邦，la popola respubliko Ĉinio 中华人民共和国（译注：我国对外的世界语正式名称是Ĉina Popola Respubliko）。
10.1.4 表语
表语是借助谓语来修饰主语或宾语的句成分。表语通常为主格。
- Ŝi estis terure malbela. 她长得其丑无比。◇Terure malbela是ŝi的修饰语。这一修饰是借助动词estis进行的。
- La juna vidvino fariĝis denove fianĉino. 年轻的寡妇重新成为未婚妻。
- La ĝojo kaj surprizo faris lin muta! 喜悦与惊奇使他张口结舌！
- Ĉemizojn, kolumojn, manumojn kaj ceterajn similajn objektojn ni nomas tolaĵo. 我们称衬衫、衣领、袖口及其他类似物品为布制品。
10.1.4.1 主语的表语
动词esti是将修饰语连接到主语的主要动词。其他的修饰性动词有 (far)iĝi, ŝajni, montriĝi和nomiĝi。
主语的表语最常见的是形容词或形容词性小品词：
- La patro estas sana. 父亲很健康。◇Sana是la patro的修饰语。
- La dentoj de leono estas akraj. 狮子的牙齿是锐利的。
- Ili fariĝis trankvilaj. 他们镇静下来了。
- Ŝi aspektis kolera. 她看上去很生气。◇然而，句中有aspekti时，人们常用副词方式状语而非形容词表语：En la novaj vestoj ŝi aspektis tiel elegante kaj bele. 她身穿新衣服，显得美丽而优雅。
主语的表语也可以是主格的名词性句成分：
- Leono estas besto. 狮子是野兽。◇Besto是leono的（种类）修饰语。
- Januaro estas la unua monato de la jaro. Januaro是一年的第一个月。
- Mi scias, kio mi estas. 我知道我是什么。
- Mia frato fariĝos doktoro. 我的兄弟将成为博士［大夫］。
主语的表语也可以是带介词的名词性句成分。这种修饰语表示性质。这种修饰语常常可以转换为形容词：
- Li estas hodiaŭ en kolera humoro. = Li estas hodiaŭ kolerhumora. 今天他生气了。
- Ili estas de la sama speco. 他们是物以类聚。
如果被修饰的主语是不定式（§20.2）或从句（§23），则使用副词而非形容词作为表语：
- Resti kun leono estas danĝere. 与狮为伴非常危险。
- Estas pli bone, ke ni tie ĉi manĝu kaj iru en la urbon vespere. 我们最好在这里吃饭，晚上进城。
当主语缺失时，也使用副词而非形容词。这时，表语修饰整个情景：
- Estis al mi tiel terure! 对我来说真是可怕！◇Estis terure是对情景的总体修饰。
- Ĉu hodiaŭestas varme aŭ malvarme? 今天天气暖和还是寒冷？
如果主语是被省略了的名词或代词，则自然要用形容词形式：
- La mastro traktis min tre bone, kaj estis tre afabla. = …kaj li estis tre afabla. 主人对我很好，很和气。
- Estu kuraĝa! = Vi estu kuraĝa! （你）要勇敢！
10.1.4.2 宾语的表语
有些动词可以给其宾语提供修饰。尽管这样的表语修饰宾语，但是它们却没有词尾N：
- Vi farbas la domon ruĝan. (= Vi farbas la ruĝan domon.) 你给红房子上漆。◇Ruĝan在这里是la domon的修饰语。(= Vi farbas tiun domon, kiu jam estas ruĝa.) 人们并不是说，房子现在是什么颜色。
- Vi farbas la domon ruĝa. = Vi farbas la domon tiel, ke ĝi fariĝas ruĝa. 你将房子漆成红色。◇Ruĝa是la domon的表语，即宾语的表语。红色的出现是由于动作farbi使然。人们并不是说，房子先前是什么颜色。（也可以说：Vi farbas ruĝa la domon. 但是不可能说：*Vi farbas la ruĝa domon.*）
宾语的表语也可以是形容词或形容词性小品词：
- Ĉu vi farbos vian ruĝan domon verda? 你会把你的红房子漆成绿色吗？
- Ne, ni preferas ĝin flava. = Ne, ni preferas, ke ĝi estu flava. 不会，我们宁可将其漆成黄色。
- Ŝi trovis la Francajn vinojn tre bonaj. = Ŝi trovis, ke ili estas tre bonaj. 她发现法国酒很好喝。
- Neniam mi vidis lin tia. = Neniam mi vidis, ke li estas tia. 我从未见过他那样。
有时，宾语的形容词修饰语在意义上对应于kiam从句，并且表示不取决于谓语动作的状态。这时，就可以使用宾格：
- Ni lin trovis malvivan. = Ni lin trovis, kiam li estis malviva. 我们找到了他，可是他死了。◇Malvivan的N可以有助于意思的明确，但是也可以将其省略。如果没有N词尾，句意还可以是：Ni lin trovis, kaj trovis, ke li estas malviva. 我们找到了他，发现他死了。
- Mi ŝatas la matenmanĝajn ovojn malmolaj(n). = Mi ŝatas la matenmanĝajn ovojn, kiam ili estas malmolaj. Mi ŝatas, ke la matenmanĝaj ovoj estu malmolaj. 我喜欢早餐鸡蛋煮老一点。◇有些人在这样的句子中用N，另一些人更喜欢用没有N的形容词。在实践中没有意义上的区别。
宾语的表语可以是主格的名词性句成分：
- Mi elektis lin prezidanto. = Mi elektis lin, ke li estu prezidanto. 我选他当主席。
- Vin mi volas fari mia edzo! = Mi volas fari tiel, ke vi estos mia edzo. 我想要你做我的丈夫。
某些动词可以选用kiel短语（§14.2）：
- Ili elektis ŝin kiel kasiston. 他们选她做出纳员。
有时，带介词的句成分可以做宾语的表语：
- Ŝi lin trovas laŭsia gusto. = Ŝi trovas, ke li estas laŭ ŝia gusto. 她发现他跟自己合得来。
- Mi preferas ĝin sen sukero. 我更喜欢它不放糖。
如果宾语是不定式，则使用副词作为宾语的表语。在实践中，这几乎只发生在动词trovi为特别意义“认为（某物是某样）”时：
- Ili trovis saĝe forkuri. = Ili opiniis, ke forkuri estas saĝe. 他们认为逃跑是明智的。
【说明】有些语法学家认为，在这样的句子中要用形容词，因为副词形式可能会被误解为方式状语。于是，他们便推荐人们说：Ili trovis saĝa forkuri.
检验方法
如果把握不准说的是修饰语还是宾语的表语，可以用代词（lin, ŝin, ĝin, ilin等）来替代宾语。人们倾向于去掉修饰语，因为它是宾语的一部分。然而，人们倾向于保留表语，因为它是句意所必需的独立句成分：
- Ĉu vi farbas la domon ruĝan? → Ĉu vi farbas ĝin? 你在给红房子上漆吗？◇Ruĝan是修饰语。
- Ĉu vi farbas la domon ruĝa? → Ĉu vi farbas ĝin ruĝa? 你在把房子漆成红色吗？◇Ruĝa是宾语的表语。
中国世界语网站绿网
Verda Reto, la ĉina esperanta retejo
https://reto.cn
返回世界语详解语法目录